Geert Bourgeois (N-VA) over winst Johnson: ‘Ik hoop dat de rede met deze uitslag een beetje terugkeert’

Volgens Europees Parlementslid Geert Bourgeois is de brexit nu onvermijdelijk, maar verre van ovenklaar. ‘Het wordt een huzarenstuk om tegen eind 2020 een akkoord te sluiten.’

‘Eén ding is nu wel duidelijk: op 31 januari is de brexit een feit.’ Geert Bourgeois, Europees Parlementslid voor de N-VA, die premier Boris Johnson al feliciteerde met zijn overwinning, ziet de Britten naar eigen zeggen met pijn in het hart vertrekken. Tegelijk waarschuwt hij dat de brexitsaga nog steeds verre van voorbij is. ‘Ik ga ervan uit dat Johnson zijn scheidingsakkoord in januari door het Lagerhuis zal krijgen. Maar dan begint het pas.’

Johnson zegt dat hij tegen eind 2020 de onderhandelingen over de nieuwe relatie tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk wil afronden. Is dat realistisch?

Geert Bourgeois: Het wordt een huzarenstukje om dat zo snel af te ronden. Ik zag dat de Duitse regering dat enkel mogelijk acht als het een soort standaardakkoord is. Ik vrees dat de zaken toch moeilijker liggen. Johnson wil naar een akkoord gaan waarin het Verenigd Koninkrijk concurrentieel is met het continent. Voor bepaalde sectoren zal hij de Europese normen aanvaarden, maar er zullen ook sectoren zijn waarin ze hun eigen koers willen varen.

Gelooft u dat een no-dealscenario nu afgewend is?

Bourgeois: Er zijn natuurlijk afspraken dat er tot 2020 een overgangsperiode is, die verlengd kan worden, wat toch hoopvol stemt dat Johnson een deal wil. Maar in mijn achterhoofd houd ik rekening met alles. Een harde brexit kost Vlaanderen 2,5 procent van zijn bnp en mogelijk tot 28.000 jobs. Dat zou een regelrechte ramp zijn.

Houdt u er rekening mee dat Johnson een soort Singapore aan de Noordzee wil maken?

Bourgeois: Ik vind het moeilijk om in te schatten. Ik heb Boris Johnson als Vlaams minister-president nog gesproken op het Martelarenplein, en daar verzekerde hij me dat hij ook na de brexit goede handelsrelaties met Europa wil behouden. Dat zou overigens ook in het belang van het Verenigd Koninkrijk zijn. 43 procent van hun export gaat naar het continent. Bij een harde brexit verliezen de Britten 8 à 9 procent van hun bnp. Ik hoop dat de rede met deze uitslag een beetje terugkeert. Het Verenigd Koninkrijk mag dan misschien de vijfde economie ter wereld hebben, op wereldvlak wordt het ook voor hen knokken om handelsakkoorden te sluiten.

In Schotland gaan 48 van de 59 zetels naar de Scottish National Party. Is deze verkiezingsuitslag het begin van het einde voor het Verenigd Koninkrijk?

Bourgeois: Ik heb Nicola Sturgeon (de partijleider van de SNP, nvdr.) al gefeliciteerd met dit fantastische resultaat. Dit is opnieuw een duidelijke uiting van de wil van de Schotten om bij de Europese Unie te blijven. Alleen heeft Johnson al aangegeven dat hij zo’n referendum niet zal toestaan. Het is natuurlijk zo dat Westminster akkoord moet gaan om zo’n referendum rechtsgeldig te laten worden.

Verwacht u dat de Schotten toch zullen doorzetten om een referendum te organiseren, zoals dat in Catalonië is gebeurd?

Bourgeois: Ik heb niet de indruk dat de Schotten die weg bewandelen. Zij hebben altijd aan devolutie gewerkt door middel van dialoog. Ik zie geen tekenen dat ze daar nu van zouden afwijken.

De Europese Commissie heeft in het geval van Catalonië altijd gezegd dat het niet automatisch lid kan blijven als het zichzelf onafhankelijk verklaart. Geldt dat ook voor Schotland?

Bourgeois: Er zijn toch duidelijke verschillen tussen het Schotse en het Catalaanse referendum. Het Catalaanse referendum was betwist: er zijn veel kiezers niet komen stemmen, er zijn stemmen verdwenen. Het is duidelijk dat de Schotten Europese burgers zijn. Het zou toch vreemd zijn dat Schotland, dat volledig geïntegreerd is in de EU, bij Noord-Macedonië en Albanië achteraan in de rij zou moeten gaan staan? We hebben met artikel 50 al een scheidingsprocedure, zij het dan een die nogal cryptisch is opgesteld. Eigenlijk hebben we ook een inbreidingsprocedure nodig, zodat landen die op wettelijke en democratische manier onafhankelijk worden via een versnelde procedure in de EU kunnen blijven.