In een uitgebreid gesprek met Knack drukt Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) zijn grote zorgen uit over de gevolgen van de brexit, die over anderhalve week nu echt staat te gebeuren. ‘De hele brexit is een echte tragedie, en voorlopig zie ik geen deus ex machina.’
Sinds het Verenigd Koninkrijk in 2016 besliste om de Europese Unie te verlaten, is de brexit een topprioriteit voor Geert Bourgeois. De Vlaamse ondernemers zijn volgens hem te laat wakker geschoten: ‘Veel bedrijfsleiders zijn er te gemakkelijk van uitgegaan dat het wel goed zou komen.’ In Knack pleit Bourgeois voor een Europees solidariteitssysteem dat EU-lidstaten als Ierland en Nederland, maar dus ook Vlaanderen, moet compenseren voor de schade die we onherroepelijk zullen lijden. De minister-president gaat uit van een krimp van 2,6 procent van het Vlaamse bruto nationaal product (bbp), en misschien wel 28.000 jobs die verloren dreigen te gaan.
Ondertussen bereidt Bourgeois zijn toekomst als Europarlementslid voor. ‘Ik heb nooit weggestoken dat ik graag had voortgewerkt als minister-president,’ zegt hij, ‘maar ik zou geen Europees lijsttrekker worden als ik er niet enthousiast voor zou zijn.’ De N-VA zit momenteel met de Britse Conservatieven in één fractie, en Bourgeois voert gesprekken met andere fracties over een mogelijke samenwerking na de verkiezingen. ‘Als ik het parlementaire speelveld bekijk, stel ik vast dat er binnen de Europese Volkspartij of de liberale ALDE-fractie ook partijen zijn die ideologisch dichter bij de N-VA staan dan bij een centrumlinkse partij als de CD&V’, wil hij daar voorlopig slechts over kwijt.
Ik ben in zekere zin een politicus van de twintigste eeuw, ja. Ik ben niet van het hijgerige type dat op elk incident reageert.
Nu het einde van zijn carrière in de nationale politiek nadert, schetst Geert Bourgeois een wel erg somber beeld van de manier waarop er hier vandaag aan politiek wordt gedaan. ‘Ik ben in zekere zin een politicus van de twintigste eeuw, ja. Ik ben niet van het hijgerige type dat op elk incident reageert’, zegt hij. ‘Ik merk jammer genoeg dat ook media liever focussen op het accident van de dag. In de commissievergaderingen Justitie zaten vroeger altijd journalisten. Ik heb ze een na een zien vertrekken. Het wordt dus moeilijker om met beleid in de aandacht te komen. Deze Vlaamse regering heeft een meer dan uitstekend traject gelopen. We zijn een van de innovatieleiders van Europa geworden, maar blijkbaar is dat allemaal niet sexy genoeg.’
Bourgeois zal zich niettemin deze campagne ook inzetten voor het confederalisme waarvoor zijn partij al sinds 2013 voor strijdt. ‘Vlaanderen hoort bij socialewelvaartsstaten als Nederland, Duitsland en de Scandinavische landen. Dat lukt helaas niet met één hand op onze rug gebonden, en dus moeten we over onze eigen fiscaliteit, arbeidsmarktbeleid en sociale zekerheid kunnen beslissen’, zegt hij. Om een grote hervorming als het confederalisme na de verkiezingen een kans op slagen te geven moet, volgens Bourgeois, wel minstens artikel 195 van de Belgische Grondwet voor herziening vatbaar verklaard worden. Daarover debatteert de Kamer de komende dagen.
Vorige week liet N-VA-voorzitter Bart De Wever zich in het VTM-programma Alloo bij hard uit over het naderende einde van een andere topper in de nationale politiek: ‘Kijk nu naar Kris Peeters (CD&V), die de Europese lijst moet trekken: dat is een droevig einde, als vicepremier. Iedereen weet: dat is eigenlijk je pensioen. De Romeinen zouden gezegd hebben: ‘Ga naar huis, laat uw bad vollopen en zet uw aderen open, u bent niet meer nodig.’
Geert Bourgeois voelt zich geenszins aangesproken om ook zijn bad te laten vollopen. ‘Die twee heren zouden beter eens samen een kop koffie gaan drinken’, zegt hij in Knack over De Wever en Peeters.
