‘De gewoonte om “gratis en de volgende dag” te laten leveren botst op haar grenzen’

‘We laten allemaal te veel lucht aan huis leveren’, vindt Bruno De Lille (Groen). Voka lijkt zich neer te leggen bij de ‘camionettisering’ van Brussel. Vooral de burger moet inspanningen doen om de mobiliteitsknoop te ontwarren. Nochtans liggen de oplossingen voor de hand als ook Voka de echte keuzes niet uit de weg gaat.

Onlangs liet mijn afstandsbediening het afweten. Ik schroefde het ding open en vond een soort batterijtje dat ik nog nooit eerder zag. Ook voor de Brusselse winkeliers bij wie ik een vervangexemplaar wou kopen, bleek het een ontdekking. Gelukkig wist het internet raad, en dus bestelde ik het batterijtje via een gespecialiseerde website. Levering: op de volgende dag. Dat hoefde voor mij niet maar de optie ‘doe maar rustig’ bestond niet.

De gewoonte om ‘gratis en de volgende dag’ te laten leveren botst op haar grenzen.

De volgende dag moest ik echter werken. Het was een klein batterijtje, dat zou de leverancier wel gewoon in de bus gooien, veronderstelde ik. Niet dus. Ik vond wel een briefje dat me zei dat ze het later nog eens zouden proberen. En inderdaad, ’s ochtends ging de bel en kreeg ik mijn pakje van een uitzonderlijk gehaaste – en bovendien erg foutgeparkeerde – leverancier.

Het pakje had het formaat van een kleine schoendoos. En dat voor een batterijtje van anderhalve centimeter lang. Twee ritten dus, voor een doos die overwegend gevuld was met lucht. Zowel ecologisch als voor de mobiliteit was mijn aankoop dus een complete ramp geweest.

Volgens onderzoek worden er in Brussel elke dag 45.000 pakjes geleverd. En de leveranciers hopen dat dat binnenkort naar bijna 100.000 per dag zal stijgen. Geen wonder dus dat we onlangs mochten lezen dat er nog nooit zoveel bestelwagens in Brussel rondreden. Maar ook geen wonder dat de mobiliteitsknoop in onze hoofdstad enorm is. En voor de luchtkwaliteit zijn de duizenden camionettes, die overwegend diesel als brandstof gebruiken, eveneens nefast.

Levering de volgende dag hoefde voor mij niet, maar de optie ‘doe maar rustig’ bestond niet.

Maandagavond was ik op de nieuwjaarsreceptie van Voka, en ook daar zag men het probleem. Ze wijdden er in hun nieuwste memorandum zelfs een hoofdstuk ‘logistiek en mobiliteit’ aan. Helaas lijkt Voka de groei van het (logistieke) wegverkeer als een natuurwet te beschouwen. Zelfs zien ze een toename van 22% tegen 2030 en daar moeten we op ‘anticiperen’. ‘Durf kiezen, durf ondernemen,’ zeggen ze zelf.

Voka houdt dan ook een pleidooi voor beter openbaar vervoer, een mobiliteitsbudget, een slimme kilometerheffing en investeringen in (fiets)infrastructuur. Dat moet ervoor zorgen dat de pendelaar zich niet meer met de auto naar het werk verplaatst of dat minstens buiten de spits doet. Op zich goede ideeën natuurlijk maar een beetje makkelijk, want het blijft voor Voka vooral de gewone burger die de inspanning moet doen.

Wie hoopte dat Voka de hand ook eens in eigen boezem zou steken, en zou pleiten voor het herbekijken van de businessmodellen om ook logistieke verplaatsingen overbodig te maken, is er dus aan voor de moeite. Dat valt te beklagen, want het knaagt aan de geloofwaardigheid van dit memorandum.

Als je in verband met de stedelijke logistieke stromen – en zo zijn we weer bij mijn batterijtje – enkel kunt vragen om minder regeltjes opgelegd te krijgen, dan kan je dat moeilijk ‘anticiperen’ noemen. Zelfs vanuit de sector hoor ik stemmen die zeggen dat de gewoonte om ‘gratis en de volgende dag’ leveren tegen zijn grenzen aanbotst.

Nochtans liggen de oplossingen voor de hand. Waarom werken we niet structureel met een ophaalplek per wijk? Af en toe voorziet men dat, veel te vaak nog niet. In plaats van 101 ritten langs uithuizige mensen, wordt alles op één plek afgezet, de klanten krijgen een elektronisch berichtje en komen het pakje halen als het hen past.

Als de bezorgers zich stille en ‘groene’ bestelwagens zouden aanschaffen, zouden winkels en horeca ook makkelijker ’s avonds of soms zelfs ’s nachts hun leveringen kunnen ontvangen. Minder stress voor de chauffeurs zonder dat dit overlast betekent voor de omwonenden.

Bij de race to the bottom komt de rekening meestal terecht bij de zwakste schakel: de chauffeur.

Doe bovendien meer moeite om aangepaste verpakkingen te gebruiken, zodat we minder lucht vervoeren. En waarom voorzien niet alle webshops de keuze tussen snelle levering en een gewone levering? Waarbij je dan telkens de echte kostprijs voor het vervoer aanrekent. Bij de race to the bottom zoals hij vandaag bezig is, komt de rekening meestal terecht bij de zwakste schakel: de chauffeur. Aangezien goede werknemers steeds schaarser lijken te zijn, zou ook dit een bekommernis van Voka moeten zijn.

Durf kiezen, durf ondernemen. Ik ben het daar helemaal mee eens. Maar ik zie helaas een aantal keuzes die men uit de weg gaat.