Ook wanneer koning Filip in september Antwerpen bezoekt, zal burgemeester Bart De Wever zijn vestimentaire gewoonte niet veranderen en ‘wellicht niet’ de tricolore sjerp dragen.
Wie op het internet een foto van Bart De Wever (N-VA) zoekt met een zwart-geel-rode burgemeesterssjerp, is eraan voor de moeite. Hij draagt die nooit. Ook niet bij koninklijk bezoek aan zijn stad, zoals dat van Filip en Mathilde op 27 september? ‘Wellicht niet’, zegt zijn woordvoerder.
Nogal wat ambitieuze lokale politici dromen ervan om ooit het ‘onderscheidingsteken’ van burgemeester (een tricolore sjerp met zilveren franjes) of schepen (een sjerp in zwart en geel, met rode franjes) te dragen. De Wever niet. Als voorzitter van de grootste Vlaamse partij die streeft naar een onafhankelijk Vlaanderen is een sjerp in de Belgische driekleur niet meteen een geschikt statement. De Vlaamse voorschriften voor de ambtskledij van lokale mandatarissen verplichten De Wever bovendien niet om hem te dragen.
Kostuum en hoed
Dat laatste is een gevolg van de staatshervorming van 2001, toen de gewesten ook de voogdij over provincies, steden en gemeenten kregen. De daaropvolgende provincie- en gemeenteraadsverkiezingen in 2006 waren voor Vlaanderen, Wallonië en Brussel aanleiding om een eigen regeling voor het statuut van de provinciale en lokale mandatarissen uit te werken. Vlaanderen en Wallonië bogen zich daarbij ook over de sjerpenkwestie. Tot dan viel die onder Koninklijk Besluiten uit 1837, die ook voorschriften bevatten over het kostuum en de hoed die burgemeesters moesten dragen.
Kostuum en hoed raakten in onbruik, de sjerp is gebleven. Maar in het almaar zelfstandiger Vlaanderen werd dat symbool steeds meer een communautaire aangelegenheid. Mark Demesmaeker, toen Vlaams en nu Europees Parlementslid voor de N-VA, onderscheidde zich in 2006 met een voorstel om alleen nog in sjerpen in zwart en geel te voorzien, of om modeontwerpers ‘een eigentijdse sjerp’ te laten ontwikkelen. Toenmalig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Marino Keulen (Open VLD) ging daar niet op in. Door een compromis over het statuut voor lokale mandatarissen van 2007 staan op de sjerpen van de Vlaamse burgemeesters en schepenen sindsdien wel een Vlaamse Leeuw en eventueel een wapenschild van de stad of gemeente.
Verplicht bij een huwelijk
Volgens die regels mogen de burgemeester en de schepenen hun sjerp dragen bij evenementen en plechtigheden op hun grondgebied. Hij is alleen een verplicht attribuut bij een huwelijk of als er sprake is van ‘oproer, kwaadwillige samenscholing of ernstige verstoring van de openbare orde’. In Antwerpen zijn huwelijken voor De Wever geen probleem: die zijn een zaak van de districten.
Bij de N-VA vinden ze de sjerp van de burgemeester geen halszaak. Ondervoorzitter Ben Weyts: ‘We lopen er niet hoog mee op, maar we hebben ook geen richtlijnen ter zake. Als een N-VA-mandataris de partij om uitleg vraagt, verwijzen we naar de Vlaamse regelgeving.’
Die werd in 2012 aangevuld door huidig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois (N-VA). Omdat het eleganter is voor vrouwelijke en dikbuikige mannelijke mandatarissen mogen ze hun sjerp ook over de rechterschouder dragen. Meer ‘wenken’ heeft Bourgeois niet voor lokale mandatarissen, en ook niet voor partijgenoot De Wever. Koninklijk bezoek is voor de minister geen reden om die houding te veranderen.
‘Als de vlaggen worden uitgehangen, gaat de intelligentie de deur uit’
Hoe beladen de sjerpenkwestie is, blijkt trouwens in Brussel. Daar dienden twee FDF-parlementsleden in 2010 een voorstel in om het zwart en geel van de schepensjerp wegens ‘Vlaamse kleuren’ te ruilen voor blauw en geel. In januari van dit jaar werd dat voorstel afgevoerd. PS-parlementslid Anne-Sylvie Mouzon citeerde daarbij de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig: ‘Als de vlaggen worden uitgehangen, gaat de intelligentie de deur uit.’ In Brussel gelden nog steeds de regels van 1837.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier