‘Geopolitieke toekomst EU ziet er niet bepaald rooskleurig uit’

Europa wil graag het lichtgevende gebouw op de heuvel zijn. Het moreel superieure voorbeeld. Maar een boze buitenwereld waarin Xi en Poetin het voor het zeggen hebben, zal Europa eerder zien als een kwijnend continent, schrijft René van Rijckevorsel (EW).

 De geopolitieke toekomst van de Europese Unie is niet rooskleurig. De oorlog in Oekraïne heeft de Europese NAVO-lidstaten tot een pijnlijk besef gebracht. Door te teren op het vredesdividend en te rekenen op de militaire steun van de Verenigde Staten, is er in Europa structureel te weinig geïnvesteerd in defensie. Er zijn niet genoeg wapens en niet genoeg manschappen om zonder hulp van de Amerikanen de eigen landsgrenzen te kunnen verdedigen.

Als de Europese landen niet overgaan tot grote investeringen in – bij voorkeur eigen – wapenindustrie, niet inzetten op harmonisatie van wapens en munitie, en beslissingen over bijvoorbeeld de aanbesteding van duikboten onderwerpen aan eindeloze interne mededingingsprocedures, dan is er weinig hoop als die agressor opeens aan de grens staat, of opduikt uit de Noordzee.

Twee procent van het bbp (de NAVO-norm) is niet voldoende. Zelfs het dubbele misschien niet. Pensioenfondsen en banken moeten zich realiseren dat zij zonder veiligheid ook ten dode zijn opgeschreven.

(Lees verder onder de preview.)

Besluiten genomen die niet bijdragen aan economische kracht

De enige geopolitieke macht die de EU nu heeft, is economische macht. Met de Verenigde Staten en China behoort de EU tot de drie grootste economieën ter wereld. Blijft dat zo? De afgelopen jaren heeft Brussel tal van besluiten genomen die moreel juist zijn, en milieuvriendelijk, maar die niet bijdragen aan economische kracht. Het afschaffen van de verbrandingsmotor per 2035 is een klap voor de Duitse auto-industrie, die te laat heeft ingezet op elektrificatie. Nieuwe Chinese merken nemen de markt over. De ­auto-industrie is de ruggengraat van de Duitse economie, en Duitsland is weer de ruggengraat van de Europese economie. De Duitse economische vooruitzichten zijn niet gunstig.

(Lees verder onder de preview.)

Als het gaat om mededinging, is Brussel er als de kippen bij om fusies van grote Europese bedrijven te voorkomen. Daardoor concurreren Europese bedrijven nauwelijks op wereldniveau. Geopolitiek onverstandig.

Daarnaast heeft de EU tal van wetten aangenomen die andere landen moeten inspireren om CO2-neutraal te gaan handelen. Stoten zij in het productieproces koolstofdioxide uit, dan moeten ze een koolstoftaks gaan betalen om in Europa op de markt te komen. Ook de net aangenomen verordening die bedrijven verplicht om een schone en duurzame toeleveringsketen te hebben, zal Europese producten vooral duurder maken, en dus minder aantrekkelijk.

Daar komt bij dat de Europese arbeidsmarkt het zwaar heeft. Maar in plaats van mensen te halen die nodig zijn, laten veel landen, Nederland voorop, vooral mensen toe die weinig te zoeken hebben op de arbeidsmarkt. Ook dat vergroot je economische macht niet.

Lichtgevend gebouw op de heuvel

Europa wil nu te graag het lichtgevende gebouw op de heuvel zijn. Het moreel superieure voorbeeld. Maar een boze buitenwereld waarin Xi Jinping, Vladimir Poetin en straks misschien ook Donald Trump het voor het zeggen hebben, zal Europa eerder zien als een kwijnend continent, waar je naartoe gaat om oude gebouwen en meesterwerken van vroeger te bewonderen. En waar je net zo goed overheen kunt lopen.

De kiezers kunnen zich in juni uitspreken over de linksige, pacifistische, moreel hoogstaande keuzes die Europese politici zeker de laatste vier jaar hebben gemaakt. Er hangt een rechtse afrekening in de Europese lucht. Dat is niet per se goed nieuws. Bijvoorbeeld niet voor Oekraïne.