Gewezen Vlaams minister Paul Van Grembergen overleden: ‘Verlies van een zielsverwant’

De vroegere Vlaams minister Paul Van Grembergen is op 78-jarige leeftijd overleden. Dat heeft de familie, die verder geen verklaringen wenst af te leggen over het overlijden, bevestigd.

De redactie van VRT meldde het overlijden. Van Grembergen maakte deel uit van de vroegere Volksunie (VU) en was in zijn politieke carrière onder meer Kamerlid, Vlaams Parlementslid en burgemeester van de Oost-Vlaamse gemeente Evergem.

Bruggenbouwer

Hij stond bekend als een gematigd man, die bij de VU de reputatie had van bruggenbouwer. In 2000, toen de partij op het punt stond uit elkaar te vallen, werd hij aangesteld als een van de drie ‘wijzen’ die moesten proberen het conflict in de schoot van de partij op te lossen.

Toen de partij toch uit elkaar spatte, koos hij voor het progressieve Spirit van Bert Anciaux. In 2001 werd hij op 63-jarige leeftijd nog onverwacht minister in de Vlaamse regering, na het ontslag van Johan Sauwens. Hij was bevoegd voor Buitenlandse Handel, Huisvesting, Buitenlands Beleid, Binnenlandse Aangelegenheden en Ambtenarenzaken. Na het ontslag van Bert Anciaux kreeg hij er als enige Spirit-minister nog Cultuur bij.

Na zijn pensionering was hij actief in verschillende culturele organisaties. Zo was hij onder meer betrokken bij de vzw Vlaamse Kunstcollectie, de vzw FARO Steunpunt voor Cultureel Erfgoed, het Algemeen Nederlands Verbond en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Tot 2011 was hij ook voorzitter van het Vlaamse cultuurhuis De Brakke Grond in Amsterdam. Van Grembergen was al enige tijd erg ziek, zo hebben verschillende bronnen ook aan Belga meegedeeld.

“Speelde grote rol in uitbouw democratisch Vlaams-nationalisme”

Op zijn overlijden kwamen er al verschillende reacties. Onder meer minister-president Geert Bourgeois heeft zijn medeleven al betuigd bij het overlijden van Grembergen. Bourgeois prijst zijn beleid als minister en zijn rol in de Vlaamse beweging. “Door zijn lange politieke carrière speelde Van Grembergen een grote rol in de uitbouw van het democratisch Vlaams-nationalisme met de Volksunie, in het arrondissement Gent-Eeklo en in heel Vlaanderen.”

“Als minister van Cultuur lag Paul Van Grembergen aan de basis van het Kunstendecreet van 2003, dat niet alleen aandacht had voor alle artistieke expressievormen maar ook voor de kunstenaar zelf”, zegt minister-president Bourgeois.

“Met zijn bevoegdheid Buitenlands Beleid zette hij Vlaanderen internationaal mee op de kaart, onder meer door zijn gedreven inzet voor de Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking en door het openen van Vlaamse huizen in Parijs en Londen. Als minister van Binnenlandse Aangelegenheden was hij ook een groot pleitbezorger van een Vlaamse én een groene Rand, en zorgde hij voor een strikte naleving van de taalwetgeving in de faciliteitengemeenten.”

“Verlies van zielsverwant”

Paul Van Grembergen was een “monument” binnen de Vlaamse beweging. Dat heeft gewezen Volksunievoorzitter Bert Anciaux verklaard in een reactie op het overlijden. “Ik verlies met Paul een zielsverwant. Hij was een schone meneer”, aldus Anciaux.

“Ik ben er echt niet goed van”, zo luidt de eerste reactie van een aangedane Bert Anciaux. “Ik ben enige tijd gelegen nog samen met mijn vader (gewezen politicus Vic Anciaux, nvdr.) bij hem op bezoek geweest. Hij was al een tijd ziek, maar hij sloeg er zich goed doorheen. Het moet dus ineens heel snel zijn gegaan.”

Volgens Anciaux was Van Grembergen “een monument” binnen de Vlaamse regering. “Paul stond voor een open en verdraagzaam nationalisme. Hij was veel progressiever dan men zou denken. Hij gruwde van onrechtvaardigheid”, klinkt het nog.

“Paul nam het voor mij op toen ik minister voor Cultuur werd”

Vlaams minister Joke Schauvliege (CD&V) herinnert haar overleden dorpsgenoot Paul Van Grembergen als een uitermate goed strateeg, maar ook als een heel menselijk en warm persoon. “Toen er vanuit de culturele sector protest kwam tegen mijn aanstelling als minister van cultuur, nam Paul het voor mij op, reageert Schauvliege.

“Paul was een uitermate goed strateeg, hij wist altijd heel goed waar hij naartoe wou. Hij kon scherp zijn, maar tegelijk ook heel menselijk. Het was iemand met een heel groot hart.” Schauvliege kende Paul Van Grembergen al heel lang. “Hij nam elke taak heel ernstig, zowel als burgemeester als minister. Ik herinner me dat toen hij minister van Cultuur was, ik ook met enorm respect naar hem opkeek hoe hij de dingen aanpakte. Hoe hij enerzijds ijverde voor de taal, maar ook voor de volkssporten. De erkenning voor het krulbollen als volkssport is iets wat hij heeft opgestart, en onder mijn bewind is gefinaliseerd.”

Schauvliege herkent de menselijkheid van de gewezen Volksunie-politicus ook in een anekdote. “Toen ik in de vorige regering werd aangesteld als minister van Cultuur, kwam er protest vanuit de culturele sector. Wel, Paul Van Grembergen heeft het toen voor mij opgenomen. Hij zei dat ik dat het wel goed ging doen en het protest niet correct was. Dat toont hoe echt was. Hij voerde een politieke strijd, maar in de eerste plaats gaf hij om de mensen.”

“Verlies mijn politieke vader”

De burgemeester van het Oost-Vlaamse Evergem, Joeri De Maertelaere (N-VA), reageert aangeslagen na het nieuws over het overlijden van de oud-burgemeester. “Ik verlies mijn politieke vader.”

Joeri De Maertelaere stapte in de lokale politiek op aangeven van Van Grembergen. “Hij kon vele mensen in Ertvelde en omgeving begeesteren. Als leraar sprak hij ook veel jonge mensen aan. Zelf noemde ik hem mijn politieke vader en hij mijn politieke zoon. Hij was dan ook fier toen ik in 2012 de sjerp als burgemeester mocht omgorden.”

Volgens De Maertelaere had Van Grembergen niet enkel een Vlaams-nationaal engagement, maar was hij ook sociaal geëngageerd. “Hij was heel aanspreekbaar en hield vaak zitdagen. De mensen zaten dan in de wachtzaal zoals bij de dokter.”

Maar vooral Van Grembergens redenaarskunsten staken er volgens De Maertelaere boven uit. “Hij had de gave van het woord, een ongelooflijk redenaarstalent waarmee hij heel veel mensen kon begeesteren.”

(Belga/NS)