Gedetineerden in Merksplas beoordelen festivalfilms: ‘Geef mij een film waarin er veel beweegt’

De 8 competitiefilms van MOOOV Filmfestival worden dezer dagen niet alleen in Vlaamse cinemazalen vertoond: ook achter de tralies wordt wereldcinema afgespeeld. Een jury van gedetineerden uit de gevangenis van Merksplas beoordeelt de films en reikt haar eigen Behind the Scenes Award uit.

Het cliché dat gedetineerden alleen van actiefilms houden, gaat niet op voor deze heren. Het zijn de warme, kleurrijke beelden die het hoogst scoren in de gevangenis. ‘Dat is logisch’, zegt een cipier. ‘De gedetineerden zoeken in de films naar datgene wat ze zelf niet kunnen hebben.’ Kijken mannen in de gevangenis anders naar wereldcinema? ‘Nee’, zeggen ze zelf. Maar door hun verscheidenheid aan culturen houden ze er tijdens de nagesprekken wel heel uiteenlopende opvattingen op na. De uithoeken van de wereld zitten niet alleen in de films vervat. Ze zitten ook in deze jury.

Rachid ‘Geen bullshit’

Rachid deelt een tv op zijn cel. ‘Eigenlijk betalen mijn drie celgenoten en ik 20 euro per maand om alleen maar rommel te zien. De Belgische zenders zijn niet aan mij besteed. Alles wordt altijd maar herhaald. Alleen Canvas-films, daar hou ik van. Bij het kiezen van een film let ik vooral op de regisseurs en acteurs. Ik hou bijvoorbeeld van Denzel Washington, of van Jeff Bridges.’

Wereldcinema kan hij ook wel smaken. ‘Amerikaanse films zijn veel te vaak bullshit. Ik wil sterke verhalen zien, dingen die echt zijn. Een van de films die we bekeken hebben (‘Daha’, nvdr.) ging over een vader en een zoon aan de Turkse kust die vluchtelingen uitbuiten en mishandelen. Die vond ik sterk, want die dingen gebeuren echt, daar moeten we niet naïef over doen. Het is goed dat de kijker af en toe met de harde realiteit wordt geconfronteerd.’

Arthur ‘Gemakkelijk gefrustreerd’

Arthur kijkt wel het liefst naar actiefilms. ‘Geef mij een film waarin er veel gebeurt en beweegt. De MOOOV-films zijn eigenlijk niet meteen mijn genre. Al moet ik wel toegeven dat ze me tot rust brachten. In de gevangenis raak je gemakkelijk gefrustreerd. Even in een andere ruimte zijn, met andere mensen praten over films, even tijd nemen en je stressgehalte verlagen, dat is belangrijk. Zeker in de gevangenis.’

Vincent ‘Ontstressen’

Waarom Vincent meedoet met dit project? ‘Alles is beter dan binnen zitten. In je cel heb je nooit privacy. Elke dag is hetzelfde. De dingen gaan hier niet voor- maar achteruit. Soms lijkt het alsof ik hier in de jaren 50 ben beland. Naar de film komen is ontstressen voor mij. Ik kan even op iets anders focussen, ben even in een andere wereld. Al moet ik zeggen dat deze films wel héél traag zijn. En mijn dagen zijn al zo lang.’

Tomas ‘Blijven dromen’

Tomas komt uit Litouwen. ‘Ik zit met drie andere mannen op cel die ook Russisch spreken. Bij ons staan alleen Russische zenders op.

Het Belgische nieuws of tv volg ik niet. Ik heb helemaal niks met België, ik krijg hier ook geen bezoek. Ik wil gewoon zo snel mogelijk weer naar huis.’

Azougue Nazaré, de Braziliaanse telg van de competitiefilms, stelt de kerk in een slecht daglicht. Tijdens het afspelen zucht Tomas om de drie minuten. ‘Ik kan er niet tegen wanneer religie zo belachelijk wordt gemaakt.’

Sergio & Sergei, de competitiefilm waarin Russisch wordt gesproken, kan hij dan weer wel smaken. ‘De gesprekken van de acteurs zijn interessant en de ondertitels zaten strak. Het enige woord dat ze niet vertaalden, was de naam van het ruimtestation, Mir. Dat betekent “vrede” of “wereld” in het Russisch.’

Wat hij zo goed vond aan de film? ‘Hij brengt arme maar gelukkige mensen in beeld. Niet alles draait om geld. De film gaat over vriendschap, en over hoop. Je moet als mens kunnen blijven dromen. Altijd.’