‘De politiek moet zelf geen hoofdstuk toevoegen aan het Blunderboek van de VRT’

‘Er is eigenlijk maar één geldige mantra voor de openbare omroep: de VRT moet niet noodzakelijk de grootste zijn, maar wel de beste’, schrijft Bart Caron (Groen).

Ruzie op de redactie van de VRT over het interview met Younnes Delefortrie in De Afspraak. Daar hadden we het met vele anderen al over. Samengevat: zo’n persoon interviewen moet kunnen op de omroep, maar extreme meningen moeten wel goed omkaderd en geduid worden, wat niet gebeurde. En woensdag kinderporno in het VRT-journaal van 18u. Een nog grotere blunder, die nu dreigt verschwunden te raken onder de commotie over de pionnen op het schaakbord aan de Reyserslaan.

Want daar gaat het echt over: over een slechte samenwerking tussen de algemeen hoofdredacteur, de redacteurs van journaal, duiding, radio enz. en de journalisten op de vloer. Over het doorschuiven van verantwoordelijkheid, vooral van boven naar beneden. Een stevige vertrouwensbreuk dus.

Er bestaat bij de VRT toch een deontologische code. Er is een richtlijn over onpartijdigheid. Er zijn raden en overlegorganen … en toch gebeuren dit soort incidenten. Hoe is het in Godsnaam mogelijk? Omdat de beste regels nu eenmaal door mensen van vlees en bloed in de praktijk moeten worden gebracht. En mensen niet onfeilbaar zijn (behalve de paus)? Of omdat het huis gekenmerkt wordt door een duidelijke beleidslijn?

Hoe dan ook, de oplossing is niet dat de greep van de politiek groter wordt – spaar ons daarvan Heer – maar dat de bazen hun verantwoordelijkheid opnemen, leiding geven, maar ook hun medewerkers op de vloer steunen. Paraplu’s opsteken of de vuile was doorschuiven, het is niet de juiste methode. Er mag best plaats zijn voor zelfkritiek. Worden er niet teveel nieuwe programma’s gemaakt, met als het gevolg dat de kwaliteit eronder lijdt? En wat met het uurschema van Canvas? Hoe zinvol is het om het kabbelend lichte ‘De Afspraak’ na het nieuws te zetten en het diepgravende (soms toch) Terzake na bedtijd?

Nee, de politiek moet niet meer aan het stuur willen zitten, maar moet wel de voorwaarden creëren om de de ploeg goed te laten functioneren. Hét instrument is de beheersovereenkomst. Er komt nu een nieuwe aan. Die mag best (wat meer) regels bevatten over de topfuncties (het mag met wat minder), over het volume informatie- en duidingsprogramma’s, over de toepassing van de richtlijn onpartijdigheid enz… De politiek kan dan op de toepassing van deze regels toezien.

Maar blijft verder best ver weg uit de keuken, en al zeker van informatie en duiding. Politieke inmenging op het uitvoerende niveau zou de huidige problemen ongetwijfeld veel groter maken dan ze al zijn. Senioren onder de lezers herinneren zich ongetwijfeld nog dergelijke verhalen uit de tijd van de BRT(N). Dat niet meer aub.

Klare wijn

En mag ik dan ook vragen dat de top van de VRT zelf eens klare wijn schenkt over haar eigen koers? Varen we nu zuid- of noordwaarts? Het lijkt wel alsof de omroep tegelijk in de tegengestelde windrichtingen wil varen. Dat is geen enkele ontdekkingsreiziger ooit gelukt. Er wordt warm en koud geblazen: prioriteit aan informatie, educatie en cultuur geven maar je tegelijk als een commerciële actor blijven opstellen op het vlak van entertainment en sport? De ratrace om de kijkcijfers per se willen winnen? Informatie prioritair stellen en dan de regionale nieuwsgaring op Radio2 afbouwen? Cultuur in de missie centraal stellen en toch Klara knippen? Dubbelzinnigheid troef.

Er is eigenlijk maar één geldige mantra voor de openbare omroep: de VRT moet niet (noodzakelijk) de grootste zijn, maar wel de beste.