De war on drugs in Antwerpen: ‘Nog een granaat? Ik ben de tel al lang kwijt’

Advocaat Kris Luyckx, die al geregeld optrad in drugszaken, is geen fan van de war on drugs zoals die in Antwerpen wordt gevoerd.

Kris Luyckx: Het feit dat we ons over granaataanslagen niet langer druk maken – ik ben eerlijk gezegd al lang de tel kwijt – is redelijk verontrustend. Zulke aanslagen zijn bezwaarlijk alledaags te noemen. Ze wijzen op de verruwing van de criminele zeden en op het gemak waarmee criminelen vandaag aan oorlogswapens raken. Vroeger was het opzienbarend als er ergens een granaat gevonden werd, nu is er in Antwerpen tijdens schietpartijen al met uzi’s geschoten.

Het stadsbestuur kreeg de kritiek dat het amper reageerde op de granaataanslagen. Terecht?

Luyckx: Eigenlijk niet, als je ziet hoeveel extra middelen er de voorbije jaren al naar de war on drugs zijn gegaan. Het probleem is dat het niet werkt. De geschiedenis heeft dat al meermaals aangetoond, dus het blijft me verbazen dat een historicus als burgemeester Bart De Wever (N-VA) het niet ziet. Men doet aan street dressing, door kleine dealertjes op te pakken. De middelen worden ingezet om op korte termijn resultaten te boeken, terwijl de langetermijnsituatie verslechtert. Er wordt nu met granaten gegooid, de prijs van de cocaïne in Antwerpen is zelfs gedaald. Er is dus een overschot aan drugs.

Moorden op advocaten zoals in Nederland? Ik sluit het niet uit.

Dit jaar bleek ook dat het Kali-team niet goed functioneerde. In dat drugsteam werden gespecialiseerde agenten uit verschillende diensten samengezet.

Luyckx: Het was een accident waiting to happen. Iedereen die onze veiligheidsdiensten goed kent, weet dat er een concurrentiestrijd is tussen de federale politie en de lokale recherche. Het zou misschien beter zijn om voor zoiets omvattends als de strijd tegen drugsdealers in grote steden als Antwerpen en Brussel één federale structuur op te zetten, maar dan moeten de lokale baronieën worden opgebroken.

Kun je de war on drugs wel winnen in een open havenstad als Antwerpen ?

Luyckx: Nee, zelfs niet door het leger in te zetten. Ik denk dat we drugs moeten benaderen vanuit de gezondheidszorg en niet vanuit het strafrecht. Maar voor zo’n mentaliteitswijziging is de komende twintig jaar niemand klaar. We zouden al eens kunnen beginnen met cannabis te legaliseren.

Terwijl u ook cocaïne zou willen legaliseren?

Luyckx: De geesten zijn daar echt nog niet rijp voor. In België gebruiken jongeren meer cannabis dan in Nederland, terwijl daar coffeeshops bestaan. Ik hoor van vrienden met tienerkinderen dat op hun school lang niet alleen cannabis wordt gebruikt. Er worden daar soms al drugshonden bij controles ingezet. Willen we in zo’n samenleving leven? We moeten drugs echt uit de illegaliteit halen, ook om ze veel beter te kunnen reguleren.

In Nederland werd dit jaar een advocaat omgelegd door drugscriminelen. Kan dat in België ook gebeuren?

Luyckx: Zelf ben ik niet bang, maar ik sluit het niet uit. Tien tot vijftien jaar geleden was het echt uitzonderlijk dat een agent op straat werd aangevallen, terwijl je nu ziet dat criminelen steeds minder ontzag voor hen hebben. Dat geldt ook voor andere ‘instituten’ zoals dokters en advocaten. Wij zijn niet immuun voor kogels.