‘Enkel interseks kinderen kunnen beslissen over medische ingrepen die hun toekomst bepalen’

‘Elke dag worden er immers kinderen geboren met inwendige of uitwendige geslachtskenmerken die niet zuiver mannelijk of zuiver vrouwelijk zijn’, schrijft Piet De Bruyn (N-VA).

Het is vandaag (26 oktober) Intersex Awareness Day. Dat het broodnodig is om het brede publiek ruimer te informeren over interseks, is duidelijk. Te weinig mensen weten waar het over gaat. De groep van mensen met een interseks conditie is nochtans niet zo klein. Elke dag worden er immers kinderen geboren met inwendige of uitwendige geslachtskenmerken die niet zuiver mannelijk of zuiver vrouwelijk zijn. Soms is dit meteen duidelijk bij hun geboorte, soms komt de vaststelling wat later of zelfs pas tijdens de puberteit.

Over interseks werd te lang geheimzinnig gedaan. Het werd gezien als een zuiver medische aandoening waarvoor dokters bestonden die er iets aan konden doen. Aan ouders werd zelden of nooit écht uitgelegd waar het om ging of hoe er mee om te gaan. In heel Europa worden tot op vandaag nog kinderen op erg jonge leeftijd geopereerd waarbij hun lichaam wordt ‘aangepast’ aan wat we verwachten van een vrouwelijk of mannelijk lichaam. Deze ingrepen zijn nooit zonder risico, zijn onomkeerbaar en hebben grote gevolgen voor de rest van het leven van de kinderen. Niet zelden omdat ze gepaard gaan met verschillende vervolgoperaties en een levenslange hormoonbehandeling. En waarom? Omdat we vinden dat kinderen niet anders kunnen zijn dan een meisje of een jongen, ook al maakt de natuur ons dagelijks duidelijk dat er wel degelijk variaties op het gekende thema bestaan. Variaties die lichamelijk perfect gezond zijn en die dus niet om medische reden moeten ‘gecorrigeerd’ worden.

Recent schreef ik voor de Raad van Europa een rapport over personen met een interseks conditie. Kernboodschap is het recht op bescherming van de fysieke integriteit, ook voor interseks personen. Dit principe zit vervat in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en wordt internationaal weerspiegeld in tal van conventies en verdragen met betrekking tot mensenrechten, patiëntenrechten, enz.

Heel concreet stel ik in het rapport een verbod voor op medische ingrepen die tot doel hebben de geslachtskenmerken van het kind te wijzigen zonder dat ze medisch noodzakelijk zijn en zonder dat het betrokken kind met kennis van zaken aan het besluitvormingsproces kon deelnemen. Hoe begrijpelijk de bekommernis van ouders ook is om hun kind zo ‘normaal’ mogelijk te laten opgroeien, het ingrijpend en onomkeerbare karakter van medische ingrepen die de geslachtskenmerken wijzigen, maakt net dat het niet wenselijk is deze keuze aan ouders of artsen over te laten.

Een extra argument om hen niet met het maken van deze keuze te belasten, is de wetenschap dat niemand op het ogenblik van de ingreep kan weten welke identiteitsontwikkeling het kind zal kennen. Het is niet omdat we van iemand met ambigue geslachtskenmerken een jongen maken, dat hij zich ook een jongen zal voelen.

Er is maar één iemand die kan beslissen over medische ingrepen die zo ingrijpend zijn als het aanpassen van geslachtskenmerken of het opgeven van vruchtbaarheid en dat is de betrokken persoon zelf.

Hoog tijd dus dat we in Europa evolueren naar een model waarbij interseks kinderen en hun ouders alle steun krijgen die nodig is om met deze situatie om te gaan maar waarbij tegelijkertijd de keuze om al dan niet medisch in te grijpen pas genomen wordt als het kind met kennis van zaken in het besluitvormingsproces kan betrokken worden en een beslissing kan nemen.

Piet De Bruyn is Vlaams volksvertegenwoordiger en Algemeen Rapporteur voor de Rechten van LGBTI’s’ bij de Raad van Europa.