Op zijn golfresort in het Portugese Faro overleed de Nederlandse Willem van Kooten op zijn 83e. Zijn alter ego Joost den Draaijer gold ook bij ons als godfather van alle diskjockeys. De bezieler van piratenzender Radio Veronica bleek ook een lepe ondernemer.
Als zoon van een onderwijzer in Hilversum leent de jonge Willem ‘s woensdags zijn stem voor Bijbelhoorspelen op de radio. Het ondernemend baasje klust in een bakkerij en studeert later neerlandistiek in Amsterdam. Als acceptatieproef voor het studentencorps ligt hij daar kaalgeschoren een tijdje tussen de sporen van tram 16.
Op een feestje ontmoet Willem de dochter van een textielbaron die een commerciële zender begon. Omdat reclame op omroepen verboden is, zendt die Radio Veronica uit vanaf een schip net buiten de territoriale wateren.
Bomaanslag
Van Kooten lult er zich binnen als copywriter voor reclamespots. Maar als hij inspringt voor een dj op vakantie, valt hij op met zijn snedige, studentikoze stijl. ‘Hij weigerde met mes en vork te spreken’, zegt later zijn collega Frits Spits.
De jongeman krijgt zijn eigen uitzendingen, stopt met studeren en werkt onder de naam Joost den Draaijer. Na zijn legerdienst gaat hij bij Veronica parallel aan de slag als grote programmadirecteur.
Van Kooten, die ‘niet tot volwassenheid is gekomen en bleef steken in geforceerd gek doen, schreeuwen, gillen en aanstellen’ (het Algemeen Dagblad toen), pikt massa’s noviteiten op tijdens een lange Amerikaanse studiereis. Hij introduceert de horizontale programmatie op de radio (elke dag dezelfde programma’s op hetzelfde uur), de jingles en de gesproken intro’s.
De havanna-roker bedenkt termen als ‘gouwe ouwe’, ‘met stip’ of ‘alarmschijf’ en organiseert drive-in shows waar het publiek de dj’s aan het werk ziet. En elke maandag sturen grote platenwinkels hem hun verkoopcijfers. Dat is de basis voor de vroegste top 40.
Veronica gooit radio maken overhoop en wordt ongemeen populair. Als het schip in een storm los slaat en strandt bij Scheveningen, ontstaat een file van dik 20 kilometer kijklustigen.
Maar het gaat er ook brutaal aan toe. Zo organiseren de Veronica-eigenaars een mislukte bomaanslag op concurrent Radio Noordzee Internationaal.
Platvloers
Eind jaren zestig krijgt Van Kooten uitslaande ruzie met zijn bazen. Officieel omdat de zender de platvloerse single Ome Sjakie, die hij samen met Peter Koelewijn maakt, niet wil draaien. Er speelt echter meer.
Van Kooten & Koelewijn beheren dan een eigen platenlabel, muziekstudio en uitgeverij. Met de elite van de palingsound (zijn term) onder contract: Earth & Fire, Tee-Set, Focus, George Baker Selection, Shocking Blue, Bolland & Bolland en Golden Earring. Die bands promoot hij te pas en te onpas op de radiozender.
In de jaren zeventig werkt hij als dj voor Noordzee en Hilversum 3. Het Amerikaanse blad Billboard noemt hem in 1975 de belangrijkste trendsetter in de internationale muziekindustrie.
Na recurrent gedonder over zijn onverbeterlijke belangenvermenging gaat hij alleen nog zaken doen. Een krant op zondag en een tv-station krijgt de platenbaas niet van de grond.
Maar hij doet gouden investeringen in het latere mediaconcern van John de Mol, in een IJslandse fabriek van waterleidingen en vooral in vastgoed met villa’s en golfbanen in Portugal, waar hij gaat wonen.
Eind jaren negentig financiert hij de partij Leefbaar Nederland en rekruteert eigenhandig Pim Fortuyn als lijsttrekker. Die botst meteen met de liberalere Van Kooten.
Als Fortuyn het loodje legt, verlaat de ex-dj de politiek. Daarna raakt zijn naam nog bezwadderd door aanslepende rechtszaken met groepen als Bolland & Bolland of Golden Earring. Altijd over ingepikte royalty’s.
Golden Earring verkondigt dat Van Kooten zich ‘met een hernia nog zou bukken om een dubbeltje op te rapen.’ De rijke pief – goed voor 200 miljoen euro, meent het blad Quote – geeft geen krimp. ‘Vijanden koester je. Zonder vijanden ben je niks.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
