Voor het eerst geloven oppositiepolitici dat Johnsons onbekwaamheid de karikatuur van de premier als grappig buitenbeentje begint te ondermijnen.
Dat de Dag van de Vrijheid anders zou uitpakken zat er dik in. Met Boris Johnson als grote roerganger is het veiliger verwachtingen te temperen. De Dag van de Vrijheid moest Johnsons V-Day worden. De premier, altijd de journalist gebleven, heeft een scherp gevoel voor een verhaal, een plaatje dat tot verbeeldingen spreekt. Het plan was ‘de geest van Churchill’ op te rakelen in een lyrische toespraak met veel verwijzingen naar het belang van vrijheid enzo. Dat was voordat regeringsadviseurs gezien hadden wat er in Nederland gebeurde toen daar de nachtclubs werden open gegooid. Johnsons triomfantelijke speech werd vervangen door een smeekbede aan de burgers om please, please, please voorzichtig te zijn.
Er was paniek in Downing Street over het stijgend besmettingsaantal. Op Vrijheidsdag werden in Groot Brittannië 40.000 nieuwe gevallen genoteerd. Een aantal dat geschat wordt op te lopen tot 100.000, 200.000 dagelijks. Vaccinaties zijn, zo blijkt, toch niet alles. Ondanks een succesvol prikprogramma zitten de Britten met meer coviddoden dan een jaar geleden. En met meer infecties dan de hele Europese Unie.
Maar, zoals de premier zei, als het land nu niet van het slot kon, wanneer dan wel? Beter in de zomer te pieken, dan in de wintermaanden. En dus ging in Engeland maandag, zij het niet overal met hetzelfde enthousiasme, het slot eraf.
Behalve voor de premier trouwens. Omdat Johnson te dicht in de buurt geweest was van een minister die later positief getest werd, werd maandag voor hem de dag van de opsluiting. Wegens een supergevoelige covidapp ontvingen vorige week naast de regeringsleider, een half miljoen Engelsen een belalarm op hun telefoon met de waarschuwing te dicht bij een besmet persoon gestaan te hebben en tien dagen thuis te moeten blijven. ‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje’, verzuchtte Johnson. Met dien verstande dat zijn schuit het magnifieke landgoed Chequers is.
Bevrijdingsdag liep ook op een ander front vast. Achttien uur nadat hij het sein op groen gezet had voor het openen van nachtclubs, zei de premier zich zorgen te maken over het openen van nachtclubs. En voordat je verspreidingshaard kon zeggen, zat het kortstondig bevrijde Engelse nachtleven weer met een nieuwe beperking. Vanaf september moet iedereen die een club bezoekt volledig gevaccineerd zijn. Zelden was een geschrapte maatregel zo snel heringevoerd.
Boris Johnsons onvermogen om covid serieus te nemen begint langzaam door te sijpelen.
Zaterdag is het twee jaar geleden dat Britse kiezers Johnson in Downing Street tilden. De premier scoort nog immer goed in de peilingen. Maar je kunt al zien, als het mis gaat, hoe dat gaat gebeuren.
Het zijn niet de leugens over brexit. ‘Liegen doen ze allemaal’, zeggen de Britten.
Dat hij routinematig het publiek misleidt? Ach.
Dat hij dubieuze partijdonoren in de adelstand verheft, democratische normen negeert, aan de poten van de BBC zaagt, kritische ziekenhuisdirecteuren de mond snoert, nonchalant racistische opmerkingen uitdeelt, van vriendjespolitiek een kunst maakt, het recht te demonstreren kortwiekt en internationale afspraken schendt? Daar ging niemand dood aan.
Dat hij met de covidcrisis omging op een manier die volgens oud-medewerker Dominic Cummings ‘krankzinnig’ en ‘rampzalig’ was en ’tienduizenden doden veroorzaakten’? De Britten kunnen ermee leven.
Boris is Boris. Johnson is het soort leider dat boven regels staat. Het nemen van politieke verantwoordelijkheid staat niet in zijn agenda. Wetten zijn voor kleine mensen. Zijn eerste reactie nadat hij gepingd werd, was een manier vinden om de quarantaineregels te ontduiken. ‘De premier is altijd bereid om overal waar mogelijk onderuit te komen’, schreef Hugo Rifkind in de Sunday Times. Zoals zijn docent op de superchique Eton-kostschool in 1982 schreef aan Johnsons vader: ‘Ik geloof echt dat hij het onbeschoft vindt dat wij hem niet beschouwen als een uitzondering, als iemand die niet gebonden hoort te zijn aan de verplichtingen die voor ieder ander gelden’.
De Britse kiezer had het allemaal ingecalculeerd, maar Johnsons weigerachtigheid verantwoording te nemen, zijn onvermogen om covid bij hoogbejaarden serieus te nemen (‘Krijg covid, leef langer,’ luidde een Whatsapp-bericht) beginnen langzaam door te sijpelen in de focusgroepen.
In een spraakmakend interview herhaalde zijn vroegere speciale adviseur Cummings dat Johnson geen plan had, niet wist hoe hij premier moest zijn en ongeschikt was voor de top job. Op zich niets nieuws. Een groot deel van de Conservatieve partijfractie roept dat al jaren. De reden dat hij destijds door zijn partij naar voren geschoven werd als kandidaat voor het leiderschap was omdat Johnson brexit erdoor kon krijgen. Hij was met gemak het grootste kieskanon van de Tories.
Op de stoep van zijn nieuwe ambtswoning dreef Johnson op 24 juli 2019 de spot met ‘de twijfelaars en de doemdenkers’. Hij was de man van Brexit Britain, land van hoop en optimisme.
Voor het eerst geloven oppositiepolitici dat Johnsons onbekwaamheid de karikatuur van de premier als grappig buitenbeentje begint te ondermijnen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
