Aan het scherm gekluisterd: we nemen te weinig kwalitatieve pauzes

36 procent van de Belgische werknemers neemt niet dagelijks de tijd voor een lunchpauze. Werkenden die wel rustpauzes inlassen, doen het echter niet volgens het boekje.

De lunch overslaan was ooit een erekwestie en een teken dat iemand toegewijd en gedreven is. Gelukkig veranderen de tijden en zijn we er ons ondertussen van bewust dat onze geest af en toe ook een break nodig heeft. Je hoeft je tegenwoordig niet meer te schamen voor een pauze. De voorbije jaren krijgen werkende Belgen immers steeds meer stress en voelen ze zich vaker vermoeid: het gevolg van een alsmaar stijgende werkdruk en een gebrek aan echte, rustgevende pauzes. Toch slagen we er nog altijd niet in om tijd te maken voor kwalitatieve pauzes tijdens het werk.

Het onafhankelijke onderzoeksbureau Indiville bevroeg in opdracht van levensverzekeraar NN 1.061 werkende Belgen tussen 20 en 64 jaar oud. 67 procent neemt dagelijks de tijd voor een lunchpauze. Bij de zelfstandigen neemt maar 53 procent van de ondervraagden dagelijks een pauze. Tien procent van de zelfstandigen neemt zelfs nooit een lunchpauze.

Het onderzoek geeft ook aan dat de lunchpauzes van de werkende Belgen steeds korter worden. Terwijl men vroeger al eens uitgebreid ging lunchen op restaurant, spendeert 64 procent van de werkende Belgen niet langer dan een half uur aan zijn lunchpauze. Meer dan één op de vier arbeiders neemt zelfs minder dan een kwartier de tijd om te lunchen.

Sociale media bekijken is geen pauze

Nog problematischer is de kwaliteit van onze lunchpauzes. Slechts 42 procent van de ondervraagden neemt ’s middags de tijd om een praatje te slaan met collega’s. Drie procent gaat sporten en 14 procent maakt een wandeling. 36 procent van de Belgen hangt tijdens zijn pauze zelfs achter een scherm gekluisterd. Terwijl 29 procent van hen tijdens de middag op het internet surft, checkt 24 procent de sociale media.

‘We brengen onze pauzes door op sociale media en nieuwssites omdat we bang zijn dat we anders iets zouden missen. Maar door al dat scrollen en surfen wordt ons brein niet ontlast tijdens onze pauzemomenten’, zegt Isabelle Hoebrechts, gespecialiseerd in ons werkgeluk. ‘We worden steeds getriggerd door 101 impulsen.’

Isabelle Hoebrechts pleit dan ook voor een andere aanpak van pauzes. ‘Een echte pauze vul je in door wat te sporten, te praten en te lachen met elkaar. Luister naar muziek of maak een wandeling en haal een frisse neus op.’

‘Ons brein wordt dagelijks overprikkeld. Maar de gevolgen daarvan zijn sluimerend en voor lange tijd onzichtbaar, waardoor we er niet meteen tegen in actie schieten.’

Volgens Hoebrechts is het aan de Belgische werkgevers om hun medewerkers te stimuleren in hun pauzegedrag. ‘Werkgevers kunnen het pauzegedrag van hun medewerkers stimuleren. Zo kunnen ze bijvoorbeeld op de problematiek rond het gebruik van smartphones tijdens de pauze inspelen door workshops of infosessies te organiseren die hun medewerkers bewust maken van wat overtollig smartphone gebruik met je brein doet. Ons brein wordt namelijk dagelijks overprikkeld. Maar de gevolgen daarvan zijn sluimerend en voor lange tijd onzichtbaar, waardoor we er niet meteen tegen in actie schieten. Het is een verslaving, waarvan heel veel mensen niet beseffen dat ze die hebben.’

Koffiedame

Ook in de voor- en namiddag nemen de Belgische werknemers te weinig pauze. Even het werk aan de kant schuiven en het hoofd leegmaken door wat te bewegen is voor 1 op de 3 werkende Belgen geen evidentie. Toch vindt 62 procent van de werknemers pauze belangrijk. 32 procent neemt wel af en toe een pauze, maar doet dat liefst alleen.

Gezamenlijke koffiepauzes, ook wel gekend als de fika, zijn in ons land nog geen dagelijkse kost. Maar liefst 66 procent van de ondervraagden zegt nooit samen met de collega’s het werk te onderbreken om een koffiepauze te houden. Bij de 20- tot 34-jarigen is dat 57 procent, terwijl bij de vijftigplussers dat aantal op 71 procent ligt.

Van de ondervraagden is slechts 42 procent tevreden over de mogelijkheden tot pauze in het bedrijf. Zo heeft 71 procent van de werknemers aan dat er op hun werk geen gezellige koffiebar aanwezig is. 1 op de 2 werknemers geeft aan dat zij hun koffie halen bij de koffiemachine in de keuken. Jaren geleden kende nagenoeg elk kantoor een koffiedame, die verschillende keren per dag met de glimlach koffie bedeelde en de werknemers even aanmaande om te pauzeren. Dat beroep lijkt intussen uitgestorven. Bij slechts 14 procent van de ondervraagde werknemers loopt er op het werk nog een koffiedame rond.

Jaren geleden kende nagenoeg elk kantoor een koffiedame, die verschillende keren per dag met de glimlach koffie bedeelde en de werknemers even aanmaande om te pauzeren. Dat beroep lijkt intussen uitgestorven

Slapen op het werk?

Sommige experts pleiten zelfs voor het invoeren van de siësta op het werk. Uit onderzoek blijkt immers dat een middagdutje positieve effecten heeft op de werking van het geheugen, de alertheid en concentratie. Een turbo-uiltje op kantoor zou ook het risico op een burn-out kunnen verminderen. Middagdutjes om te korte nachten te compenseren, zijn evenwel geen goed idee.

Maar een powernap gedurende de dag wordt al helemaal niet geaccepteerd binnen het bedrijfsleven. Omdat sommige bedrijven zelfs moeilijk doen over de koffiepauzes, wil levensverzekeraar NN werkgevers daarom ervan overtuigen werk te maken van een degelijk pauzebeleid en pleit ze voor een koffiemoment waarbij alle werknemers het werk neerleggen en samen een praatje slaan. ‘Studies tonen aan dat het absenteïsme op de werkvloer daalt wanneer het bedrijf volop inzet op een betere fysieke, mentale en sociale gezondheid van de medewerkers. Gelukkige medewerkers zijn productiever. Wie positief in het leven staat, trekt met veel plezier naar het werk. En productieve medewerkers dragen bij tot een bloeiende en gelukkige maatschappij’, aldus NN.