‘Geef het goede voorbeeld en toon interesse, dan moet je je kind online niet bespioneren’

Deze ochtend las Pedro De Bruyckere, pedagoog en onderzoeker, twee berichten over jongeren en sociale media in de kranten. ‘Je kind in de gaten houden – zeker als die daar niets van weet – is niet de oplossing om problemen te voorkomen. De kans is groot dat je kind dan nog minder met je zal delen.’

Twee berichten over jongeren en sociale media vandaag in de kranten. Een eerste bericht in De Morgen praat over een ‘internationale studie’ waarbij 5.000 jongens en meisjes tussen tien en vijftien jaar in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en de Benelux bevraagd werden. Hieruit blijkt dat Belgische en Nederlandse kinderen zich online het meest roekeloos gedragen.

Het tweede onderzoek wordt beschreven in verschillende kranten en werd uitgevoerd door onder andere Michel Walrave van de Universiteit Antwerpen. Hieruit blijkt dat een op de vier jongeren tussen 14 en 18 jaar die Snapchat hebben, sexy beelden van zichzelf via de app maakt en verstuurt. Drie procent gaf aan dat onder druk te hebben gedaan.

Een van beide onderzoeken is een pak alarmerend van toon dan het andere onderzoek. Bij het onderzoek van de Universiteit Antwerpen duikt er een belangrijke nuancering op. Ja, er zijn gevaren en we moeten jongeren waarschuwen, maar weet wel dat sexting niet an sich fout is.

Een ander geluid horen we bij het onderzoek van Kaspersky Lab, waar je in de cijfers wel ook positieve elementen kan zien, maar waarbij de toon vooral alarmerend is. Kaspersky Lab is namelijk een bedrijf gespecialiseerd in online beveiliging met ook een product op de markt specifiek voor bange vaders en moeders. Hun software zorgt ervoor dat ouders toezicht kunnen houden op ‘de communicatie van kinderen, waaronder openbare activiteiten op Facebook en gesprekken en sms-berichten op Android-apparaten.’

Dit laatste is niet nieuw. Toen Microsoft zijn meest recente besturingssysteem op de wereld losliet, was een van de verkoopargumenten ook al dat het verschillende tools bevatte om het onlinegedrag van je kinderen te volgen.

Maar het actief volgen wat je kind doet – en zeker als je dat achter de rug van je kind zou doen – is niet de oplossing om problemen te voorkomen. De kans dat je er hierdoor voor zorgt dat je kind minder met je deelt en het gedrag nog minder zichtbaar wordt is zeer reëel.

Het is belangrijk dat je als ouder al vanaf jonge leeftijd vooral positieve interesse toont in wat je kind online doet en zelf het goede voorbeeld geeft. Toon interesse als je kind iets moois op Ketnet online heeft gezet, toon interesse naar nieuwe bouwsels op Minecraft. Leg uit waarom je een app liever niet ziet zitten, bijvoorbeeld omdat het spel te gewelddadig is naar je eigen waarden of omdat er in-app aankopen mogelijk zijn. Vraag zelf toestemming aan je kind of je een foto over hem of haar online mag zetten. Hiervoor moet je natuurlijk al vroeg met je kind praten en zoals Child Focus aangeeft jezelf ook informeren.

Als je dit doet, vergroot je de kans dat als het fout gaat, je kind naar jou komt om hulp en raad te vragen. Als het kind vreest dat het zal horen ‘ik had het nog zo gezegd’, is de kans dat ze eerder naar vriendjes vluchten voor advies groot. Vriendjes die die zware taak niet altijd aankunnen.

Als het misgaat – gelukkig gebeurt dat slechts bij een relatief klein deel van de jongeren – of als je meer achtergrond wil, dan zijn er verschillende bronnen online te vinden. Je hebt zo onder andere Clicksafe, Medianest van Mediawijs.be of ook het Nederlandse Mediaopvoeding.nl.