Dat de regering Kamerleden en senatoren uit hun vakantie terugroept, is veeleer een Europese dan een Belgische kwestie.
Het Belgische parlement moet tegen eind september de maatregelen goedkeuren waarmee de Europese Unie de schuldencrisis wil aanpakken. De Duitse kanselier Angela Merkel en de Franse president Nicolas Sarkozy hebben daar recent nog sterk op aangedrongen. En gelet op de financiële tyfoon die de beurzen en de obligatiemarkten overhoop haalde, begint een en ander inderdaad te dringen. De bekende Amerikaanse econoom Joseph Stiglitz spreekt al van een Noord-Atlantische recessie. Het Belgisch parlement heeft daarom geen andere keuze dan die EU-maatregelen goed te keuren.
Premier Yves Leterme wil, wanneer het parlement op 5 september de werkzaamheden hervat, de volksvertegenwoordiging ook de vraag voorleggen of hij met zijn regering in lopende zaken een echte begroting 2012 mag uitwerken. Of is die begroting een zaak van de volgende regering, mogelijk geleid door PS-voorzitter Elio Di Rupo?
Het voorleggen van dat vraagstuk is volkomen legitiem. Want de begroting voor volgend jaar zal onvermijdelijk het resultaat zijn van de sociale en economische afspraken en de saneringen die de nieuwe coalitie in het nieuwe regeerakkoord opneemt. Maar dan moeten die federale regeringsonderhandelingen wel tot de vorming van een nieuwe regering leiden. En dat is nog lang niet zeker. Want de echte onderhandelingen zijn niet eens begonnen. Na zijn terugkeer uit vakantie plant Elio Di Rupo eerst bilaterale besprekingen.
Enkele weken geleden, aan de vooravond van de nationale feestdag, klonk het nog anders. Toen viel er geen tijd meer te verliezen. De koning drong in zijn televisietoespraak tot de natie aan op een snelle voleinding van de regeringsonderhandelingen. ‘Het blijft dringend noodzakelijk een volwaardige regering samen te stellen die de nodige structurele hervormingen zal moeten doorvoeren op institutioneel en sociaaleconomisch vlak’, sprak de vorst, die net niet op tafel klopte om zijn bewering te benadrukken. Waarna alle regeringsonderhandelaars, formateur Elio Di Rupo als een van de eerste, pronto drie weken lang met vakantie vertrokken.
Nu heet het plots dat Elio Di Rupo zich niet zal laten opjagen, ook niet door de financiële crisis. Naar eigen zeggen wil formateur Di Rupo afwachten wat het monitoringcomité, samengesteld uit federale topambtenaren, over de aanzet van de begroting te vertellen heeft. En na de uitspraak van het monitoringcomité zal het Planbureau zich over de beschikbare cijfers moeten buigen. Dat duurt dus nog een tijdje.
Volgende week echter, nog voor het hernemen van de regeringsonderhandelingen, wil premier Yves Leterme met formateur Di Rupo die begroting 2012 bekijken. En dat is dan weer ongewoon. Want behalve het feit dat hij door de koning als formateur werd uitgestuurd heeft Di Rupo op dit ogenblik geen enkele andere hoedanigheid die een begrotingsoverleg met de premier in lopende zaken wettigt. Tenzij Leterme hier optreedt als onderhandelaar voor zijn partij. Maar dat is vooralsnog niet het geval.
Dat overleg tussen premier Leterme en Di Rupo bevestigt alleen maar dat het politieke establishment uit is op een snel overvloeien van de regering in lopende zaken in de nieuwe coalitie van socialisten, liberalen, christendemocraten en groenen. Volgens minister Annemie Turtelboom van Binnenlandse Zaken kan het zelfs heel snel gaan. Wie zou het trouwens in zijn of haar hoofd halen om nu, in volle financiële beroering en met de druk van de kredietbeoordelaars op de nek, uit de onderhandelingen te stappen en de regeringsvorming te doen mislukken?
Het mag dan al zijn dat de Amerikanen min of meer wegkomen met een kredietverlaging van hun staatsobligaties, de kans is gering dat de geldmarkt dezelfde clementie toont voor het Belgische schuldpapier.
Vroeger hanteerden de partijen, naar het woord van Hugo Schiltz, de karwats om hun troepen in het gelid te krijgen. Vandaag wordt gebruik gemaakt van het schrikbeeld van de kredietbeoordelaars om parlementen en regeringen tot meegaandheid te dwingen. Want liever een federale regering die met haken en ogen aan elkaar hangt, met een regeerprogram dat geen enkel constitutioneel laat staan sociaaleconomisch probleem oplost, dan de wraak van Standard & Poor’s en Moody’s te riskeren.
En zo wordt ook de democratie door de ratingbureaus afgewaardeerd.
Rik Van Cauwelaert
Volksvertegenwoordiging
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier