‘De trambus moet het begin zijn van meer en beter openbaar vervoer’

‘De introductie van een trambus in Vlaanderen is een stap vooruit voor het openbaar vervoer, maar is bovenal een opstap is voor een structurele (snel)tramverbinding in bepaalde regio’s’, schrijft Vlaams parlementslid Marino Keulen. Het laten rijden van een trambus mag geen eindpunt zijn voor Open Vld, maar moet het begin zijn van meer en beter openbaar vervoer.

Enige tijd geleden berichtten de media uitgebreid over de testrit van een trambus in Vilvoorde. De trambus voorstellen moet dus niet meer echt; het is een lange bus (tot 24m) die eruit ziet als een tram, maar niet op sporen rijdt en geen elektrische bovenleiding nodig heeft.

Bekijk hier de reportage van Bruzz:

Het is reeds voor de tweede maal, na een eerste keer in oktober 2015 in Kortrijk, dat er een buitenlandse trambus rond denderde op onze wegen in het kader van een Vlaams proefproject. Bij de eerste test in oktober 2015 ging het louter om een voertuigentest waarbij men nadien een enquête afnam van de reizigers met vragen over het voertuig en het comfort. De resultaten hiervan waren positief: de trambus scoorde hoge punten met betrekking tot zit – en rijcomfort en vele reizigers zagen zich wel gebruik maken van een dergelijk voertuig.

Vlaanderen wil tegen 2019 trambus introduceren

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) is dan ook voorstander van de invoering van de trambus in Vlaanderen. Hij heeft daar een aantal zeer legitieme redenen voor: op een vrij eenvoudige en snelle manier (zonder ingrijpende infrastructuurwerken) kan een hoogwaardige verbinding tussen twee punten tot stand gebracht worden, een trambus is merkelijk goedkoper dan een tram en bovenal is het een op en top Vlaams product. Bussenbouwer Van Hool heeft er reeds meer dan 100 mogen bouwen en deze rijden in negen verschillende landen rond, behalve in Vlaanderen. Tegen 2019 wil de minister dan ook de trambus laten rondrijden op vier geselecteerde trajecten.

Toch is er ook nog een praktisch bezwaar: de (federale) wetgeving laat dit soort voertuig niet toe. Bij de proefprojecten is er dispensatie verleend en kon de trambus als uitzonderlijk vervoer rondrijden. Wanneer de trambus een onderdeel van het Vlaams openbaar vervoer wordt, moet de wetgeving aangepast worden wat betreft de toegelaten lengte van bussen (van 18 naar 24 meter). Dit zal in de praktijk een formaliteit zijn.

Bedenkingen bij de trambus

Al heeft Open Vld wel enkele bedenkingen bij de introductie van de trambus. We gaan niet zover als belangenvereniging TreinTramBus die in een commentaar op de introductie van trambussen in Vlaanderen dit een illusie noemen. Maar we delen wel een aantal bedenkingen met hen: de snelheid van een trambus ligt lager dan een (snel)tram, een trambus is maximaal 24 meter terwijl de nieuwste trams (genre Flexity 2, ook wel bekend als Albatros) 43 meter lang zijn en dus veel meer reizigers kunnen vervoeren en een trambus gaat slechts 14 jaar mee (en kost ongeveer 800.000 euro) terwijl een tram 30 jaar mee (een tram van 30 meter lengte kost ongeveer 2,25 miljoen euro) kan.

Onze belangrijkste bekommernis echter is het gegeven van de vrijliggende bedding. Een (snel)tram heeft als voordeel dat het (in een ideale situatie, al blijkt is dit in Gent bijvoorbeeld niet overal het geval) rijdt in een vrije bedding en dus zo min mogelijk in het gemengd verkeer vertoeft. Wanneer minister Weyts stelt dat het zijn ambitie is om tegen 2019 enkele vertrammingsprojecten in Antwerpen, Brabant en Limburg te realiseren en dit versneld te doen door trambussen in te zetten. Performant openbaar vervoer kunnen we als Open Vld enkel toejuichen, alleen dient deze trambus dan wel als opstap voor een definitieve tramverbinding. Met dus ook een vrije bedding voor de trambus.

Indien men ervoor kiest om enkel een trambus te laten rijden, dan stellen we ons vragen bij de wendbaarheid en de lagere snelheid van het voertuig (tegenover bus en tram). In deze laatste optie is een trambus enkel mogelijk in (klein)stedelijk gebeid en niet voor verbindingen over langere afstanden, zoals de minister voorstelt.

Doorstroming is van cruciaal belang

Anders wordt de trambus gewoon een voertuig dat mee stilstaat in het gemend verkeer als ware het een dure bus. Dat kan niet de bedoeling zijn van een dergelijke investering. Gezien de kostprijs moeten we dan de vraag durven stellen of in plaats van te investeren in een dure trambus, het niet beter is te investeren in meer bussen (die een hogere snelheid halen) en een betere doorstroming om zo mensen te verleiden tot het openbaar vervoer.

Voor Open Vld is het duidelijk: de komst van de trambus is wenselijk, maar we zien dit in een breder verhaal als een opstap naar een volwaardige (snel)tramverbinding en niet als de komst van een trambus an sich.