In de Verenigde Staten en Canada zijn tientallen agentschappen actief die wensouders en draagmoeders met elkaar in contact brengen. ‘Hier zijn ondertussen wel meer Belgische baby’s geboren.’
Het was Same Love Surrogacy, een agentschap uit Los Angeles, dat Guy T’Sjoen en Milan Vansevenant aan een draagmoeder en eiceldonor hielp. ‘Zij zijn lang niet de enige Europeanen die bij ons terechtkomen’, zegt oprichter Brad Spencer, die met het agentschap begon nadat hij in 2014 zelf vader was geworden via draagmoederschap. ‘Ondertussen zijn er al meer dan vierhonderd kinderen geboren met onze tussenkomst. De Verenigde Staten zijn onze grootste afzetmarkt, maar ongeveer 40 procent van de wensouders komt uit Europa.’ Dat is geen toeval. Zoals veel Amerikaanse en Canadese agentschappen trekken medewerkers van Same Love Surrogacy geregeld naar Europese landen om zich aan potentiële wensouders voor te stellen. Zo zijn ze ook altijd aanwezig op de jaarlijkse conferentie Men Having Babies in Brussel. Een evenement waar telkens weer veel kritiek op komt.
Het protest, vaak letterlijk voor de ingang van die evenementen, schrikt u niet af?
Brad Spencer: Het is net daarom dat we zo vaak naar Europa reizen. In de VS is draagmoederschap ondertussen ingeburgerd, maar in Europa zijn er nog heel veel vooroordelen. Veel mensen denken dat agentschappen als het onze commerciële bedrijven zijn die vrouwen onder druk zetten om draagmoeder te worden. Die misvatting willen we doorbreken door potentiële wensouders te laten kennismaken met de mensen achter ons agentschap. Dan merken ze vanzelf dat het niet om een puur zakelijke transactie gaat. Samen met wensouders leggen wij een emotionele en liefdevolle weg af. Daarom hou ik ook niet van de beladen term ‘commercieel draagmoederschap’.
Het is nochtans net met dat commerciële aspect dat men het in België vaak moeilijk heeft.
Spencer: Dat is in het grootste deel van Europa nog altijd een taboe. Vooral doordat er heel wat vooroordelen over bestaan. Dat wensouders de baarmoeder van een vrouw afhuren en dat draagmoeders ertoe gedwongen worden of geen andere uitweg zien, bijvoorbeeld. Dat klopt totaal niet. De vrouwen met wie wij werken, kiezen er uit altruïsme voor. De vergoeding die ze krijgen, is vooral een compensatie voor de ongemakken die bij een zwangerschap komen kijken. Uiteindelijk offeren ze een jaar van hun leven op. Elke zwangerschap houdt ook onvermijdelijk risico’s in – elk jaar is er wel een draagmoeder die overlijdt door complicaties. Daar mag toch iets tegenover staan?
Het hele proces kost wensouders soms wel 100.000 euro.
Spencer: De diensten die wij aanbieden, zijn inderdaad niet goedkoop. Wensouders storten aan het begin een bedrag op een trustrekening. Het grootste deel van dat geld gaat naar de ivf-behandeling in een fertiliteitskliniek. Een andere grote kostenpost is de vergoeding die de draagmoeder maandelijks krijgt, en dan is er natuurlijk nog ons honorarium.
Koppels die zich dat niet kunnen veroorloven, trekken vaak naar minder welvarende landen waar draagmoederschap veel goedkoper is.
Spencer: Dat weet ik maar al te goed. Koppels die onze diensten te duur vinden, gaan dan bijvoorbeeld naar Mexico, Colombia, India of Oekraïne. Niet alleen zijn de risico’s dat er iets misloopt daar groter, de kans is ook reëel dat de vrouw in kwestie het louter uit financiële overwegingen doet of zelfs wordt gedwongen om draagmoeder te zijn. Het gebeurt ook dat mensen die het eerst in een van die landen hebben geprobeerd uiteindelijk toch bij ons aankloppen. Meestal zijn ze dan veel geld en een paar illusies armer.
Elke baby is tot nu toe met zijn of haar wensouders naar huis gegaan.
Wat maken de Verenigde Staten, en dan vooral Californië, zo aantrekkelijk voor wensouders?
Spencer: Om te beginnen bestaat er in Californië een zogenaamde pre birth order. Daardoor worden wensouders nog voor de geboorte de wettelijke ouders van hun kind. Het zijn dus hun namen die op de geboorteakte worden gezet en niet die van de draagmoeder. Ook als het om twee vaders gaat, want hier staat op officiële documenten niet langer vader en moeder maar wel ouder 1 en ouder 2. Jammer genoeg is dat in de meeste Europese landen nog niet het geval. Dat maakt het vaak moeilijk voor twee vaders die met hun baby naar huis terugkeren. Zij moeten dus op voorhand uitzoeken welke procedure ze kunnen volgen om hun kind in hun thuisland in te schrijven. De juristen met wie we werken proberen hen daar voor een stuk bij te helpen. Niet alleen maken zij sluitende contracten op tussen de draagmoeder en de wensouders, ze nemen ook contact op met advocaten in het land waar het kind zal wonen. Al is het maar om er zeker van te zijn dat de ouders zonder problemen met hun baby naar huis kunnen reizen.
Duiken er dan nooit problemen op?
Spencer: In de overgrote meerderheid van de gevallen verloopt alles vlot. Wanneer er iets misloopt, is dat meestal om medische redenen. Een draagmoeder raakt soms heel moeilijk zwanger of heeft een miskraam. Het is ook al eens gebeurd dat een van de betrokkenen zich bedenkt. Dan trekken de wensouders zich bijvoorbeeld terug omdat ze uit elkaar gaan. Maar dat is dan voor er sprake is van een zwangerschap. Elke baby is tot nu toe met zijn of haar wensouders naar huis gegaan.
Waar vindt u al die draagmoeders en eiceldonoren eigenlijk?
Spencer: We proberen hen onder meer via campagnes op sociale media te bereiken en we zijn vaak aanwezig op evenementen waar veel vrouwen komen. Je zou ervan opkijken hoeveel vrouwen zich spontaan aanmelden omdat ze andere gezinnen willen helpen en soms ook wel omdat ze nu eenmaal graag zwanger zijn. Gemiddeld wordt maar zo’n 3 procent uiteindelijk geselecteerd. Dat komt doordat haast alle Amerikaanse agentschappen die vrouwen heel uitgebreid screenen. Om te beginnen wordt hun fysieke en mentale gezondheid onderzocht. Daarnaast gaan we ook hun achtergrond en leefsituatie na. Een vrouw die bijvoorbeeld obees is, psychische problemen heeft of van een uitkering leeft, komt niet in aanmerking. Door die strenge selectie is de vraag groter dan het aanbod en moeten wensouders gemiddeld een tot twee jaar wachten voor ze met een draagmoeder kunnen worden gematcht.
Heeft uw agentschap veel Belgische klanten?
Spencer: De meeste Europese wensouders met wie wij werken, komen uit Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Maar er zijn ondertussen ook al een paar Belgische baby’s geboren en de interesse in uw land groeit nog. Mond-tot-mondreclame is daarbij heel belangrijk. Follow the crowd noemen wij dat. (lacht)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier