Factcheck: nee, deze stappen zijn niet nodig om een coronavaccin te weigeren

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Het coronavaccin is niet verplicht in ons land. Toch gaan er berichten rond op sociale media met uitleg ‘hoe je het vaccin legaal kan weigeren’. Vergelijkbare berichten circuleerden eerder ook al in Amerikaanse Facebookgroepen. Ook daar is vaccinatie echter niet verplicht.

Op 4 februari plaatst iemand een afbeelding in lokale Facebookgroepen van Zwijndrecht en Borgerhout. Daarop lezen we een stappenplan om het ‘vaccin legaal te weigeren’. In de Facebookgroep van Borgerhout (2500 leden) is het bericht intussen verwijderd, in de groep van Zwijndrecht (5700 leden) staat het bericht nog online.

Op Nederlandse Facebookaccounts vinden we oudere berichten terug met dezelfde boodschap en lay-out. De pagina ‘Rotterdam 4 Ever’ deelde deze Nederlandse tekst op 16 december 2020.

Nog eerder, op 15 april 2020, deelde dezelfde pagina een vergelijkbare afbeelding in het Engels, met een Nederlandse vertaling erboven.

Over die afbeelding plaatste Facebook een label om aan te geven dat het bericht verkeerde informatie bevat. Dat gebeurde op basis van een artikel van factcheckorganisatie Lead Stories. In de Verenigde Staten ging de meme in april 2020 rond.

De tekst stelt zonder bronvermelding dat je kunt verwijzen naar ‘MRC-5’, de cellijn waarop sommige vaccins zijn ontwikkeld, of naar ‘iatrogene reacties’ (reacties veroorzaakt door optreden van zorgdeskundigen of door een door hen voorgeschreven behandeling) om een ‘Kom Vrij uit de Vaccingevangenis Vrijkaart’ te krijgen.

Lead Stories beoordeelde dit stappenplan als onwaar. Het Amerikaanse Hooggerechtshof oordeelde dat een verplichte vaccinatie mogelijk is maar dat een individu een vaccin kan weigeren als hij of zij kan bewijzen niet fit genoeg te zijn, als het vaccin zijn of haar gezondheid zou schaden of als het tot de dood zou leiden.

Het coronavaccin is in de Verenigde Staten overigens niet verplicht, dus die uitzonderingen zijn van geen tel. Al zouden staten vaccinatie juridisch wel kúnnen verplichten. De Amerikaanse president Joe Biden is tegen het verplichten van coronavaccins.

The Washington Post meldt dat Indonesië het enige land ter wereld is dat het coronavaccin verplicht. Volgens Bloomberg kunnen weigeraars daar sociale bijstand verliezen of boetes krijgen.

Situatie in België

Indonesië is echter België niet. Net zoals in de Verenigde Staten is vaccinatie tegen covid-19 in ons land vrijwillig. Een stappenplan om het coronavaccin te weigeren is dan ook overbodig. Het enige verplichte vaccin in Vlaanderen is dat tegen het poliovirus, dat kinderverlamming veroorzaakt.

Het coronavaccin kun je dus weigeren zonder enige uitleg of stappenplan, maar er zijn goede redenen om dat niet te doen, stelt de website waarop de federale overheid informatie over het coronavirus verstrekt. Dankzij het vaccin maakt je lichaam antistoffen aan, die helpen vechten bij een besmetting met het coronavirus. Bij meer dan 70% vaccinatie kan er groepsimmuniteit optreden.