‘Geen splitsingslogica, maar een solidariteitslogica’

Wat is de prioriteit voor PVDA+ qua staatshervorming na de verkiezingen van 25 mei 2014? Peter Mertens formuleert een antwoord: ‘De zesde staatshervorming zal leiden tot verarming. De armoede, de werkloosheid, de dure woningen, toegankelijke openbare diensten, het klimaat: dát zijn de prioriteiten’

De PVDA+ wil geen nieuwe staatshervorming. Die zou leiden naar een nog grotere splitsing van het land. Noch in het noorden, noch in het zuiden, noch in de hoofdstad is de bevolking daar vragende partij voor. Onze enquête bij 41.420 mensen wees uit dat 81% zegt helemaal of eerder akkoord te gaan met de stelling: ‘België moet één blijven. Splitsen is niet in het voordeel van de bevolking en zal veel geld kosten.’

De mensen maken zich veel meer zorgen over de ongelijkheid tussen arm en rijk. De armoede, de werkloosheid, de dure woningen, toegankelijke openbare diensten, het klimaat: dát zijn de prioriteiten.

De PVDA+ beoordeelt de zesde staatshervorming op haar nut voor die prioriteiten. De balans is negatief.

Deze staatshervorming zal leiden tot een concurrentieslag tussen de gewesten, met nefaste sociale gevolgen. Er zal een ratrace ontstaan naar de laagste belastingen op bedrijfswinsten, de goedkoopste industrieterreinen, de laagste sociale bijdragen of milieunormen en de meeste schorsingen van werklozen. Met een geregionaliseerde arbeidsmarkt zal de loonconcurrentie toenemen. Dat zal de hardwerkende Vlaming of Waal helemaal niet ten goede komen.

De zesde staatshervorming trekt de sociale zekerheid deels uit elkaar. De arbeidsmarkt, personen met een handicap, ziekenhuizen, ouderen, de geestelijke gezondheidszorg, de kinderbijslagen: op deze terreinen gaat het richting een verschillend beleid per gewest. Het ene kind riskeert qua rechten niet langer gelijk te zijn aan het andere kind. Dat staat ook de werklozen, de ouderen, de mensen met een handicap te wachten: verschillende voorwaarden voor uitkeringen, verschillende niveaus van uitkeringen…

De kinderbijslagfondsen en de RVA kregen internationale erkenning voor hun werking. Goed werkende instellingen splitsten? Daar zit een verborgen agenda achter die met efficiëntie of betere afstemming op regionale situaties niets te maken heeft. Zonder de sociale zekerheid zou 42% van onze bevolking arm zijn, zo becijferde Europa. De basis van de sociale zekerheid is de solidariteit tussen de inwoners van het land. Die basis krijgt nu een deuk.

De staatshervorming zal de zaken ondoorzichtiger, complexer en duurder maken. Wat Vlaanderen, Brussel en Wallonië zelf doen, doen ze dikwijls niet beter. Toch niet voor de gewone man. De wachtlijsten in de gehandicaptenzorg, de kinderopvang en de sociale woningbouw, en de problemen in het onderwijs groeien. De staatshervorming zal leiden tot verarming. Omdat de Gewesten niet de middelen krijgen voor hun nieuwe bevoegdheden, zullen ze proberen meer te besparen.

Een andere logica, een solidariteitslogica

De PVDA+ pleit voor het behoud van de bestaande solidariteitsmechanismen en voor de uitbouw van nieuwe, bijvoorbeeld in het onderwijs, voor Brussel. Dat kan in een verenigd België, met een overheid die garant staat voor de gelijkheid van alle inwoners.

De PVDA+ zal daarom in de eerste plaats waakzaam zijn voor de manier waarop de gesplitste bevoegdheden zullen ingevuld worden. Die invulling mag niet leiden tot verschillen in rechten tussen de gewesten: een kind is gelijk aan een kind, een werkloze is gelijk aan een werkloze. Gelijke regels, gelijke rechten. Houd de kinderbijslagen overal op hetzelfde niveau. Behoud een gezamenlijk beleid voor de werkloosheidsuitkeringen.

Hetzelfde geldt voor de loonpolitiek en het arbeidsrecht. Het interprofessioneel akkoord, de collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsrecht moeten federale bevoegdheden blijven. Geen regionalisering van het sociaal overleg.

De PVDA+ zal er ook voor ijveren dat vakbonden, mutualiteiten en andere middenveldorganisaties aanwezig blijven in de beheersorganen van alle sectoren van de sociale zekerheid. We zullen maatregelen voor meer samenwerking tussen regio’s steunen: op het vlak van transportplanning, tewerkstelling, milieu…

Om de verstandhouding in België te verbeteren is meer talenonderwijs nodig, met meer middelen ervoor op school en met gratis taalcursussen voor volwassenen. We ijveren voor een tweetalig Brussels hoofdstedelijk gewest als een brug tussen de gemeenschappen van het land. De Brusselse scholen zien we onder één enkele bestuursinstantie, met voor alle leerlingen een gedeelte van de lessen in het Nederlands en een gedeelte in het Frans, en met geschikte pedagogische methodes voor het immersie-onderwijs.

De PVDA+ zal zich verzetten tegen de invoering van apartheid in Brussel met twee soorten Brusselaars en tegen de chaos bij een splitsing van de sociale zekerheid.

Wel is het kiessysteem aan een hervorming toe. Voor de federale verkiezingen is een nationale kieskring nodig, naast de provinciale kiesdistricten. Het huidige systeem leidt naar separatisme en opbod. België is wellicht het enige land ter wereld waar ministers zich voor een deel van de kiezers niet moeten verantwoorden. Zodat ze problemen altijd in de schoenen van de andere taalgroep kunnen schuiven.