‘Gaat Londen zich losmaken van Poetins kleptocraten?’

De Britse hoofdstad wordt niet voor niets Londongrad genoemd. Of ‘de wasserette’. Het Verenigd Koninkrijk heeft 30 jaar het gestolen geld van Russische oligarchen ontvangen, schoongewassen en opgeborgen. Gaat Londen zich van die praktijk los maken?

De rijksten der aarde worden niet aangetrokken tot Londen vanwege het weer. Ze kopen etages, huizen en luxegoederen omdat het Verenigd Koninkrijk een van de beste opvangcentra ter wereld is voor de winsten uit de georganiseerde misdaad.

In de Britse hoofdstad Londen wordt voor oligarchen de rode loper uitgerold. De supervermogenden hebben in alle stilte bijna 100.000 bezittingen aangeschaft in Engeland en Wales. Ze worden daarbij geholpen door een leger aan makelaars, notarissen, accountants en advocaten in de City, het Britse Wall Street.

Die specialisten helpen oligarchen hun bezittingen te verschuilen in anonieme offshorebedrijven. Ze maken hen wegwijs in het labyrint van het internationale financiele systeem. Ze helpen hen hun reputatie op peil te houden door de Britse pers de mond te snoeren. Onderwijsinstituten, liefdadigheidsorganisaties, voetbalclubs, kunsthandel, PR bedrijven en de horeca zijn afhankelijk van het vuile geld uit Moskou.

Kamerlid Layla Moran las vorige week de namen voor van 35 sleutelfiguren die volgens oppositieleider Alexei Navalny president Vladimir Poetin in het zadel houden. Zij zouden het eerst in aanmerking moeten komen voor sancties. Een andere parlementariër citeerde uit uitgelekte regeringsdocumenten ‘de connecties met de Russische staat en …corrupte praktijken’ van Roman Abramovitsj. Als die parlementariërs buiten de bescherming van het parlement die aantijgingen gemaakt hadden, riskeerden ze een smaadprocedure.

In Putin’s People beschrijft Catherine Belton hoe de mannen van de KGB ’s werelds gevaarlijkste rogue state creerden. Abramovitsj en enkele anderen daagden Belton voor de rechtbank. Het proces kostte uitgever HarperCollins bijna twee miljoen euro, een waanzinnig hoog bedrag. Anders gezegd, dankzij agressieve Engelse juristen verloor een Britse uitgever een klein fortuin omdat het een anti-Poetinboek uitgaf.

Corruptie kan in het VK niet kosteloos worden aangekaart. ‘Wij wonen in een land waar buitenlandse oligarchen de waarheid kunnen manipuleren, net zoals in Rusland’, schreef Nick Cohen in The Observer.

Er is geen behoefte om de status quo om te gooien. Gevraagd waarom ze niet meer oligarchen oppakte, zei het hoofd van de Britse FBI, de National Crime Agency, tegen een vaste kamercommissie dat ze er het geld niet voor had. ‘Dit zijn hele rijke mensen’.

Voor de belastingdienst en de politie geldt hetzelfde. Het ontbreekt hen aan begroting en mankracht corruptie effectief te bestrijden. Toen kamerleden probeerden te voorkomen dat miljarden euro’s uit Rusland naar Londen geheveld werden via Companies House, het kantoor van handelsregisters, ging het Britse ministerie van Financiën ervoor liggen. De concurrerende positie van de City moest beschermd worden.

De Britten gaan door het stof voor Poetins kleptocraten. Nadat de zakelijke connecties van de Oekraïense oligarch Dimitri Firtasj door de Amerikanen werden doorgelicht, werd hij gearresteerd op verdenking van corruptie. Firtasj zit in het netwerk van Poetin en de Russische onderwereld. In Londen kon hij een huis kopen met aanpalend metrostation, kreeg hij een rondleiding door het parlement en mocht de beurs openen. Hij was een hoog geëerde gast.

De Britse politiek en vooral de regeringspartij vaart wel bij de gang van zaken. Bij een geldinzamelingsactie voor de Conservatieve Partij bood Lubov Tsjernoukin 180.000 euro voor een tenniswedstrijd met Boris Johnson. Tsjernoukin, een bankier en de vrouw van een vroegere staatssecretaris van Poetin, is met een donatie van ruim 2 miljoen euro aan de partijkas van de Tories, de grootste politieke donor in het VK.

Sinds 2012 hebben de Conservatieven ruim 5 miljoen euro ontvangen van zeven rijke Russische donors. Dergelijke schenkingen zijn niet illegaal. Tsjernoukins cheque was voldoende haar een een plaats te geven in een ‘adviesraad’ van Conservatieve partijdonors. In ruil voor cash hebben Russische oligarchen invloed gekocht in de top van het Britse landbestuur. Johnsons regering, die een aantal ministers telt die Russisch geld ontvangen heeft, ontkent gecompromitteerd te zijn.

De Britse economie zit vol vuil geld. Het is ervan afhankelijk geworden. Volgens de Amerikaanse professor in de rechten Paul B Stephan, zal de grootste weerzin tegen het westerse initiatief voor sanctiemaatregelen tegen Moskou, uit Londen komen. Boris Johnson en de Conservatieve partij speelden sleutelrollen in het faciliteren van Ruslands geld in de Britse diensteneconomie. Ze opereerden onder het adagium ‘beter vuil geld dan geen geld’.

Premier Johnson heeft gezegd de moeder aller sancties los te laten op de Russische president en de illegale weelde die zijn regime stut. Washington overweegt een gezamenlijke Amerikaans-Britse werkgroep op te zetten om de druk op Johnson te verhogen de daad bij het woord te voegen. Londen wordt niet vertrouwd in zijn eentje de wasserette te sluiten.