Fien De Meulder, thuiswerkmoeder en auteur van de roman Een redelijk gelukkig huwelijk, reageert op het voorstel van Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten om de fiscale voordelen voor gehuwden te hervormen zodat vrouwen gestimuleerd zouden worden om een job te zoeken.
Alsof er in Vlaanderen nog niet genoeg werd neergekeken op ‘huisvrouwen’ zoals ik, deed Gwendolyn Rutten er deze week nog een schepje bovenop. Ze vindt me niet geëmancipeerd genoeg. Ik zou gevaar lopen te laag opgeleid te zijn. Met vier universitaire diploma’s op zak heb ik ervoor gekozen om thuis te blijven en voor mijn drie kinderen te zorgen. Dat baart haar blijkbaar zorgen. Dat ik het verkeerde voorbeeld ben voor mijn arme kindertjes. Dat ik ze achterstel in de economische ratrace. Nu wil ze me straffen door me meer belasting te laten betalen. In het belang van emancipatie eist Open VLD meer belastingen van mensen zonder inkomen. Je moet het durven.
Deze “huisvrouw” wil en moet haar keuze niet verdedigen.
Kijk, wij hebben ervoor gekozen om deels uit die ratrace te stappen. Al de grootouders wonen in het buitenland, mijn man maakt lange dagen, en wij maken ons geen zorgen als ons huis niet hip is of onze kleren van het verkeerde merk. Wat zou ik een vreemde betalen om voor onze kinderen te zorgen? Ik weet dat het een luxe is, dat veel gezinnen het niet kunnen betalen, maar wij hebben het geluk dat het kan, dus waarom zit ik onze keuze hier verdomme weer te verdedigen? Zoals zo vaak in de voorbije twaalf jaar? Omdat er zo fervent op thuiswerkende moeders wordt neergekeken. Omdat de tijdsgeest die van mevrouw Rutten is. We moeten allemaal ‘geactiveerd’ worden. Wie niet bijdraagt aan de cultus van de welvaart heeft minder recht van spreken, is minder waard.
Die tijdsgeest zit me al langer dwars. Zozeer dat ik er een roman over schreef, Een redelijk gelukkig huwelijk. Over wat het met een mens doet om een economisch niet rendabel element te zijn in het almachtige economische systeem. Hoe andere mensen dit als een persoonlijk affront ervaren. Hoe moeilijk het is je te blijven verdedigen en niet te beginnen te geloven in je eigen nutteloosheid. (Zo klinkt het saai. Ik doe het met grapjes. En het gaat ook over seks. En over neuspeuteren.) Want ja, dat doe ik ook met mijn tijd: ik schrijf. Nog zoiets dat niet meer zou kunnen als ik ‘geactiveerd’ was.
Eigenlijk bevuil ik mijn eigen nest. Mevrouw Rutten heeft dezelfde uitgever als ik. Je kan maar beter geen schrijver worden als je niet bereid bent af en toe aan nestbevuiling te doen. Mijn roman is daar ook een geval van. Ik kijk met de ogen van een buitenlander, een Schotse vrouw, naar Vlaanderen en onze ideeën. Het kan soms nuttig zijn je eigen nest te bevuilen. Het kan aansporen tot verandering, zoals je pas je gang poetst als iemand een hondenkakje heeft binnengewandeld.
Ik durf gerust toe te geven dat ik een hele namiddag een boek kan lezen in de herfstzon.
Nu zou ik kunnen doen alsof ik heel hard werk, en hoe durf je daarop neerkijken? Maar dat ga ik lekker niet doen. Het valt wel mee met dat harde werk. Mensen die een job en kinderen hebben, werken een stuk harder. Ik doe het graag. Ik kan er rustig mijn tijd voor nemen. Ik betaal zelfs iemand om te komen poetsen – het deel dat ik niet graag doe. Nee, ik ga helemaal niet doen alsof ik me doodwerk. Moet dat dan? Moeten we allemaal doorploeteren tot we erbij neervallen zodat de Economie blij is? Zodat aandeelhouders nog meer verdienen? Zodat we met ons allen nog meer kunnen consumeren in het kleine beetje tijd dat er ons naast het werk nog rest?
Nee, ik durf gerust toe te geven dat ik een hele namiddag een boek kan lezen in de herfstzon. Dat ik zonder me schuldig te voelen lunch met een vriendin of ga joggen in het park. Stoort u dat, mevrouw Rutten? Als het iemand mag storen, is het mijn man. Onze afspraak is dat hij zich totaal op zijn werk mag concentreren – geen excuses nodig als hij weer eens laat thuis is, buitenlandse trips geen probleem – en dat ik niet ga lunchen of joggen als een van de kinderen ziek is, of examens heeft, of pedagogische studiedag. Dat ik op tijd aan de schoolpoort sta. Dat er ruimte is voor traagheid. Voor aandacht. Voor een heel uur flodderen in de zetel. Mag het even, mevrouw Rutten? Ik zeg toch ook niet hoe u het thuis moet regelen? Moest ik nu echt weer horen dat ik niet goed bezig ben en onderdrukt en niet nuttig genoeg voor de maatschappij? Ik voel me erg nuttig, dank u. En bijna helemaal niet onderdrukt. Behalve misschien door uw misprijzende blik.
Ik denk dat daar het probleem zit. Het is een morele kwestie geworden. Mensen zonder betaalde baan worden gezien als lui. We doen niet mee met het verhaal van groter, sneller en altijd rijker. En of we nu hoog of laag opgeleid zijn, mogen we die keuze niet blijven maken? Ik geloof niet dat het u om emancipatie gaat. U hebt mensen gevonden waar nog geen winst uit geperst wordt, en u wilt dat veranderen.
Er zijn nadelen aan het leven van een thuiswerkende moeder. Er wordt enorm op mij neergekeken. Het is eenzaam. Ik stel me ook kwetsbaar op: zonder carrière ben ik financieel afhankelijk van mijn man.
En toch neem ik dat risico niet zomaar, mevrouw Rutten. Ik doe dat omdat ik er rotsvast in geloof dat deze keuze de beste is voor mijn gezin. Voor mijn man, voor mijn kinderen, en ook voor mij.
Mag het? Van u? Nu u zo hard hebt gewerkt dat u macht hebt? Mag ik nog de keuze maken om geen macht te vergaren? Mag ik me kwetsbaar opstellen door mijn tijd te spenderen aan mijn gezin en iets onrendabels als schrijven? Pas op voor wat uw macht kapot kan maken. Wilt u echt een maatschappij creëren waarin traagheid en kwetsbaarheid bestraft worden, en waarin de economie het enige van waarde is?
Een redelijk gelukkig huwelijk van Fien De Meulder is verschenen bij Polis, ISBN 978-94-6310-248-3, € 19,99
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier