Schrijfster Jessa Wildemeersch: ‘Hoe heerlijk zou het zijn als we elkaar in het openbaar de liefde mogen verklaren?’

‘Vroeger was ik heel spontaan. Ik had het hart op de tong. Zwijgen was zilver, spreken goud: dat was mijn levensmotto. Tot een paar gebeurtenissen alles veranderd hebben. Een voorval herinner ik me nog glashelder. Rond mijn twintigste was ik heel verliefd op iemand. Ik vond er niet beter op dan mijn liefde te verklaren op klaarlichte dag, in de aanwezigheid van een paar mensen. Dat werd niet zo goed onthaald. De persoon wist niet wat hem overkwam en de groep vond het behoorlijk ongepast. Schrijf dat de volgende keer op een briefje, zag ik hen denken. Het was, kortom, behoorlijk gênant. (lacht) Daarna ging ik meer en meer zwijgen. Elke keer als ik een kamer binnenging, ademde ik eerst een paar keer diep in. Ik was op mijn hoede omdat ik geen blunders meer wilde begaan.’

Maar daar bent u op teruggekomen.

Jessa Wildemeersch: Omdat ik merkte dat ik heel achterdochtig werd. Er staat altijd wel iemand klaar die je tot de orde kan roepen, dacht ik. Dat is ook zo: wie zijn mening zegt, stelt zich kwetsbaar op. Maar als je zwijgt, negeer je ook een belangrijk stuk van jezelf: het deel dat stommiteiten kan uitkramen. Ik besefte dat ik niet altijd de perfecte versie van mezelf hoef te zijn. Ik wil me niet meer opsluiten in voorzichtigheid. Misschien zeg ik straks Ann tegen iemand die Barbara heet. Maar is dat zo erg? Ik vind het ook niet erg als iemand mij Tessa noemt.

Ik ben helemaal niet perfect, maar ik ben tenminste mezelf: dat is me meer waard. Als kunstenaar zoek ik nu zelfs naar de imperfectie, omdat er iets menselijks inzit dat iedereen wel herkent. Daarover wil ik ook dingen maken. De filosofe Hannah Arendt zei ooit dat we twee keer geboren worden. ‘Elke keer wanneer we in de wereld iets nieuws aanvangen, worden we opnieuw geboren.’ Zo voel ik het ook aan, bij elke voorstelling of boek dat ik schrijf. Het thema zit trouwens ook verweven in mijn nieuwe roman De Madonna van het Moeras: het hoofdpersonage maakte een incident mee en heeft er twintig jaar niet over gesproken. Maar door een voorval wordt ze toch gedwongen om erover te praten.

Zou u vandaag nog de liefde durven verklaren in het openbaar?

Wildemeersch: Goede vraag. Waarschijnlijk niet, maar hoe heerlijk zou het zijn als dat zomaar zou kunnen? Elkaar de liefde verklaren is de normaalste zaak van de wereld. Alleen doen we dat uit voorzichtigheid niet in het openbaar, want de ander zou toch maar eens ‘ik voel niets voor jou’ kunnen zeggen.

Twijfelt u vaak?

Wildemeersch: Ontzettend vaak, maar niet over fundamentele keuzes. Ik ben heel zeker dat ik mijn leven lang kunstenaar wil blijven. Maar ik twijfel wel vaak over heel concrete dagelijkse dingen: welke broek doe ik straks aan? En neem ik straks een of twee Dafalgans tegen de hoofdpijn?