De drie boekentips van Hendrik Vuye: ‘Een democratie functioneert niet zonder nationale soevereiniteit’

We leven in politiek complexe en verwarrende tijden. Daarom vroeg Knack aan 30 bevoorrechte waarnemers suggesties voor boeken die licht in de duisternis kunnen brengen. Vandaag: Hendrik Vuye, professor staatsrecht UNamur.

De aanval op de natiestaat (Thierry Baudet, 2017)

Neen, ik ben geen fan van politicus Thierry Baudet, in de verste verte niet. De boreale wereld van de dandy-politicus is de mijne niet. Zijn hoogdravende politieke toespraken lust ik niet, voor zover ik ze al zou begrijpen. Zijn Forum voor Democratie is als pindakaas, zo typisch Nederlands dat nauwelijks een Vlaming het lust. Maar er is een andere Baudet.

Zijn boek is toegankelijk, vlot leesbaar en slaat nagels met koppen. Hij betoogt dat supranationale instanties (zoals de EU) en internationale gerechtshoven ons regels opleggen die de nationale soevereiniteit ondermijnen. Hij heeft een punt. Wie controleert de rechters van het Europees Mensenrechtenhof? Niemand. Het Hof oordeelt op basis van uiterst vage normen zoals recht op privacy, mensonterende behandelingen, eerlijk proces … Het zijn open normen die de mensenrechters vrij invullen. Ze zijn rechter en wetgever tegelijk. De lidstaten kunnen de arresten alleen maar uitvoeren. Baudet betoogt dat een democratie niet kan functioneren zonder nationale soevereiniteit. Dat denk ik ook.

Eigen belang eerst (Tom Cochez, 2010)

Het Vlaams Belang is terug van bijna weggeweest. Voor het eerst speelt de partij zelfs een rol bij de Vlaamse onderhandelingen en mocht ze op de koffie bij koning Filip. Maar wat is het VB? Journalist Cochez beschrijft de interne dynamiek van de partij als een opeenstapeling van verwoede pogingen van Filip Dewinter om zijn machtspositie te behouden. Dit kost de kop aan voorzitter Frank Vanhecke. Zijn opvolger Bruno Valkeniers ondergaat de interne strijd tussen de clan-Dewinter en de groep vernieuwers geleid door Vanhecke en Marie-Rose Morel. Dewinter wint nogmaals het pleit.

Het boek van Cochez eindigt in 2010, maar de verhaallijn blijft doorlopen. Tom Van Grieken meet zich hetzelfde ideale schoonzoon-imago aan als Vanhecke, maar hij gaat ook gebukt onder dezelfde kwelduivel: Filip Dewinter. Elke poging die Van Grieken onderneemt om zijn partij aanvaardbaar te maken, wordt door Dewinter zorgvuldig aan flarden geschoten. Wie zal deze keer de bovenhand halen? De vernieuwers Tom Van Grieken en Barbara Pas? Of de lijn-Dewinter met de Schild en Vrienden-ridder uit Opwijk en de trouwe schaduwtrappelaars Anke Van dermeersch en Sam van Rooy? Zomert het ooit in het VB, of blijft het winteren? De les van Cochez: zelfs wanneer hij 10 keer KO tegen het canvas gaat, wint Dewinter in de laatste ronde.

Het vervallen huis van de islam. Over de crisis van de islamitische wereld (Ruud Koopmans, 2019)

Men kan doen alsof feiten geen feiten zijn. Men kan reageren met holle racismebeschuldigingen op wie zegt dat er een olifant in de kamer staat. Maar die olifant staat er wel en de feiten zijn feiten. Hoogleraar sociologie en migratie Ruud Koopmans beschrijft de groeiende invloed van het fundamentalisme in de islam. Ook de gevolgen ervan beschrijft hij. Economisch boeren vele islamitische staten achteruit, religieuze minderheden worden vervolgd, vrouwen- en homorechten zijn onbestaand … Migranten uit moslimlanden zijn de hekkensluiters van de integratie. Rest de fundamentele vraag: is een ontfundamentalisering van de islam eigenlijk wel mogelijk?

Ik heb het samen met Veerle Wouters al eens geschreven op Knack.be: het wordt problematisch wanneer religies een plaats opeisen in het maatschappelijk verkeer en al zeker wanneer ze zich uiten als politieke doctrine. Net bij de islam is er vaak een vermenging van politiek en religie, wat democratie onmogelijk maakt. We moeten dan ook het debat durven te voeren over de plaats van de religie in de maatschappij. Of gaan we onze omgangsvormen laten bepalen door wat geschreven staat in eeuwenoude boeken?

Lees hier een interview met Ruud Koopmans