De Europese Unie wil online copyright strenger beschermen. De technologiegiganten bijten van zich af. ‘Dit is de meest indrukwekkende lobbycampagne die ik al gezien heb.’
Op 12 september stemt het Europees Parlement over nieuwe regels die auteurs billijker moeten vergoeden als hun werk online geplaatst wordt. Vandaag verdienen Facebook, Twitter en Google miljarden euro’s dankzij de reclame-inkomsten die gegenereerd worden door liedjes, krantenartikels en video’s die op de platformen gedeeld worden. De internetgiganten betalen evenwel (bijna) niets aan de auteurs die die content creëren. Door de nieuwe copyrightwetgeving zou dat veranderen.
Critici vrezen dat die een bedreiging vormt voor het vrije internet. Zullen burgers nog het nieuws kunnen becommentariëren als zelfs het delen van een puur feitelijke krantenkop een inbreuk vormt tegen de auteursrechten?
Of de nieuwe wetgeving het zal halen, is onduidelijk. In elk geval hebben de technologiegiganten een grootschalige lobbycampagne opgezet.
Europarlementslid Hilde Vautmans (Open VLD) is het niet eens met de kritiek: ‘Facebook en Twitter zullen een licentie moeten afsluiten met de eigenaars van de content. Het is niet zo dat de gebruiker die iets op Facebook zet daarvoor zal opdraaien.’
Ook Europarlementslid Bart Staes (Groen) wil dat de auteursrechten beter beschermd worden. ‘Ik sprak onlangs met een componist die een liedje had geschreven voor Eurosong. Iemand had dat op YouTube gezet, waar het vijf miljoen keer bekeken werd. Die componist zei dat hij blij was dat zijn liedje zo populair was, maar dat hij er geen cent aan overhield. Is het eerlijk dat de eigenaar van dat kanaal en YouTube daar wel aan verdienen? Ik wil niet dat journalisten met gevaar voor eigen leven een artikel schrijven over de situatie in Irak, maar dat Facebook en Google daarvoor betaald worden.’
En dan is er nog het beruchte artikel 13. Vandaag moeten internetbedrijven pas optreden tegen inbreuken op het auteursrecht nadat de feiten zijn gepleegd. Met de nieuwe wet zouden ze dat preventief moeten doen.
Volgens specialist IT-recht Matthias Dobbelaere-Welvaert (DeJuristen en Erasmus Hogeschool Brussel) is dat onhaalbaar. ‘Socialemediabedrijven zullen algoritmes ontwikkelen om beschermde content op het spoor te komen’, legt Dobbelaere-Welvaert uit. ‘Maar wat zullen die algoritmes doen met memes? Die gebruiken ook beschermde content. Tot nu toe mocht zoiets. Zullen automatische filters het verschil kennen tussen een parodie en een auteursrechtelijke inbreuk? Als ze preventief moeten ingrijpen, zal er waarschijnlijk veel onterecht offline gehaald worden. Dat zal een beperking inhouden van de vrijheid van meningsuiting.’
Bovendien dreigt de burger door de nieuwe wet minder goed geïnformeerd te worden. Dobbelaere: ‘Op korte termijn zullen de traditionele media meer inkomsten krijgen. Maar op sociale media zullen ze waarschijnlijk een minder prominente plaats krijgen, want hun content zal geld kosten. Wie minder belang hecht aan auteursrechten, zoals allerlei ideologische of fake news-sites, zal meer aandacht krijgen van Facebook en Google.’
Of de nieuwe wetgeving het zal halen, is onduidelijk. In elk geval hebben de technologiegiganten een grootschalige lobbycampagne opgezet. Vautmans: ‘Volgens de woordvoerder van het Europees Parlement kregen de parlementsleden in één week zes miljoen e-mails, al komen die van beide kanten. Het is een van de meest indrukwekkende lobbycampagnes die ik al gezien heb in mijn politieke carrière.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
