Stoute socialisten: ze vieren 2014 in het spreekwoordelijke hol van de Vlaamse leeuw. ‘Ze lijken hier een portie warmte, gezelligheid en optimisme te kunnen gebruiken’, grapt voorzitter Bruno Tobback over de stad van Bart De Wever. Een binnenkomer die de 2.500 aanwezige militanten best kunnen smaken.
De toespraken op politieke nieuwjaarsrecepties moeten in dit verkiezingsjaar extra strijdvaardig zijn. Welke partijvoorzitter heft de cava om zich moed in te drinken, wie klinkt alvast op de overwinning? Jan De Meulemeester, politiek journalist bij VTM, brengt voor Knack.be verslag uit van op de politieke nieuwjaarsrecepties.
Nu al een eindconclusie: in geen enkele nieuwjaarstoespraak zit een bloemetje voor de Vlaamse regering. Behalve dan in die van de CD&V, gegarandeerd, maar dat is pas volgend weekend, in de Leuvense Brabanthal. Geen complimenten dus. Noch vanwege van de N-VA, noch vanwege de SP.A. Op die manier gaat het de komende maanden wel erg eenzaam worden voor Kris Peeters, daar op het Martelaarsplein.
Mooie mensen
Wijn en bier op de middag. Hamburgers en frieten. Lekker en gezellig. Dit is bovendien van alle nieuwjaarsrecepties die met de allermooiste locatie. Het terras van de oude hangar op de Antwerpse kaaien geeft uit op de Schelde, die onder een lage januarizon geweldig hard in haar beste doen is. De SP.A heeft oog voor esthetiek.
En dat merk je ook aan het publiek. Hier heerst geen specifieke dresscode maar iedereen loopt er wel opvallend netjes bij, op z’n zondags. “Veel knappe vrouwen” merkt een partijmedewerker ook op. En daar valt objectief wel iets voor te zeggen: het elegante type, modieus en welopgevoed progressief, is hier zeer aanwezig. Ook veel frisse jongemannen, met hippe kapsels. Rode vestimentaire accenten. De gestelde lichamen van progressief Vlaanderen. Een beetje beau monde.
De arbeider
Dat illustreert natuurlijk ook wie er niet is. Weinig nieuwe Vlamingen. Weinig bejaarden, zeker in vergelijking met het Vlaams Belang. En de gesprekken waarvan ik stille getuige ben, staan ver weg van wat ooit ‘de arbeider’ heette te zijn. Niet dat er een heimwee moet bestaan naar biefstuksocialisme. Maar op feestjes van de travaillistische Parti Socialiste tref ik gewoonlijk toch meer “werkvolk” aan. Hier niet en dat is spijtig voor de SP.A.
Iemand grapt dat er geen arbeiders meer bestaan, sinds de hervorming van het werknemersstatuut. Is dat sociologisch werkelijk ook zo? Misschien zag ik ze een week geleden in Flanders Expo nog met honderden mee aanschuiven, voor een fotoshoot met Bart De Wever.
Verzoening met de politiek
Over hoe het electoraal zo ver is kunnen komen hoorde ik al Vlaams Belangers klagen, natuurlijk niet vandaag, maar de avond voorheen, op hun nieuwjaarsfeest: duizenden ruilden ooit het socialisme voor het Vlaams Blok, om nu door de N-VA democratisch geactiveerd te worden.
En ons dan maar afvragen van waar al die balorige kiezers blijven komen. Wel, die zijn er eigenlijk al twintig jaar, het verschil is dat hun stem pas nu tot regeringsdeelname kan leiden. Wie weet slaagt de N-VA er wel in dit aandeel teleurgestelde Vlamingen te verzoenen met ‘de politiek’, want daar komt het in essentie op neer. Wie dat kan, wint de verkiezingen.
Model Antwerpen, model België
‘We zullen tegen de stroom in blijven roeien’, speecht voorzitter Tobback. Met lof voor de ploeg van Elio Di Rupo. En zo zal Vlaanderen hier moeten kiezen voor model A, het Antwerps ‘conflictmodel’ van De Wever, of model B, het deugdelijk Belgisch model van de federale coalitie.
Waarmee de toespraak van Tobback de framing van de tegenstrever consolideert, want hij stelt ons voor dezelfde keuze als de N-VA. Maar misschien hoeft dat niet slecht te zijn voor de socialisten: ter linkerzijde is de geelzwarte handschoen bij deze opgenomen. Rien ne va plus.
Rode roeiers
In die tegenstroom roeit trouwens nog iemand anders mee: ik lees op mijn twitter-feed hoe Peter Mertens van de PVDA in de studio’s van VTM Nieuws enthousiast van jetje geeft tegen de regering-Di Rupo. In Antwerpen-stad is zijn fractie er even groot mee geworden als die van Groen. Of hij er nationaal iets mee kan betekenen, tegen ‘doeners’ als John Crombez en Johan Vande Lanotte, valt moeilijk in te schatten. Maar elk verdeeld progressief procent is er tactisch eentje meer voor de andere kant. Ook dat heeft Antwerpen al geleerd.
Zoals de meeste Europese socialistische partijen begint de SP.A deze kiesslag onder een moeilijk gesternte. Dat voel je hier ook in alle gesprekken, er heerst de hoogdringendheid van een authentieke en wervende campagne. Maar elke verkiezing heeft haar verrassingen. Wie weet mobiliseert progressief Vlaanderen onder de vlag van Bruno Tobback, zoals Patrick Janssens dat medio jaren 2000 in Antwerpen deed.
Dat zou de nu reeds uitgekiende scenario’s op partijbureau’s allerhande dramatisch doorkruisen. ‘Wacht maar af, we zijn nog niet aan de nieuw patatjes’ zegt een Aalstenaar daarover, ‘nog gauw een pintje drinken, we gaan het nodig hebben.’
Cava en kiesbeloftes: verslag van op de politieke nieuwjaarsrecepties
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier