Factcheck: Nee, een ziekenhuispatiënt zonder mondmasker bewijst niet dat covid een ‘poppenkast’ is

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op Facebook circuleert een korte video van een persoon zonder mondmasker op de covidafdeling van een ziekenhuis. Sommigen zien hierin een bewijs dat de coronacrisis ‘georchestreerd’ is. De man die in beeld komt, is echter volgens de geldende protocollen niet verplicht om een mondmasker te dragen. In de kamer is namelijk alleen maar verplegend personeel aanwezig dat wél van kop tot teen beschermd is.

Op 17 november plaatst een Nederlander een korte video op Facebook. Hij vraagt om te letten op ‘de man in zwart links in beeld’. We zien een scène die gefilmd lijkt in een ziekenhuis waarbij iemand zonder mondmasker op een ziekenhuisbed zit met rondom verplegend personeel in veiligheidskledij. De video wordt op korte tijd 662 keer gedeeld en meer dan 45.000 mensen zien hem op hun tijdlijn passeren.

Lees telkens verder onder de afbeeldingen

In de commentaren onder de video lezen we ongeloof en voor sommigen blijkt dit een bewijs voor opgezet spel.

De video toont inderdaad een man in zwarte kledij die met gekruiste armen en zonder mondmasker in de achtergrond zit. Het verticale beeld doet vermoeden dat het gefilmd is met een smartphone. Bovendien zien we onderaan het beeld het voetstuk van een televisietoestel. Werd een echte tv-uitzending gefilmd?

Een van de commentaren onder de video leidt ons naar een veel langere video op YouTube. Die staat op het kanaal van de Italiaanse tv-zender Rai. Het blijkt te gaan over een fragment uit het actualiteitenprogramma La vita in diretta op Rai1 van 16 november.

We zien interviews met verplegend personeel, een patiënt wordt aan een beademingstoestel gelegd en in de achtergrond zien we een paar keer de man in een zwart T-shirt door het beeld schuiven.

Op bovenstaand beeld is hij bezig met een gsm en rond zijn linkerhand zien we wellicht een verband. Waarom draagt deze man geen mondmasker? En is dat een bewijs van opgezet spel?

We nemen contact op met onze Italiaanse factcheck-collega’s van Pagella Politica. Journalist Carlo Canepa kent de video. ‘Het is een video die momenteel ook viraal gaat in Italië.’ Canepa verwijst ons door naar twee Italiaanse factchecks die al over de video werden geschreven.

De Rai-reportage werd gedraaid in het ziekenhuis Amedeo di Savoia in Turijn. Meer bepaald op een sub-intensieve covidafdeling voor patiënten die ‘constant gemonitord moeten worden’, maar die niet in kritieke toestand zijn.

De man in de achtergrond is een van die patiënten. Dat zegt een reporter ook duidelijk in de reportage (0:19): ‘Twee patiënten zijn opgenomen in deze kamer.’ De man wordt duidelijk niet bewust buiten beeld gelaten.

Moet deze covidpatiënt geen mondmasker dragen? We zien dat de tv-reporter (de man links) en het verplegend personeel goed beschermd zijn met handschoenen, schorten, mondmaskers en een gezichtsmasker.

De patiënt kan daardoor het virus niet overdragen op anderen in de kamer. Factchecker Canepa: ‘Volgens het corona-protocol van het Italiaanse Hoger Instituut voor Gezondheid moet een patiënt geen mondmasker dragen als alle anderen in de kamer beschermende kledij dragen. Het mondmasker is verplicht voor verplegend personeel, maar niet voor patiënten.’ De video toont dus alleen aan dat de regels correct werden toegepast.