‘De sluipende privatisering van de zorg zet onze welvaartstaat op losse schroeven’

Waar winst het haalt van waarde, wordt verlies het resultaat. Uitgezonderd de aan(deel)houder, die wint altijd.

De soep wordt nooit zo heet gegeten als ze is opgediend. Dat was enkele weken de teneur toen bekend raakte dat Vlaanderen geen subsidies zal overmaken aan de lokale besturen om nieuwe rustverzorgingstehuizen te bouwen of te renoveren. Mits wat lobbywerk zou er wel een compris à la Belge uit de bus vallen. Als zelfs de eigen meerderheidspartijen CD&V en NV-A met aandrang vroegen om hieromtrent het één en het ander te herbekijken, kon er eigenlijk op beide oren geslapen worden. Misschien komt niet de beloofde 1 miljard euro maar toch een bedrag dat ergens in het midden zou liggen uit de bus.

Aan de hand van de wachtlijsten in de ouderenzorg is het gemakkelijk te constateren dat onze mensen heel wat grijzer worden. Meer dan 100.000 mensen van gezegende leeftijd wachten op gepaste zorg. Sommigen doen dat langer dan een jaar, met uitschieters tot 5 jaar. Ere wie ere toekomt: Groen heeft dit enige tijd geleden mooi omschreven als ‘wachten van in de wieg tot in het rusthuis’.

Want ook in kinderdagverblijven moet je er snel bij zijn om een plaatsje te veroveren. Foetussen is het aan te raden om bij tijd en stond een stevige rechter tegen de baarmoederwand te plaatsen om de aanstaande ouders wakker te schudden en de zoektocht naar een crèche niet langer uit te stellen. Kinderen wacht de moeilijke taak om op de dag van vader- of moederliefs pensioneringsfeest tussen de soep en de patatten heel voorzichtig aan te brengen dat nu reeds op een wachtlijst voor een RVT staan een goede raad is in plaats van een slechte daad. Alle gekheid op een stokje natuurlijk, maar toch…

Nu blijkt dat Vlaanderen voor het zetten van rusthuizen of aanpassen aan de hedendaagse noden echt geen geld over heeft. Alle inspanningen ten spijt, de teller blijft op 0 euro staan. Voor mijn thuisstad Aalst, waarvoor het definitieve njet vanuit Vlaanderen kwam, wil dat zeggen dat er in totaal 200 ‘nieuwe’ bedden niet met Vlaams subsidiegeld zullen komen.

Ondertussen was reeds te horen dat er op zoek gegaan wordt naar een alternatieve financiering. Mooie uitgewerkte plannen werden goedgekeurd, maar de financiële steun om dergelijke grootschalige projecten te realiseren komt er niet. En je kan er gif op innemen dat de bal tussen de lokale besturen en de hogere overheid naar elkaar doorgespeeld zal worden.

Vlaanderen zal weten te vertellen dat de steden een keuze moeten maken waar het beschikbare stadsbudget naartoe gaat, de lokale overheden zullen de bal terugkaatsen en stellen dat ze op de financiële steun gerekend hadden bij de opmaak van de meerjarenbegroting. De hete aardappel zal telkens opnieuw doorgeschoven worden, wat de impasse compleet zal maken, zoveel is zeker.

Uiteraard hoef je geen glazen bol te hebben om te voorspellen dat men die mooie uitgewerkte en goedgekeurde plannen om rustverzorgingstehuizen te realiseren en waar zoveel intense arbeidsuren aan gespendeerd werden, niet zomaar op de vuilnisbelt kan gooien. Surprise, surprise, de reddende hand zal als een duiveltje uit een doosje te voorschijn komen. Private investeerders zullen de nodige financiële middelen ter beschikking stellen om de plannen alsnog uit te voeren.

En dan zal opnieuw blijken dat de overheid zijn rol als regisseur inruilt voor eentje van souffleur. De souffleur moet er op toezien dat de spelers min of meer de regie volgen en niet teveel van de tekst afwijken. Meer is zijn rol niet. De regisseur bepaalt het verhaal en wie wat doet en zegt.

En dan gaat de vergelijking nog een stuk verder op. Net zoals bij een toneelstuk of concert betaal je heel wat meer voor de betere plaatsen. Daar waar je het beste zicht op het gebeuren hebt en het mooiste geluid kan waarnemen. De beste plaatsen zijn nog slechts voor een handvol mensen betaalbaar. Kortom, what you pay is what you get.

Uit menslievendheid stellen private investeerders zelden hun geld ter beschikking. Het moet opbrengen. Dat verwachten de aandeelhouders. Punt. Daar waar de overheid vroeger voor zoveel mogelijk mensen kwalitatieve dienstverlening vooropstelde, zonder rekening te houden met de dikte van de portefeuille, doet de private sector dat heel wat minder. Uiteraard zal de overheid zijn rol als souffleur nog wel kunnen spelen en af en toe wat correcties influisteren maar dat neemt niet weg dat onze samenleving verder Titanic-gewijs evolueert. Terwijl in de buik van het schip het zeewater reeds aan de lippen staat, kan men de lippen bovendeks nog eens rustig aan het glas cognac zetten. Uiteindelijk gaan we allemaal de dieperik in, maar de één kan dat omringd met meer stijl en klasse.

Het mag nu reeds duidelijk zijn dat de sluipende privatisering van zorg onze welvaartstaat op losse schroeven zet. De hamvraag is of we daar beter van worden? Een blik op de gevolgen van de vrijmaking van de energiemarkt voorspelt weinig goeds. Vandaag betalen we tot 43% meer voor elektriciteit en tot 70% meer voor gas. Als souffleur is de overheid hier alvast dik gebuisd. Privatisering staat jammer genoeg vaak gelijk aan meer van hetzelfde maar dan wel pakken duurder.

Waar winst het haalt van waarde, wordt verlies het resultaat. Uitgezonderd de aan(deel)houder, die wint altijd. Rust ze!