‘De overheid verzaakt aan haar taak om kinderen en jongeren op de vlucht bescherming te bieden’

Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen trekt aan de alarmbel: ‘Het is noodzakelijk dat de federale regering onmiddellijk maatregelen neemt die zowel de registratie als de opvang van alle niet-begeleide minderjarige vreemdelingen en gezinnen met kinderen verzekert.’

Vandaag bereiken ons heel verontrustende signalen over de situatie van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, minderjarigen die zonder ouders als vluchteling in België aankomen. De problemen situeren zich op twee niveaus: de opvang en de registratie.

Sinds begin september zijn er problemen bij het toekennen van opvang aan niet-begeleide minderjarige vreemdelingen ’s avonds en tijdens het weekend. Na een aanmelding door de Dienst Voogdij weegt Fedasil de specifieke kwetsbaarheid van de jongere af. Dat is nodig omdat er onvoldoende plaats is om alle jongeren op te vangen. Extra (zichtbare) criteria worden gehanteerd: meisjes, kinderen jonger dan vijftien jaar, slachtoffers van mensenhandel, jongeren uit de transitzone van de luchthaven of kinderen met een handicap krijgen opvang. Jongeren die niet aan deze criteria beantwoorden, slapen op straat of dolen rond. Niemand verzekert hun bescherming. Meer dan 200 jongeren werden de voorbije maanden op deze manier geweigerd.

Nu de winter er zit aan te komen, heerst er ook nog eens grote begripsverwarring over de verschillende soorten winteropvang en het winterplan in Brussel. Fedasil, verantwoordelijk voor de opvang, schat dat er 100 extra plaatsen nodig zijn maar kreeg slechts de helft van deze plaatsen toegekend. De winteropvang die zij andere jaren opzetten en waarbij twee nachten onderdak wordt voorzien, is momenteel nog niet van start gegaan. Ook onderling is het tussen diensten onduidelijk hoeveel plaatsen precies beschikbaar zullen zijn voor niet-begeleide minderjarigen en of het federale winterplan het gebrek aan winteropvang bij Fedasil zal compenseren.

Niet alleen het gebrek aan opvang baart grote zorgen. Sinds vorige week stellen zich ook problemen bij het aanvragen van asiel. Het aantal personen dat internationale bescherming kan aanvragen werd beperkt tot ongeveer 50 per dag. De meest kwetsbaren krijgen daarbij voorrang, maar de selectie van deze groep gebeurt op het zicht en met hun verklaringen wordt geen rekening gehouden. Ngo’s die de situatie ter plaatse opvolgen, geven aan dat door deze willekeur gezinnen met kinderen geen hulp en ondersteuning krijgen en geen aanvraag kunnen indienen. Ze onderhandelen met de overheidsdiensten zodat sommige heel kwetsbare gezinnen minstens geregistreerd worden.

Zowel bij de opvang als bij de registratie creëert men kwetsbare groepen binnen de groep van kwetsbaren. Het is onbegrijpelijk dat de federale regering deze problemen al maanden laat aanslepen zonder maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat alle kinderen en niet-begeleide minderjarigen de opvang en bescherming krijgen waarop ze recht hebben. Het is bovendien onaanvaardbaar dat de federale regering signalen vanuit Fedasil en vanuit de verschillende middenveldorganisaties die elke dag de situatie van kinderen en jongeren op de vlucht monitoren, systematisch lijkt te negeren.

Het kinderrechtenverdrag is er voor alle kinderen. Ook voor kinderen zonder papieren. Het is noodzakelijk dat de federale regering onmiddellijk maatregelen neemt die zowel de registratie als de opvang van alle niet-begeleide minderjarige vreemdelingen en gezinnen met kinderen verzekert. Het is onaanvaardbaar deze mensen aan hun lot over te laten.