‘Economische ontwikkeling is de beste verzekering tegen natuurrampen’

‘De reactie op global warming moet een adaptatiebeleid zijn, en geen paniekzaaierij’, schrijft Jean-Marie Dedecker.

De ruiters van de Apocalyps galopperen over onze planeet. Een Noord-Koreaanse gek en een Amerikaanse nar ruziën op een nucleaire donderwolk. De orkanen Harvey en Irma zetten Houston en de Caraïben onder water, en de moessonregens zetten Zuidoost-Azië blank.

En ook de discussie over de gevolgen van de klimaatopwarming is terug van nooit weggeweest. Het Armageddon is hier ook niet veraf. Een studie van het Joint Research Centre van de Europese Commissie beweerde onlangs nog dat het aantal hittedoden tegen het einde van deze eeuw zal oplopen tot 152.000. Dit is vijftig keer meer dan vandaag, want dit zijn er nu gemiddeld ‘maar’ 3.000. Het aantal koudedoden daarentegen zal volgens die oververhitte geesten van de Europese Unie afnemen met 98%; dus van gemiddeld 100 nu naar 2.

Science is for everyone and facts are real, maar catastrofisme is tot nader order nog geen wetenschap.

Ter vergelijking: deze wetenschappelijke cijfers uit 2014: Volgens de US National Center for Health Statistics doodt de koude tweemaal meer Amerikanen dan de hitte. En niet alleen bij de Yankees: The Lancet publiceerde een onderzoek op 74 miljoen doden dat liep van 1985 tot 2012 in 13 landen met verschillende socio-economische achtergronden en diverse klimaatomstandigheden. Het kwam tot het besluit dat 5,4 miljoen overlijdens gerelateerd waren aan de koude en amper 311.000 aan de hitte. Koude is dus 20 keer dodelijker dan warmte, want de koude heeft een veel grotere invloed op ons cardiovasculair en respiratoir systeem dan de warmte.

Waarom zijn de onderzoekers van de EU dan niet begonnen met een vragenrondje bij de huisdokters hier, zou je denken.

Ook een mailtje naar onze brexiteers zou verhelderend kunnen zijn. Volgens The London University College vielen er in de winter van 2014-2015 alleen al 43.900 winterdoden. De forse economische groei sinds de industriële revolutie heeft het klimaat een stuk minder dodelijk gemaakt, schrijven ook Ralf Bodelier en Marco Visscher in hun boek “Ecomodernisme”.

In de jaren twintig van vorige eeuw stierven er 241 mensen op 100.000 door een klimaat-gerelateerde oorzaak. In de jaren dertig daalde dit tot 208. In de jaren veertig tot 156, en die daling zette zich door tot het in het eerste decennium van deze eeuw waar het nog 5 op 100.000 betrof. In concrete cijfers: in een uitzonderlijk dramatisch jaar als 1931 stierven zo’n 3,5 miljoen mensen door extreem weer. In 2013 waren dat er 30.000. De kans dat tegenwoordig iemand sterft door een klimaat-gerelateerde oorzaak is 50 keer kleiner dan tachtig jaar geleden, schrijven Bodelier en Visscher.

Volgens Jos Delbeke die het directoraat-generaal van de Europese Commissie leidt, moeten mijn achterkleinkinderen tegen het einde van deze eeuw in Oostende met het bootje naar school. De zeespiegel zal er met 40 cm tot 2 meter gestegen zijn. Moeten we nu ook nog een ark bouwen in onze achtertuin om de komende zondvloed te overleven zoals de duurzaamheidsevangelisten van de Europese Unie voorspellen?

Het boekje “Spiegelzee” van de Nederlandse emeritus hoogleraar Salomon Kroonenberg is een verademing tussen de apocalyptische voorspellingen over de zondvloed en het nakende hitte-armageddon. Als geoloog bestudeerde hij de zeespiegelgeschiedenis van de mens van het Eemien tot het Haloceen. Toen 120.000 jaar geleden de Neanderthalers en de Homo Sapiens op onze aardkloot rondliepen, stond de zeespiegel wereldwijd zes meter hoger dan nu.

In zijn boek verwijst Kroonenberg naar de ijskernmetingen van de Deense glacioloog Willi Dansgaard. Daar blijkt volgens hem uit dat het toen 5 graden warmer in Antarctica was en 8 graden warmer in Groenland. Johnny de ijsbeer werd niet bruin van de zon en verdronk ook niet. Het CO²-gehalte was toen niet hoger dan in het jaar 1850, voordat de industrialisatie begon, ongeveer 280 partikels per miljoen. Tussen 4200 en 150 jaar geleden vond men geen aanwijzingen voor zeespiegelschommelingen groter dan 15 tot 20 centimeter op tijdschalen van 200 jaar.

Toen de Romeinen Ambiorix en zijn Eburonen in de pan hakten was het hier weerom zo warm als vandaag en zat de Noordzee vol vis. Er reden geen hoestbuien op vier wielen en er waren geen fabrieksschouwen die CO² uitstootten, hoogstens een vervuilende hoefsmid.

Griepje

De gletsjers smolten toen even indrukwekkend als vandaag, schrijft Kroonenberg in Spiegelzee. De Mendenhallgletsjer op Alaska en verschillende Alpengletsjers waren toen kleiner dan nu, maar kwamen terug vanaf de Vroegmiddeleeuwse Koude Periode. In het boek laat de Nederlander ook zien hoe onze voorouders zich duizenden jaren geleden ook al aanpasten aan een veranderingen van de zeespiegel.

Helpt de mens de aarde om zeep, zoal alarmisten weleens beweren? ‘Alles hangt af van je perspectief. Vanuit aards perspectief is dit maar een bescheiden griepje, dat niets betekent. We helpen de aarde dus helemaal niet om zeep’, vertelt geoloog Manuel Sintubin dit weekend in De Morgen. ‘De aarde heeft ergere dingen meegemaakt: 600 miljoen jaar geleden was ze helemaal bevroren, en 55 miljoen jaar geleden was de aarde veel heter dan nu – toen stonden er bij wijze van spreken palmbomen op de Noordpool.’

Vloeken met nuance

Het bestaan van een god is een dogma voor een gelovige, net zoals de klimaatopwarming bijna altijd voorgesteld wordt als een rechtstreeks gevolg enkel van een stijgende CO²-uitstoot door het consumptiegedrag van de zondige mens. Wie het onderwerp volgt op televisie, blijft vaak op zijn honger zitten. ‘In het klimaatdebat is de expert niet op De Afspraak‘, schreef bio-ingenieur Jeroen Denaeghel eerder al. ‘Wetenschappelijke duiding is kinderlijk simplistisch of onbestaande.’

Toch zou je met enige nuance niet noodzakelijk moeten vloeken in de klimaatkerk. Slechts sedert 1837 wordt er over ijstijden gesproken dankzij de Zwitserse geoloog Louis Agassiz. In de jaren dertig van de vorige eeuw stelde de Servische meteoroloog Milutin Milankovic vast dat de ijstijden en de warmteperiodes het gevolg zijn van kleine veranderingen in de baan van de aarde om de zon, waardoor de hoeveelheid zonne-energie die de aarde ontvangt cyclisch varieert. Die afwijkingen worden veroorzaakt door de aantrekkingskracht van andere planeten in ons zonnestelsel.

Dankzij de Large Hadron Colider (de 27 km lange deeltjesversneller die we kennen van het Higgs-deeltje) konden de wetenschappers van het Zwitserse CERN achterhalen dat de grote klimaatveranderingen inderdaad ook mee worden veroorzaakt door variaties in de zonneactiviteit. Deze werken in op de kosmische straling met meer of minder hitte werende wolken als gevolg. Iets wat de Deense astrofysicus Henrich Svensmark ook al poneerde in 2008.

Zeespiegel

Zullen we verdrinken, zoals het CO²-evangelie ons wil laten geloven? Tussen 1890 en 2009 was de gemiddelde zeespiegelstijging 19 centimeter per eeuw en volgens de Duitse onderzoeker Thomas Wahl was het 15 cm tussen 1900 en 2011.

In de tijd vóór de industriële revolutie was de CO²-concentratie in de atmosfeer 280 partikels per miljoen (ppm). Door menselijk toedoen was het in 1958 al gestegen tot 310 ppm, en nu tot meer dan 400.

Er is echter geen aantoonbare versnelling opgetreden in het zeespiegelniveau sedert 1900. Dit constateren niet alleen de Australiër Phil Watson, maar ook de Amerikanen James Houston en Robert Dean op grond van 97 peilschaalmetingen in 2011.

Ik hou me bij het onderzoeksrapport Zeespiegelmotor uit 2014 dat in opdracht van de Nederlandse regering en onder redactie van onderzoeker John de Ronde afgeleverd werd. Ze komt tot het besluit dat we het niet weten en een versnelde zeespiegelstijging voor de Nederlandse kust nog niet aantoonbaar is.

Voor de volledigheid: alle hierboven aangehaalde onderzoeken worden ook bekritiseerd en tegengesproken, door andere wetenschappers. Voor Houston en Dean gebeurde dat in een Amerikaans senaatsrapport. Kroonenburg werd zelfs tegengesproken door Riccardo Riva, zeespiegelonderzoeker aan de TU Delft. Hij stelt dat Kroonenberg verkeerd extrapoleert van regio’s naar wereldniveau, en weer en klimaat verwart.

Het IPCC constateert op haar beurt dat de zeespiegel in de afgelopen decennia hoogstwaarschijnlijk ‘very likely’ sneller is gestegen dan in de voorafgaande eeuw. Wetenschappers als Lockwood en Rasmus E. Benestad vinden de invloed van kosmische stralen in de studie van Svensmark ‘wildly exagerated’.

Kortom: als deze wetenschappers het niet eens raken, begin ik nog niet aan de bouw van mijn arkje, en sla ik nog geen hectoliters zonnebrandolie in.

Adaptatie

Economische ontwikkeling is de beste verzekering tegen natuurrampen, en de reactie op global warming moet een adaptatiebeleid zijn en geen paniekzaaierij: landbouwbeleid, dijkenbouw, irrigatie, wegeninfrastructuur…

Dat weten ze nu zelfs in Houston. In 1926 werd Florida getroffen door drie orkanen en werd Miami nagenoeg van de kaart geveegd. In 1930 kostte een hurricane het leven aan 8.000 mensen in de Caraïben, en in 1970 verdronken een half miljoen mensen door de orkaan Bhola in Bangladesh. ‘Als de menselijke geschiedenis íéts laat zien, is het wel dat we keer op keer afrekenen met schaarste, en we de natuurlijke grenzen weten op te rekken. Wat wordt voorgesteld als een natuurlijke beperking is in feite niets anders dan een grens aan ons vernuft‘, schrijft Marco Visscher in ‘Ecomodernisme’.

De beoordeling van de klimaatopwarming moet wetenschappelijk zijn en niet religieus, en de oplossingen rationeel en economisch. ‘Ik verzet mij tegen die doemverhalen omdat ik merk dat er een zekere klimaatmoeheid ontstaat bij veel mensen. Als er toch niets aan te doen is, als we toch ten onder gaan, wat voor zin heeft het dan nog om iets te ondernemen?’ zei geoloog Manuel Sintobin dit weekend in De Morgen. ‘Voor mij is de grote prioriteit nu dat we ons moeten aanpassen: adaptatie is essentieel. Dat heeft Darwin ons ook geleerd: wie niet aangepast is, verdwijnt. Zo eenvoudig is dat.’

Een wijs man, die Sintubin.