‘De N-VA krijgt vandaag een koekje van eigen deeg’

‘Wat de PS vandaag doet, is intellectueel even oneerlijk als wat de N-VA tijdens de vorige legislatuur deed.’ Politicoloog Carl Devos klinkt de laatste tijd scherper dan ooit. Over de sociale onrust maakt hij zich geen zorgen: ‘We zijn niets meer gewoon. Vijftig jaar geleden vielen er nog doden bij betogingen.’

Carl Devos: Het geweld moet natuurlijk worden veroordeeld, maar we zijn niets meer gewoon. Vijftig jaar geleden vielen er nog doden bij betogingen. In de jaren zeventig en tachtig kenden we nog stakingen die tot het bittere einde bleven duren. Het najaarsverzet tegen deze regering, met één nationale betoging en vier stakingsdagen, kun je bezwaarlijk destabiliserend noemen. Het gaat om relatief rustige acties. Daar maak ik mij geen zorgen over. Wat ik veel zorgwekkender vind, is dat de consensusdemocratie vandaag zelf ter discussie wordt gesteld.

Hoezo?

Devos: Toen de pensioenleeftijd werd verhoogd, zei de oppositie meteen dat ze die maatregel zal terugdraaien zodra zij aan de macht is. Dat wijst op een gebrek aan stabiliteit. Frank Vandenbroucke heeft het vorige week nog in Knack gezegd: over hervormingen die zo fundamenteel zijn als onze pensioenen, heb je een consensus nodig die de tijdelijke grenzen tussen meerderheid en oppositie overstijgt.

Gelet op de uitbarsting van Laurette Onkelinx in het parlement zit een pact er niet meteen in.

Devos: Ik vond de manier waarop zij nog voor de beleidsverklaring de aanval opende op Theo Francken niet gepast. Er mag pathos zijn in het parlement, er mogen incidenten zijn, maar er zijn toch ook een aantal spelregels. De vertegenwoordigers van het volk hebben een voorbeeldfunctie. Zij moeten tonen op welke manier je met andersgezinden debatteert.

Dan was het bij de vorige regering ook ongepast dat De Wever en een aantal partijgenoten weigerden om Di Rupo ‘premier’ te noemen.

Devos: Absoluut. Wat de PS vandaag doet, is precies hetzelfde als wat de N-VA tijdens de vorige legislatuur deed: het sociaaleconomische debat linken aan het communautaire. Voor de N-VA was de regering Di Rupo een linkse, door de PS gedomineerde belastingregering. Voor de PS is de regering Michel een rechtse, door de N-VA gedomineerde besparingsregering. De N-VA krijgt vandaag een koekje van eigen deeg. En geen van beide redeneringen is intellectueel eerlijk.

Socioloog Luc Huyse kreeg onlangs zware kritiek van N-VA-supporters omdat hij de stelling verdedigt dat in een democratie niet alleen verkiezingen tellen. Ook het middenveld speelt zijn rol.

Devos: Ik ga akkoord met Huyse. Ik vind het bijzonder eng om de democratie te reduceren tot verkiezingen. Zonder het maatschappelijk debat en zonder het middenveld zijn die verkiezingen maar een dooie mus.

Heeft de Vlaamse Beweging dat zelf niet altijd gedaan?

Devos: Absoluut. De hele Vlaamse ontvoogding is het resultaat van niet-parlementaire actie. De Vlaams-nationalisten die Huyse hebben aangevallen, kennen hun eigen geschiedenis niet. Had men de IJzerbedevaart destijds moeten verbieden als een ongeoorloofde manifestatie tegen de democratisch verkozen regeringen? Ook de betoging in Brussel was een onderdeel van het gewone democratisch proces.

Joël De Ceulaer en Walter Pauli