De goudwaarde van Galiani

‘Een levend kalf is nobeler dan een gouden kalf, maar hoeveel minder betalen we er niet voor?’ vroeg in 1582 de econoom Bernardo Davanzati.

Hij vroeg ook waarom we dat deden. Interessante vraag als we vandaag in de kranten lezen dat goud meer dan 36.000 euro de kilo kost, Krugerrands en Maple Leafs over de toonbank vliegen, en de euro en dollar op apegapen liggen.

Voor een antwoord zouden we ons misschien het best richten tot wat de kranten tactvol de ‘zakenfamilie Hendrickx’ noemen, want deze familie wil aan de staat graag de tegenwaarde van 2778 kilo goud betalen om haar frauduleuze praktijken te laten vergeten, en zo wellicht de nor uit te blijven. Maar niet iedereen heeft connecties in het criminele milieu en wij zullen ons hier tevredenstellen met puur theoretische beschouwingen.

Dat hoeft niemand af te schrikken, want het gaat om heel oude economische geschriften. Die waren even wetenschappelijk als deze van tegenwoordig, maar ze hadden nog het voordeel van de leesbaarheid.

De Napolitaan Ferdinando Galiani kwam hier in februari al ter sprake, toen naar aanleiding van de Frietrevolutie. Twee eeuwen na Davanzati gaf Galiani hem een antwoord. Goud, zei hij, zal zijn waarde altijd ongeveer behouden, en dat is niet omdat het in de elektronica een paar toepassingen zal vinden, maar wel hierom:

De passie voor schoonheid bij de vrouwen, en hoe bijzonder redelijk deze is. Al zal ook bij mannen de neiging tot uiterlijke schijn ervoor zorgen dat zij belangstelling hebben voor de mooiste en zeldzaamste producten die in de natuur voorkomen, toch zijn het de vrouwen en kleine kinderen die deze voorwerpen boven alles appreciëren, door hun vurige passie om er goed voor te komen. De vrouwen, die de helft van het menselijk geslacht uitmaken en bestemd zijn om geheel of voor het grootste deel in te staan voor de verbreiding van de soort, alsook voor onze opvoeding, kennen geen andere prijs of verdienste dan de liefde die zij bij de man kunnen opwekken. En omdat deze liefde bijna geheel afhankelijk is van hun schoonheid, is het ook hun grootste zorg om er in de ogen van de mannen mooi uit te zien. Dat sieraden daartoe bijdragen is een universeel erkend feit. Bijgevolg, als de waarde van de vrouw uit haar charme voortvloeit, en deze weer uit haar schoonheid, dan zal die waarde toenemen door versierselen. Het is dus meer dan zonneklaar dat de waarde van zulke voorwerpen onvermijdelijk bijzonder groot is in de voorstelling die zij zich ervan maken.

Het opsmukken van de kindjes.

Wat nu de kleintjes betreft, die het voorwerp zijn van de tederste zorg van hun ouders: daar kunnen mannen hun liefdevolle tederheid hen enkel betonen, door het object van hun beider liefde mooi en gracieus te maken. En wat zal een man niet allemaal ondernemen om zijn vrouw ter wille te zijn als zij hem aanspoort om zijn kinderen op te smukken? Zo is het gekomen dat men, eerst uit het zand van de rivieren, vervolgens uit de ingewanden van de aarde met grote moeite de kostbare metalen is gaan halen.

http://victacausa.blogspot.com

Ferdinando Galiani, De la Monnaie/Della Moneta, Éd. Economica, Parijs, 2005.

Marc Vanfraechem