‘Geweld door kolonisten is een Israëlische staatszaak, maar is het ook een Belgische zaak?’

‘De verdeeldheid over de nederzettingenpolitiek binnen de Belgische politiek baart ons zorgen’, schrijven Itamar Shachar en Ama Amitai van Een Andere Joodse Stem (EAJS). Vandaag 5 juni, is het 56 jaar geleden dat Israël de westelijke Jordaanoever heeft bezet

Vorige week woensdag, op 31 mei, gooiden Israëlische kolonisten nogmaals stenen op Palestijnse inwoners van het dorp Burqa. Zij hebben gemakkelijk toegang tot Burqa vanuit de nieuwe nederzetting ‘Homesh’, die verder ligt op de heuvel. Israëlische soldaten waren ter plaatse, maar hebben vooral de kolonisten beschermd. Een week eerder, op 24 mei, vielen kolonisten het dorp binnen en stichtten brand in enkele huizen en een schapenkooi. Zes Palestijnen moesten als gevolg naar het ziekenhuis. Zo’n incidenten worden nauwelijks vermeld in de Belgische media, maar dit is de vreselijke dagelijkse realiteit in de Westelijke Jordaanoever onder de Israëlische militaire bezetting, die juist vandaag al 56 jaar lang aanhoudt.

De nederzetting Homesh, gesticht in de laatste maand, is echter illegaal volgens de internationale wetgeving. Toch geeft de Israëlische regering steun aan deze nieuwe nederzetting en stuurt Israël het leger om de kolonisten in Homesh te beveiligen, maar de soldaten doen niks als de kolonisten aanvallen plegen tegen Palestijnen. Op 24 mei heeft een diplomatieke delegatie van de Europese Unie, met de EU-ambassadeur van de Westelijke Jordaanoever en Gaza, die vergezeld werd door Israëlische vredesactivisten, Burqa bezocht. Daar documenteerden ze de bouwwerken van de nieuwe nederzetting Homesh. De aanval van de kolonisten later die dag op de inwoners van Burqa lijkt een reactie op de uitnodiging van de Europese diplomaten, om de inwoners te intimideren en het zwijgen op te leggen.

De campagne om de nieuwe nederzetting ‘Homesh’ op te richten werd reeds lange tijd gevoerd door  de regionale gemeente van ‘Samaria’ (een Bijbelse Hebreeuwse naam voor het noorden van de Westelijke Jordaanoever die vooral gebruikt door de kolonisten), die wil de nieuwe nederzetting binnen haar jurisdictie omvatten. De voorzitter van de regionale gemeente, de kolonistische leider Yossi Dagan, heeft een toespraak gebracht op de inhuldiging van de nederzetting op 30 mei. Een dag later kwam het tweede aanval van kolonisten vanuit de nederzetting. Over deze gebeurtenissen had Dagan niks te zeggen. Hij sprak zich ook niet uit toen zijn ondervoorzitter heeft opgeroepen om de Palestijnse stad Hawara te vernielen. De oproep leidde tot de aanval van kolonisten op Hawara, waar een Palestijn vermoord werd en bijna 400 gewonden vielen. De gewelddadige aanvallen van kolonisten op Palestijnen gebeuren niet zomaar spontaan, maar worden gesteund achter de schermen door officiële kolonisten leiders zoals Dagan.

Yossi Dagan tracht zijn internationaal netwerk achter zijn agenda te scharen. Dit lijkt een succesvolle tactiek, vooral bij sommige leden van rechtse partijen. Zo is het N-VA kamerlid en burgemeester van Edegem Koen Metsu een politicus die, al dan niet rechtstreeks, geweld op de Westelijke Jordaanoever bestendigt en legitimeert. Hij is de voorzitter van de Sectie België-Israël van de Interparlementaire Unie (IPU), waarbij hij in dat kader vorig jaar poseerde met Yossi Dagan in de Belgische Senaat. Het bezoek vond plaats zonder officiële toestemming, maar geeft ontegensprekelijk blijk van een bereidheid om in gesprek te gaan met Dagan. Een maand voor het bezoek aan de Belgische senaat bezocht Metsu de nederzettingen die Dagan leidt. Ook een bezoek aan Israëlische bedrijven in de nederzettingen stond op de planning. Dit bezoek is hoogst bedenkelijk aangezien deze nederzettingen in strijd zijn met internationaal recht en het een Belgische beleidskeuze is om geen handel te drijven met bedrijven in door Israël bezet gebied. Daarenboven, is Metsu het eens met de ondersteuning van Dagan aan het geweld van kolonisten tegen Palestijnen? Op hun Facebook-pagina schreef Metsu nochtans dat “Geweld deplorable is en dat altijd zal zijn.” Geweld tegenover Palestijnen lijkt daarentegen niet betreurenswaardig geacht. 

De acties van Metsu om een luisterend oor te bieden aan Israëlische kolonisten die geweld in de Westbank aanwakkeren staan niet alleen in schril contrast met het officieel beleid van België om Israël een halt toe te roepen om huizen te vernielen en te confisqueren op de Westelijke Jordaanoever. Ook binnen de N-VA was er voorheen meer steun voor het Palestijnse volk maar dit lijkt volledig verdwenen. Binnen de N-VA is er althans een dubieuze houding op te merken over de Israëlische nederzettingenpolitiek en alle gewelddadige gevolgen van dien.

De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’tselem wijst erop dat Israël op verschillende manieren staatsgeweld pleegt ten opzichte van de Palestijnen: via de officiële staatsgeweld van het leger en via het officieuze kolonisten geweld dat de regering niet alleen doogt maar in praktijk ondersteunt als een strategie om Palestijns grondgebied in te palmen. Dit gebeurde bijvoorbeeld vorige week nog, toen alle Palestijnse inwoners van het dorp Ein Samia het dorp verlieten na jaren van gewelddadige aanvallen van kolonisten en intimidatie door het Israëlische leger. Als Joden die in België leven zijn we niet alleen bezorgd over dit geweld, maar ook over de medeplichtigheid van Belgische politici in dit verhaal. Samen met Broederlijk Delen en B’tselem, organiseert Een Andere Joodse Stem deze week in Antwerpen en Brussel een gesprek over dit kolonisten geweld, inclusief een VR ervaring om te kunnen ervaren hoe geweld in de Westelijke Jordaanoever elk aspect van het dagelijkse leven beïnvloedt.

Dit geweld is niet louter een Israëlische zaak: door contacten met figuren zoals Dagan normaliseert N-VA niet alleen het bestaan van de nederzettingen, de illegale uitbreiding van het Israëlisch grondgebied maar ook de dagelijkse stroom van brutaal geweld ten opzichte van Palestijnen. Dit maakt geweld door kolonisten ook een Belgische zaak. Het Belgische publiek verwacht antwoorden, niet alleen van Metsu maar ook van de N-VA en haar partijvoorzitter voor dergelijke samenwerkingen met organisaties en figuren die ingaan tegen het respecteren van mensenrechten.

Tot slot baart ook de verdeeldheid over de nederzettingenpolitiek binnen de Belgische politiek ons zorgen. We willen ook parlementsleden van andere partijen aanmoedigen om collega’s zoals Metsu te bevragen over hun contacten met kolonisten leiders die leiden tot ernstige mensenrechtenschendingen, vernielen van Palestijnse gemeenschappen waardoor ook elke kans op vrede kleiner wordt. We hopen dat er niet alleen voor Palestijnen maar ook voor Israëli’s op de lange termijn een einde kan komen aan de onhoudbare situatie van een apartheidsregime.

Dr. Itamar Shachar is docent sociologie aan de Universiteit Antwerpen. Dr. Ama Amitai is een leerkracht en onderzoeker. Zij zijn tevens leden van Een Andere Joodse Stem.