Factcheck: Nee, huisartsen zijn niet verplicht om consultaties voor luchtwegproblemen aan Sciensano te rapporteren

Privacy

Uit de Facebookreacties op het bericht van Knapen blijkt dat nogal wat mensen bezorgd zijn over hun privacy. Ze vrezen dat hun persoonlijke medische gegevens bij de overheid terechtkomen. In een eerder bericht had Knapen zelf ook al geschreven dat het medisch beroepsgeheim op de tocht zou staan. Anderen menen dat deze vergoeding artsen ertoe zou aanzetten om ‘meer covidpatiënten aan te geven’. Sommigen spreken van ‘steekpenningen’ of ‘omkoping’.

In haar Facebookbericht verwijst Knapen naar een artikel in Artsenkrant, een Belgisch weekblad voor huisartsen. Artsenkrant-redacteur Wouter Colson schreef over het thema twee artikels, die op 24 september verschenen. Het eerste artikel, dat het coverartikel was van de papieren versie van Artsenkrant van 24 september, heeft als titel ‘Covidbarometer 2.0 brengt huisarts in beeld’.

Covidbarometer 2.0

In het artikel wordt uitgelegd dat op 1 oktober de covidbarometer 2.0 van start gaat. Die moet de activiteit van het coronavirus in ons land beter in kaart brengen dankzij informatie die de huisartsen aanleveren. Voor alle duidelijkheid: het gaat dus niet over de langverwachte coronabarometer met kleurcodes die de burger moet informeren over de coronamaatregelen en waarvan de lancering voor onbepaalde tijd is uitgesteld.

De nieuwe barometer voor huisartsen mikt volgens Artsenkrant op een zeer brede participatie van de huisdokters. ‘Aan de eerste covidbarometer namen in Vlaanderen en Brussel van eind maart tot eind mei bijna 8000 huisartsen deel. De tweede versie van de covidbarometer, die normaal tot eind maart 2021 zal lopen, mikt op een nog ruimere en actievere participatie. De bevraging is gerichter – de arts moet zes à zeven cijfers invullen in een e-form. Dat gaat voornamelijk over het aantal keer dat bepaalde diagnoses gesteld zijn die dag: van ‘bevestigd covid-19’ tot ‘acute luchtweginfecties’, schrijft Colson.

Verder lezen we nog in het stuk dat Sciensano instaat voor de coördinatie van de covidbarometer 2.0 en dat het Riziv aan de deelname een financiële incentive verbindt. Die kan tot 800 euro bedragen, een bedrag dat Knapen ook noemt in haar Facebookbericht.

Beloning

In het tweede artikel vinden we meer details over die financiële beloning voor de huisartsen. ‘Artsen die twee tot drie keer per week een e-form met de gegevens versturen tijdens een bepaalde periode, krijgen 400 euro. Artsen die vier keer of meer per week de e-form versturen, krijgen 800 euro.’

Professor Jan De Lepeleire van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde (KU Leuven) verduidelijkt in een reactie aan Knack: ‘Een huisarts die in de periode van 1 oktober tot 31 maart gemiddeld twee à drie keer per week een rapportje doorstuurt met correct gecodeerde diagnoses, ontvangt 400 euro voor die zes maanden. Dat is dus 66 euro per maand of de tegenwaarde van twee huisbezoeken. Verstuurt de huisarts gemiddeld vier à vijf rapportjes per week over die periode van zes maanden, dan ontvangt hij of zij 800 euro, of 133 euro per maand.’

In het artikel wordt ook beschreven wat er met de data gebeurt: ‘Sciensano staat in voor de wetenschappelijke analyse van de gegevens die het via de barometer collecteert. Daarnaast zullen ook biostatisticus Niel Hens en professor Christel Faes van UHasselt aan de slag gaan met de gegevens uit de barometer voor hun predictiemodellen en analyses.’

Anoniem

De belasting van de eerste lijn wordt ook een aandachtspunt bij dit onderzoek, zegt professor Bert Vaes in het artikel. Vaes is huisarts in Hoeilaart en onderzoeker aan het Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde van de KU Leuven. Hij ontwikkelde het nieuwe systeem en zette eerder al de eerste barometer op poten, die tijdens de eerste coronagolf werd gebruikt om de druk op de huisartsen te meten.

Vaes benadrukt in Artsenkrant nog dat het invullen niet veel tijd vraagt van de huisarts, en dat enkel het aantal diagnoses aan Sciensano wordt doorgeven. ‘De gegevens zijn altijd anoniem. Nooit worden patiëntengegevens doorgespeeld aan Sciensano’, benadrukt Vaes in een reactie aan Knack.

Bonus

‘Ook voor de overheid is er een belangrijke bonus’, zegt professor De Lepeleire. ‘Dankzij deze registratie kunnen adequate voorspellingen worden gedaan over de opnames op intensieve zorgen enkele weken later. Zo kan de overheid anticiperen op lokale uitbraken en piekbelasting in de ziekenhuizen.’

Voorwaarde is wel dat zoveel mogelijk huisartsen meewerken. ‘Het systeem is gebaseerd op vrijwilligheid, maar om zoveel mogelijk dokters over de streep te trekken om deze belangrijke epidemiologische gegevens aan te leveren, is met het Riziv afgesproken dat de huisartsen een financiële beloning in ruil krijgen’, aldus nog professor De Lepeleire.