‘De ergste vuilbekken gooi je beter van Facebook’

Wat doe je met Facebookvrienden die er wel heel vieze ideeën op nahouden? Verwijderen of in discussie gaan? ‘Een verrijking is al die bagger niet en de kans is miniem dat je hen van idee kunt doen veranderen’, vindt Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Dus is het wellicht beter om zoveel mogelijk besmetting te vermijden.’

‘Het is genoeg geweest’, schreef een van mijn Facebookvrienden vorige week op zijn tijdlijn. ‘Ik heb het gehad met alle zure en soms zelfs racistische posts over vluchtelingen en andere migranten. De komende uren zal ik sommige vrienden verwijderen. Trop is te veel.’

Hij was niet de enige Facebookgebruiker die de voorbije dagen tot die conclusie kwam. Her en der lieten geschokte mensen weten dat ze de grove borstel door hun virtuele vriendenkring zouden halen. Hetzelfde fenomeen stak al een paar keer eerder de kop op. Toen Steve Stevaert al door het slijk werd gesleurd nog voor zijn lichaam uit het water was opgevist, bijvoorbeeld. Sommigen vonden het toen nodig om in de vunzigste bewoordingen op zijn professionele en persoonlijke flaters te wijzen. De meest smakeloze post was wellicht: ‘Al één socialist in het water gesprongen. Nu de rest nog.’ Sommige mensen waren zo gedegouteerd dat ze een tijdje vakantie namen van de sociale media, anderen sloegen ijverig aan het defrienden.

Iets vergelijkbaars gebeurde toen Bart De Wever burgemeester van Antwerpen werd en zijn partij later ook de federale en Vlaamse verkiezingen won. Nogal wat linkse kiezers waren daar zo van gepakt dat ze iedereen die juichte over de overwinning van de N-VA van hun Facebook gooiden. ‘Al dat rechts gezwets’, schreef een Facebooker toen. ‘Als jij ook kokhalst van al die bruine Vlaams-nationalisten, like dit dan. Al de anderen gooi ik er onverbiddelijk af.’ En zo geschiedde.

Nu kan ik dat soort emotionele reacties wel begrijpen. Soms vind je de overtuiging van een ander zo walgelijk dat je even niets meer met hem te maken wil hebben. In het dagelijkse leven kom je dat minder tegen, want het gebeurt niet zo vaak dat goede vrienden een mening verkondigen die je echt van je sokken blaast. De meesten van onze vrienden lijken dan ook sterk op ons. Maar dat geldt dus niet voor Facebookvrienden of Twittervolgers. Sommigen van hen kennen we hoogstens van haar maar niet van pluimen.

En dus schrikken we wel eens van hun overtuigingen, die vooral in tijden van maatschappelijke crisis opborrelen. Dan besluiten sommigen dus om dat soort vuilspuiterij te weren. ‘Zulke vrienden hoef ik niet’, postte iemand toen Steve Stevaert net was gestorven. ‘Ik ben ziek van alle bagger die jullie de voorbije uren op Facebook hebben gegooid. Maar nu weet ik tenminste wat voor vlees ik in de kuip heb.’

Is het een goed plan om al te afwijkende meningen te weren of kun je daar beter gewoon voor open staan? Ik weet dat eerlijk gezegd niet zo goed. Eén keer heb ik iemand wegens zijn denkbeelden verwijderd. Maar hij formuleerde dan ook ideeën waar het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding een dikke kluif aan zou hebben. Verder laat ik het meestal betijen. Ook al krijg ik wel eens een vieze smaak in de mond van sommige reacties en posts. Een verrijking – zoals sommigen zulke meningen noemen – vind ik dat geenszins, en ik maak me ook niet de illusie dat ik die mensen op andere ideeën zal kunnen brengen door met hen in discussie te gaan.

Meestal spelen er zich op Facebook loopgravenoorlogen af, waarbij de verschillende partijen zich alleen maar dieper in hun eigen grote gelijk ingraven. Misschien is het dus toch nog niet zo’n gek idee om de ergste vuilbekken te defrienden. Kwestie van besmetting zoveel mogelijk te voorkomen.