CD&V-voorzitter Wouter Beke wil de dissidente Hongaarse premier Viktor Orban uit de Europese Volkspartij (EVP) zetten. Toch komt de timing opportunistisch over en zal Orban niet voor de verkiezingen verdwijnen.
Vandaag kondigde CD&V-voorzitter Wouter Beke aan dat hij een brief heeft gestuurd naar de Europese partijvoorzitter Joseph Daul waarin hij vroeg om de Fideszpartij buiten te zetten. Beke krijgt onder meer de steun van zijn Waalse en Luxemburgse christendemocratische collega’s.
Hongaars premier en Fidesz-voorzitter Viktor Orban is al langer een gesel binnen de Europese Volkspartij. Zo weigert hij pertinent om deel te nemen aan de Europese spreidingsprogramma’s om migranten vanuit Griekenland en Italië eerlijk over de verschillende lidstaten te verdelen. Bovendien ondermijnt Orban systematisch de Hongaarse rechtstaat. Zijn regering maakt kritische media monddood en zet middenveldorganisaties buitenspel. Ook worden nieuwe rechtbanken opgericht die rechtstreeks onder de auspiciën van de regering staan.
De Europese Commissie zag zich genoodzaakt om sanctiemechanismen tegen het land te startten. In september stemde ook het Europees parlement voor het kritisch rapport van Europarlementslid Judith Sargentini over de nefaste gang van zaken in Boedapest. Binnen de Europese Volkspartij zorgde dat voor aanzienlijke verdeeldheid. Kandidaat-Commissievoorzitter Manfred Weber keurde het rapport goed, maar vond het toen nog niet nodig om ook binnen de christendemocratische familie actie te ondernemen.
‘Dat we tegen Orban stemmen, hoeft niet te betekenen dat hij onze partij moet verlaten. Om strategische redenen willen we Fidesz niet in de handen van een andere (centrum-)rechtse fractie duwen. We gaan onze concurrenten geen cadeaus geven’, vertelde Europees parlementslid voor CD&V Ivo Belet toen aan Knack. De Europese Volkspartij formuleerde wel drie rode lijnen die de Hongaarse regering niet mocht overtreden: de doodstraf mag niet worden ingevoerd, de uitspraken van het Europees Hof van Justitie moeten worden gerespecteerd en de Centrale Europese Universiteit mag niet worden gesloten.
Nochtans werd die laatste rode lijn door de Hongaarse regering met verve overschreden. Volgens de balsturige Orban is de universiteit namelijk een liberaal bolwerk die door de Amerikaanse miljardair en filantroop George Soros gefinancierd. Hoewel Orban de universiteit aanvankelijk een licentie van vijf jaar verleende, zag die zich toch verplicht om begin december vorig jaar een aanzienlijk deel van haar activiteiten naar de Oostenrijkse hoofdstad Wenen te verhuizen. Dat lokte bij de Europese Volkspartij echter niet de aangekondigde reactie uit.
Maar vorige week ging Orban blijkbaar wel een stapje te ver. Naar aanloop van de Europese parlementsverkiezingen lanceerde Fidesz een campagne waarin de partij Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker (die ook uit de Europese Volkspartij komt, nvdr.) ervan beschuldigde dat die Hongarije wilde laten overspoelen door migranten. Naast Juncker prijkt ook Soros’ hoofd op het campagnebeeld. ‘Genoeg is genoeg’, reageerde een verontwaardigde Juncker op de démarche van Orban.
In volle verkiezingscampagne kan de Europese Volkspartij dit niet zomaar laten passeren.
‘Juncker en Orban kunnen al langer niet meer door dezelfde deur’, zegt Steven Van Hecke, professor Europese politiek aan de Katholieke Universiteit Leuven. ‘Orban heeft ditmaal voor een wel erg persoonlijke aanval op Juncker gekozen. In volle verkiezingscampagne kan de Europese Volkspartij dit niet zomaar laten passeren’, aldus Van Hecke.
De afkeer komt bovendien van twee kanten. Zo begroette een al dan niet aangeschoten Juncker in 2015 Orban met een high five en de gevleugelde woorden: ‘Hallo, dictator’.
Toch is het ietwat hypocriet dat de christendemocraten pas na een persoonlijke aanval op een partijkopstuk in gang is geschoten. Er viel namelijk geen enkele reactie te bespeuren viel wanneer de CEU het land moest verlaten of de rechten van migranten geschonden werden. Het lijkt er vooral op dat Wouter Beke zijn prioriteiten niet op orde heeft. De Europese Volkspartij heeft zich al die tijd verscholen achter de Europese sanctiemechanismen. Die moesten er maar voor zorgen dat het Hongaarse varkentje gewassen werd. Zeker nu de partij naar aanloop van de Europese parlementsverkiezingen tegen een aanzienlijk verlies aankijken, wilden ze niet nog meer zetels verliezen.
‘De christendemocraten hadden inderdaad sneller stappen moeten ondernemen. Nu lijkt het alsof ze Juncker belangrijker vinden dan de Hongaarse rechtstaat’, zegt Van Hecke. ‘Bovendien hadden ze de uitzetting van Orban goed kunnen gebruiken in de verkiezingscampagne. Ook andere partijen hebben bedenkelijke partners in het Europees parlement. De EVP had hen daar met een propere lei op kunnen wijzen.’
Het is momenteel nog verre van zeker dat Orban daadwerkelijk uit de Europese Volkspartij zal moeten verdwijnen. In totaal zijn er zeven partijen uit vijf verschillende landen nodig om de procedure te kunnen starten.
‘Ik denk dat Wouter Beke het benodigde aantal wel zal vinden. Toch geloof ik niet dat Fidesz nog voor de verkiezingen zal moeten vertrekken. Men wil de campagne niet nog verder besmeuren. Bovendien vreest men dat het vertrek van Fidesz voor een domino-effect zal zorgen’, zegt Van Hecke.
De algemene vergadering van Europese christendemocraten zal uiteindelijk beslissen of Orban en co. moeten ophoepelen. Die komt voor de eerste keer samen op twintig maart en een laatste keer voor de verkiezingen op acht en negen april. ‘Er moet nog een fact finding mission gebeuren én Fidesz zal ook officieel gehoord worden. Dat maakt het praktisch onmogelijk om nog voor de Europese stembusgang de Fideszpartij buiten te zetten’, besluit Van Hecke.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
