De meeste mensen staan niet te springen voor een bezoek aan de gynaecoloog. Toch vindt de Nederlandse gynaecoloog Mieke Kerkhof dat u zich nergens voor hoeft te schamen. ‘Geen enkele vraag is dom, behalve de vraag die je niet stelt.’
‘Mijn werk staat bol van de intieme communicatie’, zegt gynaecoloog Mieke Kerkhof. ‘Patiënten voelen gêne, zowel tijdens een gesprek met kleren aan, als tijdens een gynaecologisch onderzoek. Tussen een vraag en een antwoord is er altijd een spanningsveld. Hoe vaak hoor je iemand wel niet zeggen: “Misschien dom van me, maar…” en dan volgt er een vraag. Mijn antwoord is altijd hetzelfde: “Geen enkele vraag is dom, behalve de vraag die je niet stelt.”’
Omdat niet alle vrouwen (en mannen) als vanzelfsprekend de spreekkamer van de gynaecoloog binnenwandelen, bundelde Kerkhof meer dan 80 vragen over de vrouwelijke gezondheid in het boek Kunnen eierstokken echt rammelen?. De gynaecoloog en schrijver geeft zonder omwegen en met de nodige humor het antwoord op niet-alledaagse vragen en vragen die u zelf nooit zou verzinnen.
Tegelijk geeft ze onomwonden toe dat ‘dokters, ondanks de hoge kwaliteit van de medische wetenschap, meer niet weten dan wel. Een nederige houding naar Moeder Natuur toe is op zijn plaats.’
1. Is veel seks hebben tijdens de zwangerschap gevaarlijk?
Kerkhof: Vroeger waren er gynaecologen die een zwangere vrouw gedurende haar gehele zwangerschap een coïtusverbod oplegden. Het zou beter zijn om niet te veel ‘te rommelen in het voorportaal’. Voor dat verbod was geen enkel wetenschappelijk bewijs. Een onverstandig advies bovendien, want negen maanden geen seks kwam menig relatie niet ten goede. Tegenwoordig zeggen we: seks hebben tijdens de zwangerschap mag best. Al kan het libido van de zwangere wel variëren. Mannen kunnen dan weer bang zijn dat ze het kind beschadigen. Dat is begrijpelijk, maar onterecht: het kind is veilig omgeven door baarmoedermond, vliezen en vruchtwater. Er zijn uitzonderingen op het huidige advies: als de placenta pal voor de baarmoederuitgang ligt, is het beter om even geen penetratieseks te hebben omdat er dan een grote bloeding kan ontstaan. Ook bij gebroken vliezen is het niet slim om geslachtsgemeenschap te hebben vanwege een toegenomen kans op infectie. Bij een groeivertraagde baby, die in weinig vruchtwater bivakkeert, kan een orgasme foetale nood veroorzaken omdat de baarmoeder samentrekt en het kind kan benauwen.’
2. Kan er iets in de vagina verdwijnen?
Kerkhof: Als je je voorstelt dat er een kind van minstens drie kilo de vagina passeert bij een bevalling, dan weet je hoeveel ruimte er in de vaginale holte beschikbaar is. Er past van alles in, maar er verdwijnt niets. Aan de andere kant zit namelijk een gesloten baarmoedermond met maar een piepklein gaatje. De vagina biedt ruimte voor een penis, een vibrator of andere seksspeeltjes, een tampon, een menstruatiecup en een ring om een verzakking te ondersteunen. Dat zijn de ‘normale’ dingen. Drugssmokkelaars verstoppen er hun waar, zoals cocaïnebolletjes. Het ergste wat ik heb meegemaakt zijn bierglasscherven, die de nodige schade hadden toegebracht. Soms blijven er één of meerdere condooms achter. Doppen van deodorantbussen, die voor masturbatiedoeleinden zijn gebruikt, zijn lastig te verwijderen, omdat er een vacuüm is ontstaan. Inbrenghulzen van tampons zien we ook voorbijkomen en stukjes komkommer of bananen.
3. Komen mannen ook in de overgang?
Kerkhof: Er is geen duidelijk equivalent van de overgang bij de man. De zogenaamde penopauze wordt weinig serieus genomen, de wetenschap tast hierover in het duister. Maar ook mannen worden ouder, hun lichaam verandert, het gaat alleen veel meer geleidelijk. Ze verliezen vanaf hun dertigste levensjaar één procent testosteron per jaar. Dit kan met klachten gepaard gaan: erectieproblemen, prostaatproblemen, haaruitval, botverlies, slechter horen en zien, somberheid, midlifecrisis en lusteloosheid zijn de symptomen. Mannen en vrouwen beginnen vanwege deze verouderingstekenen meer op elkaar te lijken. Het doet wellicht stoffig aan, maar juist omdat de behoeftes dezelfde zijn, groeien zij naar elkaar toe, wat de quality time begunstigt. Het ouder worden is dus geen ramp, eerder een leuke nieuwe fase.
4. Zijn er meer bevallingen bij volle maan?
Kerkhof: Er zijn diverse onderzoeken gedaan om te kijken of er een link tussen bevallingen en de stand van de maan bestaat. De aantrekkingskracht van de maan heeft invloed op de getijden, op eb en vloed. Zodoende dacht men dat de maanstand ook een uitwerking op het menselijk lichaam zou hebben. Niets is minder waar. De gegevens uit verschillende klinieken zijn zorgvuldig met elkaar vergeleken en er lijkt geen enkel bewijs te bestaan voor de bewering dat er bij volle maan meer kinderen worden geboren. Toch blijft het geloof hardnekkig bestaan, vermoedelijk omdat mensen nu eenmaal van dat soort verbanden houden.
5. Waarom worden mannen gynaecoloog?
Kerkhof: Het is geheel ten onrechte dat mannelijke gynaecologen als voyeurs worden weggezet. Iedere dokter krijgt tijdens zijn studie het begrip ‘professionele distantie’ ingepeperd. Afstand houden met behoud van affectie en oprechte interesse, daar draait het om, dat is geneeskunst. Eigenlijk moet het geslacht van de gynaecoloog er niet toe doen, maar het is begrijpelijk dat patiënten daar anders over denken. Velen voelen zich nu eenmaal meer op hun gemak bij een vrouwelijke gynaecoloog. Vrouwelijke gynaecologen kunnen zich misschien meer inleven. Zij weten wat menstrueren inhoudt en velen zijn zwanger geweest. Daar staat tegenover dat ook de mannen, hoewel ze het niet lijfelijk hebben meegemaakt, vol compassie en vakkundigheid de vrouw begeleiden. Realiseer je even: ook niet iedere chirurg heeft zijn blindedarm ingeleverd, toch is hij goed in zijn vak.
6. Hoe moet je je vagina wassen?
Kerkhof: De vagina is zelfreinigend. Er is een zeer ingenieus vaginaal milieu aanwezig dat ervoor zorgt dat de vagina gezond blijft. Voor de scheikundigen onder ons: de ideale pH (zuurgraad) is ongeveer 4. Bij deze zuurgraad ontstaat er een mooi evenwicht van normale bacteriën, die ziekmakende bacteriën de baas blijven. Als er in de vagina zaad terechtkomt, stijgt de pH. Wanneer je met gewone zeep wast of commercieel aangeprezen ‘hygiënische producten’ zoals speciale vaginale zeep of intiemspray gebruikt, stijgt de pH ook. En dan begint het gedonder: hardnekkige schimmelinfecties zijn dikwijls het gevolg. De vagina kan hierdoor vuurrood worden of gaan jeuken. Je wilt fris ruiken down under maar bereikt het tegenovergestelde effect. Dus wees slim en laat je niet verleiden door reclames. Spoel je vagina uitsluitend met lauwwarm water, gewoon onder de douche of in bad.
7. Wat is de meest gestelde vraag aan de gynaecoloog?
Kerkhof: Dokter, mogen mijn sokken aan blijven?
Kunnen eierstokken echt rammelen?, Mieke Kerkhof, Fontaine uitgevers, ISBN 9789464042641
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier