Frank VDB over hervorming geestelijke gezondheidszorg: ‘Ik worstel ook met hoeveel tijd dat allemaal vergt’

Tijdens zijn openingscollege aan de KU Leuven zette Frank Vandenbroucke (Vooruit) de puntjes op de i over de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg.

Een cultuuromslag. Zo noemde minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg woensdagavond tijdens zijn openingscollege voor de eerstejaarsstudenten van de faculteit psychologische en pedagogische wetenschappen aan de KU Leuven. Hij was duidelijk gekomen met de bedoeling om voor eens en altijd uit te leggen dat de plannen om veel meer draaien dan een extra investering van 152 miljoen euro en al helemaal niet mogen worden herleid tot de veel besproken invoering van 11 euro-sessies bij (sommige) psychologen. ‘De kern van deze hervorming is een mentaliteitswijziging, en het betaalbaar en toegankelijk maken van de zorg is een deel van dat verhaal’, klonk het.

Sommige psychologen in spe in de aula ‘Pieter De Somer’ zullen het wellicht niet graag hebben gehoord, maar Vandenbroucke benadrukte keer op keer dat onze geestelijke gezondheidszorg niet langer een aangelegenheid is voor de psycholoog alleen. Net zoals huisartsen, die nog niet zo heel lang geleden helemaal alleen werkten, vandaag deel uitmaken van een eerstelijnsgezondheidszorg met onder meer ook thuisverpleegkundigen en apothekers, zullen psychologen niet langer heer en meester zijn over de geestelijke gezondheidszorg. ‘In onze benadering moeten we grenzen verleggen, muren afbreken tussen verschillende beroepen en disciplines en vooral samenwerken’, zei Vandenbroucke. ‘Huisartsen, psychologen, verpleegkundigen, maar ook maatschappelijk werkers, jeugdwerkers en leerlingenbegeleiders moeten over de grenzen van hun eigen discipline en kennis heen de problemen van cliënten en patiënten aanpakken. Het is er een goed moment voor, want in de covidperiode hebben we heel mooie vormen van samenwerking zien ontstaan. We weten nu dus dat het kan.’

Erger voorkomen

Door geïntegreerde zorg op te zetten, zouden mentale problemen sneller moeten worden opgepikt en zou de drempel naar de geestelijke gezondheidszorg moeten verlagen. Vandenbroucke: ‘We richten ons in de eerste plaats op de groeiende groep mensen met lichte tot milde psychische klachten, die op het eerste gezicht niet ongelukkig lijken, maar het toch erg moeilijk hebben. Ze staan constant onder stress, voelen zich niet goed, zijn futloos en moe. Vaak heeft dat met bepaalde omstandigheden te maken: ze hebben problemen in hun privéleven, voelen zich slecht of hebben moeite om rond te komen. Als we niet tijdig helpen of ingrijpen kunnen er ergere problemen, zoals een angststoornis of een langdurige depressie, ontstaan. Het is dus belangrijk dat die signalen worden opgepikt en verholpen voor de mentale problemen heel ernstig worden en veel moeilijker te behandelen zijn. Samen met degenen met een milde tot matig ernstige mentale stoornis vormen zij 80 procent van de mensen met een psychisch probleem. Die grote groep vatten we nu nog niet genoeg en daar willen we met deze hervorming iets aan doen.’

Geduld

Frank Vandenbroucke kwam ook terug op de heisa van de voorbije maand over de terugbetaling van sessies bij de psycholoog. Eind juli kondigde de federale overheid aan dat er vanaf 1 september een nieuwe regeling zou worden ingevoerd waardoor patiënten per sessie maar 11 euro meer uit eigen zak moeten betalen. Dat plan werd aanvankelijk op groot applaus onthaald. Tot bleek dat het in eerste instantie alleen over een proefproject ging. ‘Als ik op een dag zeg dat het de bedoeling is om tot een situatie te komen waarbij je voor 11 euro naar de psycholoog kan gaan, verwacht men dat het de volgende dag al in orde is. Dat kan natuurlijk niet. Ook als je een duidelijke visie hebt, is er veel tijd nodig om dat in de praktijk om te zetten’, zei hij. ‘Ik worstel daar als politicus zelf mee. Ik heb dat geduld niet altijd, en degenen die vandaag hulp nodig hebben zeker niet.’