De burger begrijpt best wel dat belangrijke beslissingen voor de toekomst van het continent op het Europese niveau moeten worden genomen.
Omdat de aandacht in ons land vooral naar de federale en regionale verkiezingen ging, werd er eerst niet zo goed op gelet. Maar Europa maakte bij de verkiezingen voor het Europees Parlement best een goede beurt. De opkomst lag in zo goed als alle lidstaten van de Unie merkwaardig hoger dan bij vorige Europese verkiezingen. Dat had er wellicht mee te maken dat er in de hele Unie campagne werd gevoerd rond dezelfde, prangende thema’s: migratie en de klimaatverandering. Het waren in die zin deze keer zowaar echt Europese verkiezingen.
Dat zorgde voor winst voor partijen met duidelijke standpunten over klimaat en migratie, zoals de groenen en in verschillende landen ook radicaalrechtse, populistische partijen. Maar ook links scoorde waar de sociaaldemocratie voor een steviger migratiebeleid opkwam. Dat kan erop wijzen dat de burger best wel begrijpt dat belangrijke beslissingen voor de toekomst van het continent op het Europese niveau moeten worden genomen. Het geeft de politici die het daar voor het zeggen krijgen een grotere verantwoordelijkheid en een kans die ze niet mogen missen.
Met de brexit en de vanuit de VS aangevuurde handelsoorlogen kan Europa het zich niet permitteren om veel foute keuzes te maken.
Want ondertussen is de wedren begonnen naar de Europese topjobs, die dit najaar moeten worden ingevuld. De belangrijkste daarvan is het voorzitterschap van de Europese Commissie, maar er moet ook een nieuwe voorzitter van de Europese Raad worden gekozen, een nieuwe Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en een nieuwe grote baas van de Europese Centrale Bank. De puzzel moet, zoals altijd, rekening houden met een patchwork van ideologische en regionale tegenstellingen. Aangezien christen- en sociaaldemocraten samen hun meerderheid in het parlement kwijt zijn, moeten ze op zoek naar steun van liberalen en/of groenen. Dat maakt dat de christendemocratische spitskandidaat bij de verkiezingen, de Beier Manfred Weber, niet vanzelfsprekend de nieuwe Commissievoorzitter wordt.
Een bijkomend probleem is dat de deemstering van Angela Merkel in Duitsland leidt tot een machtsvacuüm in Europa, dat Emmanuel Macron niet alleen kan vullen. Hij timmert wel aan een soort alliantie van gelijkgestemde regeringsleiders, die onder meer op het vlak van het klimaat sneller wil opschieten dan de voorzichtige Duitsers en hun Europese achterban. Er is daarin geen plaats voor Manfred Weber. Op de top van de Raad, die volgende week wordt gehouden, worden de eerste pionnen verschoven. Maar met de brexit en de vanuit de VS aangevuurde handelsoorlogen, boven op migratie en klimaat, kan Europa het zich niet permitteren om veel foute keuzes te maken.
