Franse kranten: Opluchting maar ook realiteitszin

De Franse kranten zijn opgelucht dat de pro-Europese Emmanuel Macron en niet de extreemrechtse Marine Le Pen de presidentsverkiezingen won. Tegelijk benadrukken ze dat er heel wat werk op de plank ligt voor het nieuwe staatshoofd.

Le Monde ziet verschillende redenen om de verkiezingsoverwinning van Macron te relativeren. “Een groot deel van de Fransen stemde niet voor een kandidaat maar tegen extreemrechts”, klinkt het. Ook wordt gewezen op het recordaantal onthoudingen en blancostemmen. Macron wordt volgens de krant zo “de president waarvan de legitimiteit na de verkiezingsuitslag waarschijnlijk het snelst in vraag gesteld zal worden”.

De linkse krant Libération spreekt van een “overwinning onder druk”. “De lage opkomst, ondanks de dreiging van Front National, is al een teken van ontevredenheid tegenover de nieuwe president”, luidt de analyse.

Le Figaro heeft het over een verkiezing met een gemengd resultaat, met de meeste onthoudingen sinds 1969 en een electoraat dat in vier blokken verdeeld is. De rechtse krant verwacht dan ook moeilijke parlementsverkiezingen voor de nieuwe president “die nu al beroofd wordt van de staat van genade”.

De economische krant Les Echos is blij met de “keuze voor de hoop” en een nieuw gezicht voor Frankrijk, dat “jong, gedurfd en veroverend” is.

De communistische krant L’Humanité schrijft dat “een nieuwe strijd begint”, “om de liberale politiek aan te vechten die het nieuwe staatshoofd aankondigde”.

Vlaamse kranten: ‘Et maintenant?’

Europa herademt, Frankrijk is verdeeld en Marine Le Pen komt niet echt als verliezer uit de presidentsverkiezingen. Dat zijn de conclusies die de Vlaamse kranten de dag na de Franse presidentsverkiezingen trekken in hun editorialen. En wat er nu gaat gebeuren, vragen ze zich ook af.

“De vraag is: wat nu?”, schrijft Jean Vanempten in De Tijd. “Macron heeft nu zes weken om zijn beweging En Marche! om te bouwen tot een partij waarmee hij in juni de parlementsverkiezingen kan winnen. Moet winnen. Want als hij als president geen meerderheid heeft in het parlement is hij politiek vrij machteloos.” Volgens Vanempten kan “de versplintering van het politieke landschap ditmaal leiden tot een versplinterd parlement”.

De slag om het herwinnen van de harten en de hoofden van de Europeanen is nog lang niet gewonnen, aldus Bart Sturtewagen in De Standaard. “Het brengen van echte verandering, van vernieuwing die mensen voelen en waarin ze kunnen geloven, is immers veel moeilijker dan er hooggestemde toespraken over houden. Waar het populisme door de kiezers is teruggewezen, kwamen de oude reflexen snel weer boven. Ook in Frankrijk begint vandaag de paringsdans tussen de verslagenen van links en rechts en de nieuwe koning van het centrum. De keuze was duidelijk, maar de twijfel blijft. De weg is nog lang, de gids sterk, maar onervaren.”

Liesbeth Van Impe van Het Nieuwsblad wijst erop dat de eerste zorg van Macron de vertwijfelde Fransen moeten zijn. “Sommigen van die Fransen hebben op Le Pen gestemd, tegen beter weten in. Sommigen van hen hebben op Macron gestemd, zonder geestdrift. En sommigen hebben het stom protest van de blancostem of de middenvinger van het thuisblijven gekozen.” Het gaat volgens de hoofdredactrice over mensen die best weten dat Le Pen ­inhoudelijk nauwelijks iets voorstelde. “Maar dat betekent niet dat ze in het alternatief geloven. Daarvoor zijn ze al te vaak in de steek gelaten, door de politiek en haar klassieke beoefenaars.”

“Misschien kan Macron maar best een Zesde Republiek invoeren, die het land ingrijpend moderniseert. Slaagt hij daar niet in, dan dreigt Frankrijk de volgende keer in de handen te vallen van extremisten van rechts en links met alle gevaren en stabiliteit vandien”, schrijft Luc Van der Kelen van Het Laatste Nieuws. “Gauw zal blijken uit welk hout deze jonge president is gesneden, hoeveel steun hij kan vinden bij de verslagen partijen en wat hij in ruil moet bieden. In de EU is de opluchting groot, maar het is de vraag of president Macron overeind kan blijven tegen Angela Merkel.”

“Macrons overwinning blijft gekleurd door de twijfels van veel kiezers in een ten diepste verdeeld Frankrijk. Dat bleek uit het hoge aantal thuisblijvers en blanco stemmers”, aldus Marc Van de Weyer van Het Belang van Limburg. “President Macron zei gisteren het als zijn taak te zien om de verbitterde, bange, boze kiezers van Le Pen terug te winnen voor de waarden van de republiek en de liberale democratie.” Ook Van de Weyer haalt de rol van Duitsland aan. “Macron wil een evenwichtiger beleid voor de eurozone, dat niet alleen inzet op bezuinigingen maar ook ruimte biedt voor investeringen. Als landen als Nederland en Duitsland dat blijven dwarsbomen, effenen ze de weg voor een Le Pen in het Elysée in 2022.”

Volgens Kris Vanmarsenille van de Gazet van Antwerpen zou “Macron wel eens de uitvinder kunnen zijn van een nieuwe weg in Europa. Een weg die andere landen ook kunnen vinden en volgen. Maar die weg zal niet over rozen gaan”, schrijft ze. “Macron heeft de traditionele linkse en rechtse partijen van Frankrijk zo goed als van de kaart geveegd, maar de kans is wel groot dat hij met mensen van die oude partijen moet samenwerken. Zal hij dan zijn programma trouw kunnen blijven?”

Bart Eeckhout van De Morgen ziet in de nederlaag van Le Pen tot slot een gelijkaardige situatie als in Antwerpen in 2006, toen Filip Dewinter met het Vlaams Belang in Antwerpen een recordscore behaalde. “De geschiedenis van Dewinter leert: alleen winnen telt op een verkiezingsavond.” Verwijzend naar de sterke score van Marine Le Pen, wijst Eeckhout erop dat de opkomst van extreemrechts in ons land geleid heeft tot bestuurlijke vernieuwing en verbetering. “Van president Macron mag verhoopt worden dat ook hij het Franse politieke systeem zal opschudden. Dat is alleszins het heldere mandaat dat hem nu in de schoot is geworpen.”

Franstalige kranten: Democratie triomfeert, maar Macron staat moeilijke taak te wachten

Ook de Franstalige kranten benadrukken maandag in hun editorialen dat de overwinning van Emmanuel Macron op Marine Le Pen een opluchting is voor de Europa en de democratie, maar wijzen er ook op dat Macron als nieuwe politicus een moeilijke taak te wachten staat.

Béatrice Delvaux van Le Soir lauwert de stoutmoedigheid van Macron, “de onbetwistbare en onvoorstelbare president”, die het Franse politiek systeem heeft kunnen opblazen. “Zij die voorspellen dat de verkozene in de hel terecht zal komen, moeten erkennen dat hij tot nu toe alle hindernissen heeft overwonnen, zonder ze te ontwijken”, klinkt het. “Wat belangrijk is voor onze democratie, is dat Macron droogweg extreemrechts heeft verslagen.”

In La Libre Belgique spreekt Francis Van de Woestyne over het “zeer positieve signaal voor Europa en de wereld” van de Fransen. “Door in het Elysée een jongen van 39 jaar te verkiezen (…) een medestander van een sterk en overheersend Europa, hebben de Fransen het pessimisme en de immobiliteit de rug toegekeerd.” Toch is Frankrijk verdeeld, wat te zien is aan lage opkomst en het hoge aantal ongeldige en blancostemmen.

“De opdracht van de nieuwe president is enorm in een land dat tijdens de campagne steeds zijn woede heeft uitgedrukt, en waarin velen de campagne hebben gesteund van de kandidate wier programma de angst van de Fransen aanwakkerde door de verschrikkingen van de mondialisering en de dagdagelijkse onzekerheden”, schrijft Patrick Dath-Delcambe in La DH.

Macron kan volgens Demetrio Scagliola van de kranten van Sudpresse bovendien “zelfs niet terugvallen op een sterke partij”. “Paradoxaal genoeg kan het gebrek aan een traditionele politieke zuil net een kans bieden voor de nieuwe Franse president”, zegt hij. Hij voegt nog toe dat hij hoopt dat Macron niet “de marionet wordt van de rechtse en linkse partijen”.

“De democratie triomfeert. Minder dan in 2002 – de vader van Marine Le Pen werd onder de 20 procent gehouden”, schrijft Joan Condijts van L’Echo. “Macron heeft vijf jaar de tijd om de meerderheid van de Franse kiezers te overtuigen om niet ten onder te gaan in 2022 door de linkse en rechtse extremen, en om de weg van de democratische waarden te blijven volgen.”

“Voor Macron is de overwinning van zondagavond enkel het begin van een nieuwe campagne. Die van de parlementsverkiezingen. Sinds 2002 was de tweede verkiezing steeds een soort van bevestiging van de presidentsverkiezing. Elke keer kleurde het parlement in de kleuren van de nieuwe bewoner van het Elysée. De overwinning van de leider van En Marche! schudt de kaarten grondig door elkaar”, aldus Thierry Dupièreux van L’Avenir. “Macron zal echter moeten aantonen dat hij voldoende omvang heeft om niet van de weg te geraken” in een verdeeld land.

En ook de Duitstalige krant Grenz Echo wijst erop dat het gevaar niet van de baan is, vanwege het sterke resultaat van Marine Le Pen. Toch is Macron, die links noch rechts is, de perfecte kandidaat voor een nieuwe start na de frustrerende jaren van François Hollande, aldus Christian Schmitz, die erop wijst dat de parlementsverkiezingen van volgende maand de grote test zijn voor Macron.

Internationale pers slaakt zucht van opluchting

De internationale pers is maandag vrij eensluidend over het resultaat van de Franse presidentsverkiezingen. De overwinning van Emmanuel Macron van En Marche!, en misschien meer nog het afhouden van het extreemrechtse Front National van Marine Le Pen, is “een enorme opluchting” voor Frankrijk en Europa. Maar er staat Macron nog een heuse uitdaging te wachten.

“Europa vermijdt de nachtmerrie”, schrijft de conservatieve Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung. “Het ondenkbare werd vermeden: Frankrijk zal niet worden geleid door een vrouw van extreemrechts. De duidelijke overwinning van Emmanuel Macron geeft vertrouwen, maar Europa moet zich geen illusies maken.” De linkse krant Tageszeitung spreekt van een “duidelijke overwinning” en een “enorme opluchting voor Frankrijk”.

In Nederland zegt ook het Financieele Dagblad dat de Europese Unie “opgelucht kan ademhalen”. “De Franse kiezer heeft duidelijk gekozen voor economische hervormingen.” Het is nu aan Macron om een “verbrokkeld Frankrijk te verenigen”.

De Volkskrant merkt wel op dat de keuze voor Macron niet van harte ging, “getuige de relatief lage opkomst en het grote aantal blancostemmen”.

“Na de brexit en Trump, zal er geen Le Pen zijn”, klinkt het in de Spaanse krant El País “Frankrijk heeft neen gezegd. De overwinning van Emmanuel Macron, een pro-Europeaan en een ex-bankier, heeft de golf van populistische ontevredenheid in bedwang gehouden die in november triomfeerde bij de Amerikaanse presidentsverkiezing en eerder bij het referendum over de brexit.”

In Londen schrijft The Independent dat de Franse kiezers “de harde en negatieve campagne” van Le Pen “nadrukkelijk heeft verworpen”.

Ook The Times zegt dat Macrons zege overtuigend was, maar de krant stelt wel dat “als ook de conservatieve François Fillon de tweede ronde zou hebben bereikt, Macrons resultaat lager zou zijn uitgekomen”. Nu is het voor de nieuwe president zaak om bij de parlementsverkiezingen in juni een meerderheid te bekomen.

“De nederlaag van Marine Le Pen lijkt er op het eerste gezicht op te wijzen dat Trumps populisme zijn hoogtepunt voorbij is. Toch moet Macron het Franse volk nu tonen dat hij het alternatief is op wie zij hebben gewacht. Lukt hem dat niet, dan staat Marine Le Pen – of misschien ook een andere Le Pen – klaar.”

The Guardian wenst hem geluk bij dat karwei. “Veel succes meneer Macron, u zal het nodig hebben”, luidt het. De krant maakt zich namelijk zorgen om het nieuwe recordresultaat voor extreemrechts, maar is gelenigd door de overwinning van de pro-Europese politicus. “Elk ander resultaat zou een Europese catastrofe zijn geweest en voor één keer, gelukkig maar, hadden de peilingen gelijk.”

Ook de New York Times ziet in de overwinning van Macron “een grote opluchting voor Europa”, maar de Amerikaanse krant waarschuwt eveneens voor “de grote uitdagingen” waarmee de nieuwbakken Franse president zal worden geconfronteerd. “Hij komt aan het hoofd van een sterk verdeelde natie, zoals de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en andere grote democratieën.” De hoge score voor Le Pen in de tweede ronde getuigt van “de wanhoop van hen die ze les oubliés noemt”.

In de Washington Post klinkt het dat “Frankrijk de sirenes van het rechts-populime heeft genegeerd die de kiezers in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben betoverd”. Het resultaat is “een nieuw signaal dat de opkomst van president Trump geen voorbode is van een nieuwe nog onbekende vorm van nationalisme. Voorlopig houdt het centrum stand, weerstaat het pluralisme en is extreemrechts nog onder controle.”

De Amerikaanse oerconservatieve tv-zender Fox News is dan weer heel wat minder enthousiast en meent dat “Frankrijk de makkelijke oplossing heeft gekozen en gestemd heeft voor hetzelfde”.

In Rusland schrijft de krant Vedomisti dat de Fransen de kandidaat hebben gekozen “die de hoofdbeginsels van de Vijfde Republiek vertegenwoordigt” en die zich engageert voor Europese integratie.