‘De zesde staatshervorming heeft van Brussel vooral een gewest gemaakt waar pottenkijkers niet gewenst zijn.’

‘Een hoofdstedelijke dynamiek, visie en ambitie voor Brussel blijven uit’, schrijft Karl Vanlouwe (N-VA) in een reactie op een opiniestuk van Luc Van der Kelen (B-Plus). ‘Vlaanderen moet eindelijk echt inzetten op zijn hoofdstad en Wallonië moet af van zijn vermeende federatie met de hoofdstad.’

Luc Van der Kelen – voormalige politiek redacteur van Het Laatste Nieuws en nu vooral actief in de Belgicistische drukkingsgroep B-plus – heeft duidelijk Brussel in zijn hart gesloten. Dat kan ik enkel toejuichen. Ik woon al 15 jaar in Brussel en heb de stad – ondanks alle absurditeiten overlappend bestuur en elkaar tegenwerkende overheden- ook in mijn hart gesloten. De analyse van Van der Kelen lijkt niet zo gek. “Brussel moet – afgezien van zijn internationale rol – het bindteken zijn tussen de twee grote gemeenschappen van het land. Brussel moet de hoofdstad zijn die verenigt, niet een stad die verdeelt of de andere gemeenschappen/gewesten tegen elkaar uitspeelt. Elke andere dan de verbindende rol zal voor de hoofdstad catastrofaal eindigen.”, zo zegt Vander Kelen. Waarom zou ik hem tegenspreken ?

Alleen … alleen… is dat nu zo? Probeert Brussel bindteken te zijn?

‘De zesde staatshervorming heeft van Brussel vooral een gewest gemaakt waar pottenkijkers niet gewenst zijn’

Brussel koppelt zich steeds meer los de Vlaamse Gemeenschap – en soms ook van de Franse Gemeenschap. De Franse Gemeenschap werd Wallo-Brux gedoopt, alsof de twee gewesten één francofoon geheel vormen, en Brussel dus niet tweetalig is. De zesde staatshervorming heeft van Brussel een soort gemeenschapsgewest gemaakt, waar pottenkijkers niet gewenst zijn. Politieke akkoorden zorgen ervoor dat de nieuwe bevoegdheden die Brussel heeft gekregen (via de zogenaamde GGC of gemeenschappelijke gemeenschapscommissie) maximaal zullen worden afgestemd op de Franse Gemeenschap Dee Brussels Vlamingen zijn de dupe. De Vlaamse-Brusselse politici zitten erbij in hun pluche en kijken ernaar.

Zal Vander Kelen dat aanklagen? Wellicht niet? Want hij is eigenlijk in hetzelfde bedje ziek. Ook hij stelt alle voorstellen die Brussel dichter bij Vlaanderen – maar ook dichter bij de Franse Gemeenschap – brengen voor als paternalisme, kolonialisme, curatele.

Vijandige toenadering

Niet-onderbouwde newspeak, noem ik dat. Niemand wil Brussel koloniseren. Maar je moet geen groot licht zijn om te zien en te weten dat Brussel – een groot stadsgewest – verschilt van Vlaanderen en Wallonië. Het Brussels Gewest blijft blijkbaar als voornaamste ambitie hebben om erkend te worden als een volwaardig derde gewest (“une région a part entière”), waardoor elke toenadering vijandig wordt geduid. En daar is niemand bij gewonnen.

Brussel verdient beter, schrijft Van der Kelen, en ook daarover zijn we het roerend eens. Het ontbreekt de hoofdstad aan ambitie en visie om zijn hoofdstedelijke functie effectief in de praktijk in te vullen. Brusselse politici moeten hun gewest niet per se gelijk willen stellen met het Vlaams en het Waalse Gewest.

Als hoofdstad moet Brussel de ambitie tonen om de gewestelijke en deelstatelijke visie te overstijgen, om de stad te zijn die vlot meertalig is, om de stad te zijn die een voorbeeld is van netheid, veiligheid, leefbaarheid, inburgering en integratie, om de stad te zijn die een echte Europese dynamiek vertoont, die innoverend is op het vlak van architectuur, infrastructuur en mobiliteit, waar traditie en vernieuwing samen gaan. Al te vaak blijft Brussel achter op deze domeinen. De tweetaligheid, laat staan de meertaligheid, blijft een oud zeer.

Een hoofdstedelijke dynamiek, visie en ambitie blijft uit. De interne hervormingen, die een onderdeel vormden van de zesde staatshervorming, zijn beperkt gebleven tot het verschuiven van enkele bevoegdheden tussen de 19 gemeenten en het gewest, zodat de aanpak van mobiliteit, veiligheid, leefbaarheid,…inefficiënt blijft. De stad blijft te veel een verdeelde stad en te weinig een gedeelde stad. Te verdeeld tussen het Europese en het federale niveau. Er worden amper inspanningen gedaan om Europa echt te betrekken in het Brusselse verhaal. Te verdeeld ook tussen het federale, Vlaamse, Franstalige en Brusselse niveau met dan nog een aanmatigende houding van de Franse Gemeenschap, die zich omschrijft als Fédération Wallonie-Bruxelles.

Maar ook intern is en blijft de stad verdeeld. Wie, zoals ondergetekende, dagelijks vanuit de Brusselse gemeente Ganshoren naar het centrum van Brussel-Stad pendelt, doorkruist op minder dan 10 kilometer niet minder dan 4 gemeenten -evenveel mobiliteitsplannen – en 2 politiezones. En dat laat zich merken.

De 19 gemeenten blijven het voornaamste pijnpunt om van Brussel een echte hoofdstad te maken die ambitie en visie zou vertonen als hoofdstad van de Europese Unie, het federale niveau maar ook van Vlaanderen en de Franse Gemeenschap.

Een hoofdstad van iedereen

Wie durft eindelijk eens de stap zetten naar een echt hoofdstedelijk stadsgewest? Vlaanderen moet eindelijk echt inzetten op zijn hoofdstad en Wallonië moet af van zijn vermeende federatie met de hoofdstad. Tegelijk moet een hand worden uitgestoken naar Europa en de internationale gemeenschap. Want een hoofdstad hoort van iedereen te zijn.