‘Geweld tegen politie? We hebben meer nodig dan maatregelen in de theorie zonder de praktijk te evalueren’

‘Het is de taak van de politiek, van Justitie en Binnenlandse Zaken, om deze mensen de béste omstandigheden te bieden om in te werken’, schrijft Kamerlid Yngvild Ingels (N-VA). Vandaag voert de politie actie na de dood van een agent in Schaarbeek.

Zou jij aan een job beginnen waar fysiek en verbaal geweld een zekerheid is, in plaats van een ondenkbare ervaring? Ik niet. Maar het is wel de steeds meer grimmige realiteit waarin onze politiekorpsen dag in, dag uit moeten functioneren. Ze komen thuis met wat men binnen de politie verborgen mini-trauma’s noemt die vreten aan hun welzijn en hun moraal.

Of in het geval van Thomas komen ze helemaal niet thuis. De aanslag op hem en zijn collega Jason heeft dan ook de hele politiek opnieuw met de neus op de feiten gedrukt. Want zelfs wanneer iemand die op een OCAD-lijst staat een politiekantoor binnenwandelt en agenten bedreigt, is het toch mogelijk dat hij uren later op vrije voeten rondloopt en de daad bij de haat voegt.

‘Hoe is dit mogelijk?’, vroeg het hele land zich af, “Had dit niet voorkomen kunnen worden?”. Wel dat kan ik twee weken na de mesaanval nog steeds niet verklaren. We  probeerden daar met de bevoegde ministers Van Quickenborne en Verlinden een uitleg voor te vinden in het parlement, maar meer dan goede voornemens om ons politiebeleid te verbeteren, kregen we dan niet te horen. Goede voornemens die eigenlijk al jaren op het bureau van diezelfde ministers stof lagen te vergaren, zoals een betere opvolging van personen op de OCAD-lijst of een geoptimaliseerde informatiestroom tussen politie en justitie. Aanbevelingen die we reeds in 2018 formuleerden na de Parlementaire Onderzoekscommissie over de aanslagen van 22 maart.

Zeg ik dat deze ministers niks hebben gedaan de afgelopen jaren? Dat niet. Wat ik wel zeg is dat ze vooral maatregelen nemen in de theorie zonder de praktijk te evalueren. Om enkele voorbeelden te geven: de burgerlijke partijstelling van minister Verlinden bij elke zaak over geweld tegen de politie, is een goed idee maar gebeurt in de werkelijkheid zelden, zeker niet op lokaal niveau. En de beweringen van minister Van Quickenborne dat er nultolerantie is voor geweld tegen de politie, komen niet overeen met de reële cijfers die Justitie zelf communiceerde. Zij spreken van 331 zaken die vandaag nog steeds geseponeerd worden omwille van ‘opportuniteitsredenen’. Gisteren communiceerde hij dan dat hij die nultolerantie zal uitbreiden, tot weerspanningheid met arbeidsongeschiktheid tot gevolg. Dat is niet genoeg, want geen enkele zaak waarbij een politieagent schade aan ondervindt, zou geseponeerd mogen worden. Alleen zo geven we een duidelijk signaal om dat gevoel van straffeloosheid bij de daders de kop in te drukken.

(Lees verder onder de grafiek.)

Wie in het veld heeft gewerkt, weet eigenlijk ook dat er geen mirakeloplossing is voor geweld tegen de politie. Het zal altijd bestaan. Maar het is de taak van de politiek, van Justitie en Binnenlandse Zaken, om deze mensen de béste omstandigheden te bieden om in te werken. Dat betekent ook dat zij de mogelijkheid moeten krijgen van Justitie om een gekende extremist met psychologische problemen meteen te kunnen laten opnemen.

Maar er is nog een ander sleutelwoord: budget. Geld voor materiaal en manschappen. Geld dat minister Verlinden telkens belooft aan de politiemensen via de ene weg, en vervolgens terug wegneemt via de andere. Een discussie die eveneens opdook in mei dit jaar toen de federale gerechtelijke politie aan de alarmbel trok. Zij zaten namelijk zonder de nodige centen om én met de werklast van het Sky-ECC-dossier om te gaan én zware georganiseerde misdaad aan te pakken. Maar zelfs een hoorzitting in het parlement en een smeekbede bij de Nationale Veiligheidsraad leidde tot maar een fractie van de middelen die zij vroegen.

En ook het sectorale akkoord met de politiemensen, het optrekken van de laagste lonen na 20 jaar, bleek woordbreuk. De verhoging komt er niet in 2023, maar zullen over de komende jaren uitgesmeerd worden. Tenminste, op voorwaarde dat het NAVAP-systeem, de pensioensubsidies voor de politie, op de schop gaat. Opnieuw een grote domper voor het korps.

En u vindt het misschien vreemd, komende van een N-VA’er die normaal geen fan is van stakingen, maar ik voel vandaag mee met elke politieagent die op straat komt. Want voor de politiek is dit misschien een zo goed als afgehandeld dossier, maar zij moeten wel in deze realiteit blijven werken. Een realiteit waarin een jonge agent zomaar neergestoken wordt omdat hij een raampje opent voor een burger, een realiteit waarin iemand de politie bedreigt en vervolgens zichzelf in brand steekt in een cel, een realiteit waarin een politieagent wordt belaagd met een breekmes en gelukkig zichzelf kan redden. Op twee weken tijd.

Dit is wat de mensen meemaken die ons dagdagelijks beschermen en in mijn ogen verdienen ze veel beter dan wat de politiek vandaag voor hen doet.  Niet?