‘De regering-Jambon bleek een zwakke bestuursploeg. Ook bij de N-VA beseft men dat’

De federale regeringsvorming zal wegen op de werking van de Vlaamse regering. En die blinkt al niet uit in daadkracht.

Wilmès II is een misbaksel. Deze restregering steunt op slechts 38 van de 150 Kamerzetels. Ze regeert met gedoogsteun en een tijdlang met volmachten, waarmee het parlement buitenspel werd gezet. Het heette dat de coronacrisis zo op een efficiënte manier zou worden aangepakt. Het resultaat was echter een regering die constant achter de feiten aanliep, tegenstrijdige beslissingen nam en daarover ook nog eens chaotisch communiceerde. Op 17 september trekt premier Sophie Wilmès (MR) naar het parlement om het vertrouwen te vragen. Dat vertrouwen is ze al een hele tijd kwijt. Daarom is de druk zo groot om tegen die tijd een nieuwe regering te vormen.

De Vlaamse regering-Jambon heeft van de nalatigheid en het gestuntel van Wilmès II geen gebruik gemaakt om zich te profileren als een daadkrachtige regering. Integendeel. Er is daarbij nogal wat aandacht besteed aan het falen van Wouter Beke (CD&V), die zichzelf, nadat hij als partijvoorzitter bij de verkiezingen acht zetels had verloren, lanceerde als Vlaams minister van Welzijn. Het leverde hem de bijnaam ‘minister van Zelfbediening’ op. Het liep al meteen fout toen Beke wilde bezuinigen op de Zelfmoordlijn, en daarna kwam het nooit meer goed. Hij kreeg het verwijt steeds achterop te hinken, in de aanpak van corona in de woonzorgcentra, de mondmaskers, de mobiele testteams, de rapportering van de cijfers, de uitbouw van het contactonderzoek, het kader voor de quarantaine voor Vlaamse vakantiegangers enzoverder. Normaal zou een minister na zo’n parcours moeten aftreden, zeker gezien het hoge aantal coronadoden in de woonzorgcentra. Dat hij kon aanblijven, heeft hij te danken aan de steun van de N-VA. Want als Beke had moeten aftreden, was ook minister-president Jan Jambon (N-VA) zelf in het vizier gekomen.

De focus op Beke heeft de povere prestaties van de Vlaamse regering-Jambon wat aan de aandacht ontrokken. Op geen enkel moment wekte de Vlaamse regering zelfs maar de indruk dat zij het falen van de regering-Wilmès II zou compenseren. De regering-Jambon bleek een zwakke bestuursploeg. Ook bij de N-VA beseft men dat, de Vlaamse regering is een sof. Naar verluidt heeft voorzitter Bart De Wever zijn partijgenoot Jan Jambon onlangs ongezouten zijn mening gezegd over het gebrek aan daadkracht van de Vlaamse regering en meteen ook van de minister-president zelf.

Ondertussen gaat de federale regeringsvorming verder en timmert opdrachthouder Egbert Lachaert, tevens Open VLD-voorzitter, aan een paars-groene coalitie, mogelijk met de CD&V om aan een werkbare meerderheid te raken. Als de CD&V in de paars-groene regering stapt, komt de N-VA in de Vlaamse regering alleen te staan. Dan krijgen we de N-VA met 35 zetels tegenover de CD&V (19 zetels) en de Open VLD (16 zetels) – samen ook 35 zetels. Dat zou de Vlaamse regering helemaal verlammen.

Maar zal de CD&V in zo’n paars-groene regering stappen? Zoals de Open VLD zich vastklampt aan de MR en de SP.A aan de PS, zo vormde de CD&V tot nu toe een tandem met de N-VA – die laatste heeft geen Franstalige tegenhanger en de CD&V is met het CDH niets, samen aan één zeel trekken maakt beiden sterker. Beke zal het na zijn politieke overleven beamen. En als de CD&V níét in de paars-groene regering stapt, bijvoorbeeld omdat die zonder de N-VA geen Vlaamse meerderheid heeft, kan paars-groen bij CDH en/of Défi aankloppen voor de broodnodige stemmen. Als dat lukt, komt de Open VLD binnen de Vlaamse regering geïsoleerd te staan tegenover de N-VA en de CD&V. Ook dat zou de Vlaamse regering paralyseren.

Misschien vinden de liberalen, socialisten en groenen geen akkoord en komt er van een paars-groene regering niets in huis. In Vlaanderen zijn er de voorbije week dan toch wonden geslagen, vooral tussen de N-VA en de Open VLD, die tijd nodig zullen hebben om te helen. Als er vervolgens nieuwe federale verkiezingen zouden plaatsvinden, hebben die geen invloed op de samenstelling van het Vlaams Parlement, want dat is een legislatuurparlement. Het Vlaams Parlement kan niet worden ontbonden voor de zittingsperiode van vijf jaar voorbij is, en er kunnen daarvoor dus geen vervroegde verkiezingen worden gehouden. Dat wil niet zeggen dat nieuwe federale verkiezingen geen weerslag zouden hebben op de Vlaamse regering. Het kan de aanleiding zijn om die Vlaamse regering grondig van samenstelling te veranderen, met andere partijen en andere ministers. Gezien het fletse karakter van de regering-Jambon zou dat niet eens zo slecht zijn.