Een tracing-app om mogelijke covid-patiënten op te sporen, is voorlopig van de baan. De overheid zet in op een telefonische procedure. Moeten we voortaan een dagboek bijhouden?
Het in kaart brengen van de contacten van personen die besmet zijn met het coronavirus, ook wel contact tracing genoemd, speelt een belangrijke rol in de exitstrategie. Dit is wat je moet weten.
Wat is contactopvolging en hoe werkt het precies?
Contactopvolging of tracing is een bestaand systeem waarbij gezondheidswerkers nagaan met wie een drager van een infectieziekte in contact is gekomen om zo de ketting van besmettingen te doorbreken. De methode is enkel haalbaar wanneer het aantal besmettingen beperkt is. Tijdens het begin of een piek van een epidemie is het onmogelijk om elke zieke persoon en zijn contacten te tracen.
Uit wat bestaat de procedure? Heb je symptomen zoals koorts, hoesten, kortademigheid, reuk- en smaakverlies of spierpijn? Blijf dan onmiddellijk thuis en bel je huisarts. Je huisarts zal ofwel zelf een test afnemen op zijn kabinet of je doorverwijzen naar een triagecentrum. Als de huisarts een sterk vermoeden heeft dat je covid-19 hebt, zal hij zelfs zonder test de contactopvolging in gang zetten.
In afwachting van het resultaat van de test, start je best meteen met een lijstje te maken van de mensen waarmee je de voorbije dagen contact hebt gehad. Je denkt hierbij best aan de mensen die je tegenkwam vanaf twee dagen voor je symptomen had (bijvoorbeeld je collega’s, een vriend of vriendin waarmee je ging wandelen, de postbode, enz. Vergeet ook je eigen gezinsleden niet). Je lijstje met contactpersonen bevat indien mogelijk hun naam, telefoonnummer, adres, geboortedatum en e-mailadres. Om het wat makkelijker te maken, kan je een formulier downloaden dat je helpt alle personen in kaart te brengen.
Indien je positief bent getest, zal een medewerker van de overheid je vervolgens opbellen om het formulier samen met jou te overlopen. Dit gesprek verloopt gemoedelijk en zal geen ondervraging zijn.
Daarna worden de personen die in contact zijn geweest met de besmette persoon eveneens gebeld. Daarbij wordt gepeild naar hun gezondheidstoestand, en op basis daarvan gevraagd om de nodige maatregelen te nemen. Iemand die in nauw contact is geweest met een besmet persoon (minder dan anderhalve meter en langer dan 15 minuten), moet 14 dagen in thuisisolatie. Wie geen telewerk kan doen, wordt op tijdelijke werkloosheid gezet. De contactopvolger zal net zoals de huisarts daarvoor een quarantaineattest kunnen uitschrijven.
Moeten we voortaan altijd een dagboek bijhouden?
Een dagboek bijhouden is niet verplicht. Je bent zelfs niet verplicht om mee te werken aan de contactopvolging. Maar een dagboek kan helpen als geheugensteuntje om makkelijk de mensen terug te vinden waarmee je in contact kwam enkele dagen voor je positief testte. Het is immers van belang dat het systeem van contactopvolging zo waterdicht mogelijk is. Hoe meer besmettingen kunnen worden opgespoord, hoe minder kans dat er nieuwe coronagolf komt.
Waarom is contactopvolging belangrijk?
Om de verspreiding van een virus te vertragen, is het belangrijk om snel te weten wie ziek is met het coronavirus (door massaal te testen), en met wie deze persoon recent nog contact had (door contactopvolging). Door personen die in contact geweest zijn met een drager van covid-19 snel op te sporen, kunnen zij zichzelf meteen in quarantaine zetten. Dat moet ook wanneer de contacten zich niet ziek voelen, aangezien het merendeel van de besmettingen verloopt via asymptomatische personen. Terwijl er zo overal miniquarantaines ontstaan, kan de samenleving stilaan uit haar collectieve lockdown komen en het normale leven hervatten.
Contactopvolging is trouwens niet nieuw. Het bestaat in België al sinds 1830. De methode wordt gebruikt om de verspreiding te beperken van ziektes zoals meningitis, tuberculose, mazelen, hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Artsen en directies van laboratoria zijn verplicht om 35 infectieziekten te melden aan de teams Infectieziektebestrijding van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (VAZG).
Hoe zal de contactopvolger contact met je opnemen?
De medewerker van de overheid kan je op verschillende manieren contacteren. Dat kan via telefoon met het nummer 02/214.19.19, brief, e-mail en SMS via het nummer 8811. Er wordt enkel via deze nummers contact met je opgenomen.
Daarnaast zullen ook veldwerkers aan de slag gaan. Die leggen een bezoek af bij mensen in complexe situaties of bij mensen die niet of moeilijk per telefoon bereikbaar zijn.
Wie zal de contactopvolging doen?
Het zijn de deelstaten die het systeem op poten moeten zetten. De federale overheid zorgt voor het digitale platform waarmee gewerkt wordt. Concreet worden in Vlaanderen 1.200 telefonisten ingezet voor de operatie, die worden opgeleid door de tuberculosestichting VRGT. De ziekenfondsen zullen samen met enkele callcentra de contactopvolging in goede banen leiden.
Vanaf wanneer gaat het van start?
Sinds maandag 4 mei loopt een testperiode met een honderdal tracers. Dat moet ervoor zorgen dat de contactopvolging operationeel is tegen de volgende stap in de versoepeling van de quarantainemaatregelen, op maandag 11 mei. Hoe lang het systeem wordt aangehouden, is nog niet bekend.
Moet ik de naam van mijn minnaar/minnares doorgeven?
Ja, maar dat specifieke contact blijft, zoals alle andere contacten, geheim. Alleen de bevoegde dienst krijgt toegang tot je contactenlijst. Niet je werk, familie, school, politie of andere overheidsdiensten. Als je bijvoorbeeld aanwezig bent geweest op een lockdownparty of in het buitenland was, zal je daarvoor geen boete krijgen.
Zullen mijn contacten weten dat ik ziek ben?
Neen. De telefonist die je contactpersonen opbelt, is verplicht tot geheimhouding. De contactpersonen komen niet te weten wie de bron is van de mogelijke besmetting. De zieke persoon blijft dus anoniem.
Wat met mijn privacy?
Je gegevens worden bewaard in een beveiligde databank van gezondheidsinstituut Sciensano. De informatie die je doorgeeft wordt op geen enkel ogenblik gebruikt om na te gaan of je de maatregelen naleeft of om je een boete te geven. Het wordt niet gedeeld met politie, justitie of andere controlediensten. Het Agentschap Zorg en Gezondheid wil daarom ook de term “contactspeurders” en “tracing” zoveel mogelijk vermijden. Het spreekt liever van “contactonderzoekers” of “virusopvolgers”.
Hoe zit het ondertussen met de tracing-app?
Experts menen dat zowel een app als manueel traceren nodig zal zijn als we uit de coronacrisis willen geraken. Maar de overheid verkoos voorlopig om enkel manueel aan contactopvolging te doen in plaats van een app. Pas in een volgende stap wordt over een app nagedacht, maar of die er komt is twijfelachtig. Daarvoor moet immers een uitgekiend juridisch kader uitgewerkt worden om de privacy te beschermen. Daarnaast moet men ook beducht zijn voor mogelijke spionage vanuit het buitenland of terroristische groeperingen. Het is ook niet duidelijk of voldoende Belgen de app zullen willen installeren.
Lees ook: Hoe werkt zo’n ‘corona tracking’-app precies?
Opgelet voor fraudeurs die zich voordoen als contactonderzoekers
Criminelen grijpen contact tracing aan om gevoelige gegevens te ontfutselen van nietsvermoedende mensen, aldus De Standaard. De federale politie waarschuwt voor criminelen die sms’jes verspreiden in naam van het contactcenter of mensen opbellen om hen gevoelige gegevens te ontfutselen. ‘Echte onderzoekers zullen u nooit melden dat u besmet bent, want dat loopt via uw dokter’, zegt Sarah Frederickx, woordvoerder van de federale politie. ‘Ze zullen ook nooit bankgegevens of een rijksregisternummer vragen, of proberen te weten te komen hoe uw dagindeling eruitziet.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
