De wereld na corona: gaan we anders leven?

Hoe zal het leven zijn wanneer het coronavirus bedwongen is? Business as usual? Knack vroeg een aantal experts even vooruit te blikken op hoe we gaan leven. ‘Terug naar de negentiende eeuw’, zegt Fons Van Dyck, marketeer.

‘Dit is een kantelmoment in onze geschiedenis. Hier zit ik al twintig jaar op te wachten.’ Fons Van Dyck weet zeker dat we de komende jaren echt anders gaan leven.

Dé onderstroom voor die nieuwe levensvorm is volgens het hoofd van het merkadviesbureau Think BBDO angst. ‘En die angst is significant toegenomen als gevolg van deze pandemie. Ze zal niet onmiddellijk weggaan. Als je dan weet dat België in de wereldtopvijf staat van landen met de meest risicoaverse burgers, dan heeft dit grote gevolgen voor ons. Belgen en Vlamingen staan veel minder open voor veranderingen dan bijvoorbeeld Aziaten en Amerikanen.’ Dat verklaart volgens hem ook waarom de nu al legendarische uitspraak van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD), ‘Blijf in u kot’, meteen aansloeg. ‘Zij heeft – vermoedelijk onbedoeld – de tijdgeest zeer goed gevat en een soort “verkoting” van onze samenleving versneld.’

Het eigen huis en de tuin staan volgens Van Dyck centraal in die nieuwe realiteit. ‘Het is voor het eerst sinds het einde van de negentiende eeuw en de agrarische samenleving dat ons huis opnieuw onze belangrijkste werkplek is geworden. Dat is spectaculair. Ons huis is een bubbel of cocon geworden waarin we ons terugtrekken en waar we ons veilig voelen.’ Hij wijst ook op een woontrend die al enkele jaren bestaat maar nu nog wordt versterkt. ‘Populair bij jonge mensen zijn huizen waarvan de voorkant bijna helemaal gesloten is en de achterkant zo open mogelijk, waardoor de tuin in het huis wordt getrokken.’

De bevolking beseft dat ze de vakantie hoogst waarschijnlijk in eigen land zal moeten doorbrengen, en ze bereidt zich daar massaal op voor. Zo is de vraag naar zwembaden de laatste weken verdubbeld. Patrice Dresse, directeur-generaal van de Groepering van Algemene Aannemers van Zwembadbouwers: ‘In 2019 hadden we een jaarlijkse groei van 27 procent. Halfweg april 2020 zitten we al aan 21 procent.’

Tribale samenleving

De mentale tegenhanger van de nieuwe levensvorm is een keuze tegen globalisering en voor lokaal kopen. Van Dyck: ‘We keren terug naar een meer gesloten of tribale samenleving. De eerste voortekenen daarvan waren al te zien bij de verkiezing van Donald Trump in de VS en bij de brexit, maar ook deze trend zal sterker worden. Als er vandaag een enquête zou worden georganiseerd over de toekomst van Europa, zou een meerderheid zich wellicht uitspreken voor een terugkeer naar de nationale staten.’ Maar er zal ook een tegenbeweging opstaan, meent hij. ‘Anderen hunkeren vanuit de angst naar een soort renaissance. Voor hen is deze crisis een unieke kans om te werken aan een andere wereld. Zingeving en spiritualiteit zitten bij hen sterk in de lift. Ze lopen storm voor bio en veggie. Voor sommigen zal dit karikaturaal overkomen, maar in een meer extreme vorm voorspel ik dat er nieuwe goeroes, sekten en heilsprofeten zullen opduiken die puritanisme, minimalisme en new age zullen prediken.’