Finale doodsteek voor kilometerheffing? Touring ‘bezorgd’ over uitspraak EU-Hof

Het Europees Hof van Justitie oordeelt dat een wegentol in Duitsland in strijd is met EU-wetgeving. ‘Discriminerend’, zo luidt het. Mobiliteitsorganisatie Touring vreest een gelijkaardig lot voor een mogelijke Vlaamse kilometerheffing.

De wegentol, of Pkw-Maut, was de laatste jaren voorwerp van verhitte discussies in Duitsland. Het plan was om een heffing voor alle personenwagens in te voeren via een jaarvignet. Vanaf oktober 2020 zou de maatregel in werking moeten treden, volgens sommigen goed voor een half miljard euro per jaar voor de staatskas.

Maar dat was buiten Nederland en Oostenrijk gerekend. Zij vochten de Pkw-maut aan bij het EU-Hof. Reden? De Duitse tolbetalers zouden hun uitgaven volledig kunnen terugtrekken via de belastingen. Die gunstmaatregel geldt niet voor buitenlandse bestuurders, zoals de Nederlanders en Oostenrijkers.

Het Hof geeft de klagers nu gelijk. De rechters noemen de heffing discriminerend, omdat de uiteindelijke kosten de facto terechtkomen bij buitenlanders.

De Duitse regering zal dus uit een ander vaatje moeten tappen. Maar de vraag is nu wat voor gevolgen de uitspraak heeft voor ons land.

Draagvlak

Ook in Vlaanderen denkt men al langer aan een kilometerheffing. De premature voorstellen daarover zorgden enkele weken voor verkiezingsdag voor heel wat oproer. Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) vervelde plots tot een grote tegenstander, terwijl hij het rekeningrijden jarenlang verdedigde. ‘Geen draagvlak’, zo klonk het verdict.

Toch is de kilometerheffing verre van dood. Op dit moment loopt er nog steeds een studie naar de invoering ervan. De resultaten van die studie worden in september verwacht, nadat de deadline al enkele keren werd opgeschoven.

In de filosofie van het rekeningrijden zou de maatregel niet enkel Vlaamse automobilisten dwingen na te denken over hun rijgedrag, maar ook buitenlanders laten meebetalen voor het gebruik van Belgische wegen.

Het is dat laatste punt dat vragen oproept, nu het EU-Hof de Duitse tolheffing van tafel heeft geveegd. Mobiliteitsorganisatie Touring, die voorstander is van de kilometerheffing, toont zich alvast bezorgd. ‘Eigenlijk hebben we binnen de klankbordgroep van de Vlaamse overheid nooit stilgestaan bij de houding van de Europese Unie’, zegt woordvoerder Danny Smagghe.

Hij denkt dat een gelijkaardig probleem kan ontstaan bij ons. ‘We pleiten er immers voor om de bestaande verkeersbelastingen af te schaffen en te vervangen door een kilometerheffing’, aldus Smagghe. ‘Maar buitenlanders krijgen de heffing bovenop hun verkeersbelastingen in eigen land. Het is een open vraag in welke mate dat tegemoetkomt aan de voorwaarden van Europa.’

Watmet de aftrekbaarheid van de kilometerheffing als beroepskost?

Beroepskosten

Sowieso is Touring voorstander van overkoepelende Europese mechanismen. ‘Als iedere lidstaat, of zelfs stadstaat, eigen systemen gaat invoeren, dan is dat onduidelijk voor de weggebruiker.’ In die zin juicht Touring de beslissing van het EU-Hof toe.

Ook fiscaal expert Michel Maus (UGent) stelt zich vragen bij de juridische beslissing, zij het op een ander element binnen het systeem van de kilometerheffing. ‘Wat zal er gebeuren met de aftrekbaarheid van de kilometerheffing als beroepskost?’, vraagt Maus. ‘Zo komen we in een vergelijkbare situatie als Duitsland, want buitenlandse belastingplichtigen zullen die kost niet in België kunnen inbrengen.’

Hoe dan ook zal de uitspraak doorwegen in de hele Europese Unie. ‘Dit zet de deur open voor iedereen die zich benadeeld voelt door een heffing binnen een EU-lidstaat. Ik begrijp de juridische context, maar toch ben ik een beetje verbaasd.’