Euthanasieproces: verdediging spreekt van ‘politiek en religieus showproces’

De verdediging van de uitvoerende arts, de huisarts en de geconsulteerde psychiater, die zich voor het hof van assisen moet verantwoorden voor vergiftiging van de 38-jarige Tine Nys in 2010, zal de vrijspraak pleiten.

De dokter die de opzettelijke levensbeëindiging uitvoerde, is een 59-jarige man uit Sint-Niklaas. Zijn advocaten stelden in de akte van verdediging van 19 bladzijden dat de man geen schuld treft. ‘Op dit ogenblik overheersen bij ons, de verdedigers, twee gevoelens. Er is een grote verontwaardiging en er is ook wat angst. In de eerste plaats verontwaardiging omdat onze cliënt moet terechtstaan voor doodslag door vergiftiging, de zwaarste misdaad die er bestaat, met daarop ook de zwaarste straf, namelijk levenslange opsluiting’, zei advocaat Walter Van Steenbrugge. ‘Onze cliënt wordt aangewezen als een moordenaar, want dit afschuwelijke etiket wordt door het openbaar ministerie op zijn hoofd gekleefd’, zei de advocaat. ‘Hij is nu al gebrandmerkt en dit voor er één getuige is gehoord, laat staan voor u enige uitspraak heeft gedaan. (..) Het is een immens onrecht dat hem nu al is aangedaan. Een pure schande en ik wik en weeg nochtans mijn woorden.’

De verdediging stelde dat Tine Nys tegen de uitvoerende arts ‘helder en nadrukkelijk haar vraag tot euthanasie’ formuleerde. ‘De borderlinestoornis en autismespectrumstoornis waaraan Tine Nys leed, vormden geen hinderpaal om op basis van een rationele gedachtegang tot een weloverwogen besluit te komen. Tine Nys was wel degelijk in staat haar wens te uiten en maakte deze ook steevast herhaaldelijk en op een duurzame wijze kenbaar, niet alleen aan de artsen, maar ook aan haar vrienden én familie. Tijdens de gesprekken met de artsen bleef Tine Nys steeds herhalen dat haar familie niet akkoord was met haar euthanasieverzoek en blind bleef voor de medisch uitzichtloze lijdensweg dewelke ze tot op dat ogenblik had afgelegd. Ze had een voortdurende angst dat haar familie haar terug zou colloqueren.’

‘Waarom bocht van 180 graden?’

Advocaat Van Steenbrugge stelde dat de assisenzaak volgens hem ‘een politiek en religieus showproces’ is. Hij herhaalde dat hij op de preliminaire zitting René Stockman, de overste van de Broeders van Liefde, wou oproepen als getuige. ‘Hoe kon het dat het openbaar ministerie een bocht van 180 graden gemaakt heeft? (Het openbaar ministerie vroeg eerst de buitenvervolgingstelling in de zaak, nvdr.) Onze cliënt heeft van een bevriende arts gehoord dat Stockman aan de basis ligt van de ommezwaai zeven jaar na de feiten’, zei Van Steenbrugge toen. ‘Zolang dat de aanklager u en mij niet uitlegt waarom deze bocht van 180 graden werd genomen, zeg ik mijn vertrouwen in het openbaar ministerie, die nochtans moet toezien op de naleving van de wetten, in deze zaak volledig op’, stelde Van Steenbrugge in de akte van verdediging.

‘Deze zaak had nooit voor een assisenhof mogen komen. Door ongeoorloofde tussenkomsten heeft men de euthanasie op Tine Nys, ingevolge haar ondraaglijk psychisch lijden, misbruikt om dokters die vandaag nog euthanasie wensen toe te passen op basis van ondraaglijk psychisch lijden, af te schrikken en om verdergaande toepassingen van euthanasie (bijvoorbeeld op minderjarigen) te bestrijden.’

‘Mijn cliënt wordt verweten dat hij een briefje ondertekende’ (verdediging huisarts)

De verdediging van de huisarts van Nys vraagt eveneens de vrijspraak. Advocaat Frédéric: ”Mijn cliënt hoopt dat deze nachtmerrie stopt. Mijn cliënt wordt verweten dat hij een briefje ondertekende (als geraadpleegde arts in een euthanasieprocedure, nvdr). Dat is het.’

Thiebaut las het briefje voor en liet het neerleggen voor de jury. ‘Ik, dokter (..), bevestig dat mijn patiënte lijdt aan een ernstige psychiatrische stoornis. Mijn patiënte wenst hiervoor euthanasie. Ik sta achter haar beslissing als arts en goede vriend van mijn patiënte maar betreur toch haar beslissing.’

In zijn verhoor had de arts aangegeven dat hij niet wist dat de euthanasie zou uitgevoerd worden op de dag waarop hij het briefje ondertekende, en dat hij schrok toen hij de doodsbrief van Tine Nys in de bus kreeg.

‘Tine was uitbehandeld’ (verdediging psychiater)

De derde beschuldigde is een 67-jarige vrouw uit Oosterzele, die als psychiater geconsulteerd werd. Haar advocaat, Jef Vermassen, zal voor haar de vrijspraak vragen voor de beschuldiging vergiftiging. Volgens de wet moet de geconsulteerde psychiater onafhankelijk zijn ten opzichte van de patiënt, maar volgens het openbaar ministerie had ze Tine Nys in behandeling. Advocaat Vermassen betwist dat. ‘Haar taak was enkel haar bevindingen te bezorgen over de euthanasievraag van Tine Nys en dit in haar hoedanigheid van psychiater. (..) Zij was van oordeel dat aan de voorwaarden waaraan zij moest toetsen, was voldaan. Wat u bijzonder goed moet onthouden, is dat dit een vrijblijvend verslag is. Het kan niet genoeg herhaald worden dat het gevolg daarvan is dat niemand verplicht is haar standpunt en haar zienswijze te volgen.’

‘Ze heeft zich wel degelijk gedragen als een onafhankelijke arts’, zei Vermassen. ‘Tijdens de ondervragingen van de onderzoeksrechter werd zij zwaar onder druk gezet om toch maar te zeggen dat zij behandelende arts was, wat zij nooit heeft gewild… Zij heeft Tine enkel begeleid bij haar vraag naar euthanasie. Tine Nys is nooit haar patiënte geweest.’

‘Tine werd bewust naar de dood geleid en geduwd’ (burgerlijke partij)

Was de euthanasie vrijwillig en overwogen, en niet het gevolg van externe druk? De burgerlijke partijen trekken dat in twijfel, zegt advocaat Fernard Keuleneer, die optreedt voor de familie van het slachtoffer.

‘De burgerlijke partijen zullen aantonen dat Tine het slachtoffer geworden is van een milieu dat met voorbedachtheid Tine bevestigd en gestimuleerd heeft in haar – onzekere – wens tot levensbeëindiging, met veronachtzaming van alle elementen die niet in het euthanasieplaatje pasten. Zo werden, onder meer, haar laatste weken in beeld gebracht door fotografen en zou haar “menselijk” verhaal centraal staan in een boek over euthanasie, dit alles op initiatief van Vonkel, het huis waarvan de derde beschuldigde de voorzitter is.’

‘Dit creëerde voor Tine een situatie waarin zij niet terug kon, wat zeker ook de vraag doet rijzen of het verzoek van Tine wel vrijwillig, overwogen en herhaald was, en niet tot stand kwam als gevolg van enige externe druk. De burgerlijke partijen trekken dit zeer in twijfel’, zei Keuleneer. ‘In plaats van te trachten Tine naar een beter leven te begeleiden, is Tine bewust naar de dood geleid en geduwd, en dit zonder dat de redelijke behandelmogelijkheden waren uitgeput en bijgevolg zonder dat het lijden niet meer te lenigen was. De vraag is wiens belang in dit proces voorop stond: het belang van Tine, of het belang van anderen.’