Museum Abteiberg in Mönchengladbach manifesteert zich met deze expo meer en meer als één van de musea waar de zorg van tijdelijke tentoonstellingen primeert in samenhang met de permanente collectie.
Museum Abteiberg in Mönchengladbach manifesteert zich met deze expo meer en meer als één van de musea waar de zorg van tijdelijke tentoonstellingen primeert in samenhang met de permanente collectie.
Na de historische expo van Robert Morris presenteert Museum Abteiberg in Mönchengladbach opnieuw een expo op wereldniveau met een ruim overzicht van de Roemeense kunstenaar Mircea Cantor (1977) die een veel geziene gast is op de grote internationale tentoonstellingen.
De Roemeense kunstenaar kaapte heel wat belangstelling met zijn vroege video “The Landscape is Changing” (2003) waarin optochten werden gefilmd met mensen die in plaats van protestslogans eenvoudige spiegels meedroegen. De film die spijtig genoeg niet werd opgenomen in de expo in Museum Abteiberg wekt beelden en nabeelden op die tegelijk esthetisch en politiek zijn.
Zijn uitgangspunten situeert de kunstenaar in het wazige domein tussen zekerheid en onzekerheid. Hij verwoordt zijn denken hieromtrent vanuit de vaststelling “dat er een inflatie aan de gang is op het vlak van het toekennen van de waarde aan zekerheden”. In de kunst van Mircea Cantor zit de waarnemer/toeschouwer steevast op een tweesprong qua interpretatie en het projecteren van betekenissen. Dat maakt de kunstenaar al meteen duidelijk met een werk dat naast het museum in de openbare ruimte belandde.
Krachtig introbeeld
Op het grasperk van het museum staat een Mercedes met de uiterlijke kenmerken van de “Polizei”… Het merk Mercedes staat als symbool van de (toenemende) economische macht en slagkracht van het “vereende” Duitsland. In combinatie met de functie van een politiewagen wordt de Mercedes ook gezien als een symbool van controle en repressie van staatswege…
Zowel de sirene als de zwaailichten zijn in het interieur van de politiewagen gemonteerd. Het blauwe licht zwaait op een surreële manier in de auto en als je heel dicht de politiewagen benadert is een stil geluid te horen van een sirene… Het is meteen een krachtig introbeeld voor een expo van een kunstenaar die niet vies is kunst te maken mét die inhoud waar het in onze globale wereld op staat. Niet zelden weet Mircea Cantor de “ideologische evidenties” die de wereld “(over)heersen” in beeld te brengen via een onbevangen en vooral sterke en direct tot de verbeelding prikkelende beeldtaal.
Eindeloze ketting
Op deze expo is ronduit een prachtige staalkaart te volgen van zijn puntige denken over leven en kunst met video, foto, collages, sculpturen en installaties. Mircea Cantor bewijst dat de beeldende kunst vandaag nog wel in staat is uit de band te springen en met “mooi” tegendraadse beelden aan te schurken tegen elke vorm van steriel en vadsig denken.
In een andere en inmiddels zeer bekende video die wel in Mönchengladbach is te bewonderen, wordt de spanning op leven en dood voelbaar via de omweg van pakkende en adem-benemende beelden van een wolf en een hert die samen de tijd delen in een witte ruimte. Is het de neutrale context die de instincten van de dieren temt – net zoals de kunst in een “white cube” op zichzelf is aangewezen en de toeschouwer even in de waan en de illusie laat buiten de geleefde tijd en ruimte te vertoeven?
In een andere film komt ook al een dier in beeld; heel kort komt een blaffende hond in het vizier waarna minutenlang een eindeloze ketting het beeld passeert. Het is opnieuw een bizarre vertoning die natuurlijk niet alleen de positie van het dier in onze maatschappij op scherp zet, maar ook de deur op een kier laat die toelaat de eindeloze ketting in een ideologisch en ruimer maatschappelijk verband en standpunt te overdenken…
Kunst als cadeau
“DNA Kiss” is een heerlijke, tijdelijke en ruimtevullende interventie met de hulp van 12 vrouwen met een verschillend sterrenbeeld. Met rode lipstick kusten ze letterlijk de structuur van DNA op de witte museummuren. Het is een beeld dat blijft nazinderen; hier staan eindeloze zuilen gefixeerd van fragiele lipstick-traces op de hagelwitte muren en doen meteen denken aan Cantor’s landgenoot Constantin Brancusi die de eeuwige bekendheid verwierf en verdiende met (vooral) zijn fameuze “Eindeloze Zuil”. Wat verder op de tentoonstelling die zich perfect nestelt tussen de uitmuntende vaste collectie van het museum is het (alweer) bekende werk “Untitled” (2005) te (her)ontdekken.
De kunstenaar maakte met rode stift van de kop van de kwaliteitskrant “Le Monde”, “Les Mondes”. Het is een méér dan sprekend kunstwerk in tijden waar vandaag al lang geen sprake meer is van het opdringen van één verhaal… één verhaal. Mircea Cantor: “IK heb niets te maken met het gratuite en de parafrase”.
Onomwonden en ongezouten is Cantor wel in zijn meningen en dat bewijst hij ook met zijn formidabel “Monument for the end of the World ” dat zich aandient als een houten maquette mét klank waarin als het ware een hedendaagse zoektocht gaande is naar misschien wel de nieuwe stad Babel. Kijk naar het “vliegend tapijt” in de zelfde ruimte dat door Roemeense ambachtslui werd geweven en waarin plaatselijke decoratieve patronen worden afgewisseld met (dreigende) vliegtuigen en (vallende) engelen. Op de foto van een aangedampte ruit werd de tekst geschreven “unpredicteble future” en in de centrale open ruimte staan tal van open minimale sculpturen verspreid die allemaal “on top” een strik dragen. Wat een formidabel cadeau kan de kunst toch zijn!
Deze expo met maar liefst 30 werken ontsluit de productie van een jong kunstenaar die op korte tijd “een oeuvre” van belang werd.
Luk Lambrecht
Mircea Cantor: nog tot 24 oktober in Museum Abteiberg in Mönchengladbach.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier