Deze scherpe kantjes hebben CD&V en Open VLD (niet) van Bart De Wevers startnota kunnen vijlen

De startnota van informateur Bart De Wever (N-VA) sloeg halfweg augustus in als een bom. Knack bekeek in welke mate coalitiepartners CD&V en Open VLD de tekst hebben kunnen aanpassen.

Was de startnota van Vlaams informateur Bart De Wever een visietekst van zijn partij of toch een samenvatting van voorbereidende gesprekken met de voltallige Zweedse ploeg? ‘Ik heb met alle partijen gesproken en dit is daar een synthese van. Dit is dus geen N-VA-nota’, klonk het bij de informateur. Bij CD&V-onderhandelaars Wouter Beke en Hilde Crevits werd dan weer stellig verkondigd dat het wel degelijk een ‘N-VA-tekst’ betrof.

Hoe dan ook zorgden sommige passages in de startnota voor beroering binnen en buiten de politiek. Wat blijft er na wekenlange onderhandelingen over van enkele controversiële punten? Dit is wat we nu al weten.

INBURGERING EN SOCIALE ZEKERHEID

Startnota: ‘Wie aanspraak wil maken op de Vlaamse sociale bescherming en andere sociale voordelen, moet eerst vijf jaar ononderbroken, wettig en werkelijk in het land verbleven hebben.’

Regeerakkoord: Een scherp kantje dat nog wat is aangescherpt. Nieuwkomers zullen tien jaar, waarvan vij jaar ononderbroken moeten wachten vooraleer ze toegang krijgen tot die Vlaamse sociale bescherming. In die Vlaamse sociale zekerheid zit onder meer het zorgbudget, een maandelijkse tegemoetkoming voor mensen met zware gezondheidsproblemen. De tijdsvoorwaarden gelden niet voor toegang tot een sociale woning.

Startnota: ‘Om als nieuwkomer in aanmerking te komen voor kinderbijslag geldt voortaan een wachtperiode van zes maanden.’

Regeerakkoord: De wachtperiode heeft het niet gehaald, zelfs niet in afgewaterde vorm. Wel zal de regering-Jambon minder kinderbijslag uitkeren aan mensen die een asielprocedure hebben doorlopen. Nu krijgen zij nog retroactief kindergeld voor de periode van hun erkenningsprocedure.

Startnota: ‘We gaan een inburgeringscontract aan met kandidaat-inburgeraars en de cursus maatschappelijke oriëntatie wordt voortaan afgerond met een burgerschapstest en de ondertekening van een Vlaamse participatieverklaring. We vragen van de deelnemers een financiële bijdrage, breiden het boetebesluit uit, beperken de gratis dienstverlening en stellen het traject enkel open voor wie beschikt over een verblijfsvergunning van meer dan drie maanden.’

Regeerakkoord: Een mogelijke boete voor nieuwkomers die niet slagen voor hun inburgeringsexamen heeft de eindmeet niet gehaald. Inburgeraars moeten wel zelf betalen voor hun herexamen. Ze moeten bovendien in totaal 360 euro ophoesten om deel te nemen aan het traject en het uiteindelijke examen.

ONDERWIJS

Startnota: ‘In het officieel onderwijs voeren we de levensbeschouwelijke neutraliteit in voor leerkrachten en leerlingen.’

Regeerakkoord: Deze maatregel haalde de eindmeet, zij het enkel voor het het Provinciaal en het Gemeenschapsonderwijs (GO!). Het stedelijk en gemeentelijk onderwijs ontspringen de dans.

Startnota: ‘Naar analogie met de erkenningsregels van de lokale geloofsgemeenschappen zullen ook de erkenningsregels voor vrije scholen aangescherpt worden.’

Regeerakkoord: De bestaande regels zullen aangescherpt worden, zo zegt Jan Jambon (N-VA). ‘Lokale geloofsgemeenschappen die willen erkend worden en de bijbehorende financiering ontvangen, moeten een wachtperiode van vier jaar met gunstig gevolg doorlopen’, zo staat er in een samenvatting van het regeerakkoord.

BESTUUR

Startnota: ‘Met sterke Vlaamse en lokale overheden kunnen de provinciebesturen vanaf 2024 ophouden te bestaan.’

Regeerakkoord: Op vraag van CD&V blijven de provinciebesturen gewoon bestaan. Wel wordt de opkomstplicht voor de gemeenteraadsverkiezingen afgeschaft. Een voorstel dat – voor alle duidelijkheid – niet in de startnota stond. Ook de mogelijkheid voor burgemeesters om een zwart-gele sjerp te dragen in plaats van de tricolore variant heeft het gehaald.