‘Elke maatregel voor meer vrouwen in de politiek, versterkt de democratische instellingen’

‘Beslissen we om vrouwen een duwtje in de rug te geven en het democratisch deficit van de politiek te verminderen? Of prefereren we een status quo omdat een ‘verplichting’ ons onbehaaglijk doet voelen?’ schrijven Els Van Hoof en Sabine de Bethune (CD&V).

Het World Economic Forum heeft gisteren haar Global Gender Gap Report 2016 publiek gemaakt. Deze jaarlijkse publicatie geeft een wereldwijd overzicht van de wijze hoe landen er (al dan niet) in slagen gendergelijkheid op te nemen binnen hun politiek, economisch en sociaal beleid. Drie vaststellingen verdienen onze aandacht. Allereerst: vergeleken met 2015 tuimelt België van de 19^e naar de 24^e plaats. Twee: België krijgt vijf gouden sterren voor gendergelijkheid binnen ons onderwijs. Ten slotte, blijft ons land met het schaamrood op de wangen achter als het gaat om het succesvol integreren van de genderdimensie binnen de domeinen economische participatie, gelijke verloning en politieke invloed.

Echt verbazen doet die laatste vaststelling niet. De cijfers zijn dan ook wat ze zijn: het aandeel vrouwelijke volksvertegenwoordigers in onze Belgische parlementen bedraagt gemiddeld toch al 39% dankzij de quotawetten. Vrouwelijke ministers zijn nog toch nog een rariteit: 23% van de machtigste politieke functies in dit land wordt ingenomen door een vrouw. Ook de Vlaamse en federale machtsposities ‘achter de schermen’ zijn met straatlengten voorsprong in mannenhanden: tussen de 34 kabinetschefs die mee het federale en Vlaamse beleid uittekenen, zitten er amper vijf vrouwen (14,70%). Nochtans zit het qua aandeel vrouwelijke adviseurs in de verschillende administraties wel goed, maar lijkt de doorstroming naar boven toe niet van een leien dakje te lopen. We willen het doodgraag anders, maar tot de dag van structureel en juridische afdwingbare maatregelen geldt: “Welkom in België, land van mannelijke macht“.

Democratisch deficit

Idealiter wordt de superdiversiteit van de samenleving weerspiegeld in de samenstelling van de regering. Een lesbische premier met Congolese roots lijkt echter nog niet voor morgen. De gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in de regeringen zou een stap zijn naar meer diversiteit in de politieke besluitvorming. En onderzoek toont het keer op keer aan: hoe meer diversiteit, hoe beter de beslissingen.

Naar onze Scandinavische noorderburen wordt standaard verwezen als het gendergelijke walhalla, waar ongeveer evenveel mannen als vrouwen in de parlementen zetelen en vrouwelijk ministers beleid voeren. Ook onze buurlanden Frankrijk en Nederland tellen bijna evenveel vrouwelijke als mannelijke ministers. Verder van huis, zoals in Nicaragua, Costa Rica en Mozambique zwaaien meer vrouwelijke ministers de plak dan in eigen land. Zuid-Afrika telt 47% vrouwelijke ministers, met dank aan een bewust en structureel beleid sinds het einde van de apartheid. Ter vergelijking: voor deze maatregelen was er welgeteld 1 vrouwelijke minister. Laat dit duidelijk zijn: de gelijkheid man-vrouw in verschillende maatschappelijke domeinen, en zeker in de politieke besluitvorming, komt tot stand via structurele maatregelen en een bewust genderbeleid.

Verplichten?

Elke maatregel die de aanwezigheid van vrouwen in de politiek verhoogt, versterkt de democratische instellingen en helpt de kloof tussen burgers en politiek te overbruggen. Vrouwen zijn geen minderheid in deze samenleving, maar vinden de weg naar de politiek niet. Beslissen we om ze een duwtje in de rug te geven en het democratisch deficit van de politiek te verminderen? Of prefereren we een status quo omdat een ‘verplichting’ ons onbehaaglijk doet voelen?

Indien we de volgende keer beter willen scoren op de Global Gender Gap Index, of beter, indien we simpelweg een echte representatieve democratie wensen, stellen we in de toekomst evenwichtige regeringen samen. De Belgische Justin Trudeau (‘because it’s 2015′) dient zich helaas nog aan te dienen in dit land van mannelijke macht. In tussentijd zal enkel de juridische verankering van de paritaire samenstelling van de regering zoden aan de dijk brengen.

Els Van Hoof is voorzitster van Vrouw & Maatschappij. Ze zetelt voor CD&V in de Kamer.

Sabine de Bethune is Vlaams parlementslid en senatrice voor CD&V.