In memoriam Marianne Faithfull (78): ‘Ik verloor alles, ook bijna mijn verstand’

In Londen overleed Marianne Faithfull, 78. Ze omschreef zichzelf ooit als ‘de met drugs doordrenkte gravin van Chelsea’. Het bloedmooie godenkind was ontiegelijk veel meer dan een speeltje van de Rolling Stones.

Ze komt uit Hampstead, een chic slaapstadje boven Londen, als enig kind van een docent Italiaanse literatuur en spion in de oorlog. Bij de bevrijding van Berlijn leert hij haar moeder kennen; een ballerina en Oostenrijkse barones uit het geslacht von Sacher-Masoch – ja, die van het masochisme. Het gezin woont een tijd in een commune en als het koppel op haar zesde scheidt, trekt Marianne met de moeder mee.

Vloerkleed

Voor haar middelbaar heeft ze een beurs nodig. Ze kickt op letterkunsten en probeert het in kroegen als folkzangeres. Marianne ontdekt ook een wereld waar drugs en rock-’n-roll het hoogste woord hebben. Zo belandt ze op een platenvoorstelling van de Rolling Stones. Na geflikflooi met de jongens laat hun manager de bandleden Mick Jagger en Keith Richards As Tears Go by voor haar schrijven.

De 17-jarige nimf neemt het op en scoort meteen een klassieker. Ze vergeet haar studies en brengt tegelijk twee debuutelpees uit – eentje pop, de andere folk. Ook trouwt ze met een galerijhouder – het eerste van drie mislukte huwelijken –, krijgt haar enig kind (een zoon), acteert onder andere voor Jean-Luc Godard en staat met Tsjechovs Drie Zusters in het toonaangevende Royal Court Theatre in Londen.

Dan vertrekt ze thuis en begint een mediagenieke relatie met Jagger. Met als dubieuze culminatie een politie-inval in Richards’ huis waar tussen de feestende heren Marianne rondspringt, sober gekleed in alleen een vloerkleed. Na een zelfmoordpoging nemen drugs haar leven over. De muze dumpt Jagger en belandt als heroïnejunk letterlijk twee jaar op straat. ‘Ik verloor alles: mijn huis, mijn geld, mijn vrienden, mijn gezondheid, en bijna mijn verstand’, zegt ze later.

Midden jaren zeventig woont ze in een kraakpand – water noch stroom – met de gitarist van de punkgroep The Vibrators. Maar plots, out of the blue, komt ze met de briljante langspeler Broken English. De titeltrack draagt Faithfull op aan de RAF-terroriste Ulrike Meinhof. In de andere hit, The Ballad of Lucy Jordan, echoot haar eigen leven. Door anorexia, drugs en koppige laryngitis zingt de gevallen engel nu letterlijk octaven lager, maar de comeback is verbluffend.

Palliatief

Pas in 1985 raakt ze voorgoed van de spuit af. Ze trekt haar tweede carrière als actrice succesvol op gang. En maakt met regelmaat albums, waaronder het verscheurende, jazzy Strange Weather. Faithfull werkt met sterren als PJ Harvey, Roger Waters, Nick Cave, The Chieftains en de betere regisseurs of dramaturgen.

Ze blijft een goedlachse bohemien die na Parijs, New York en Dublin finaal weer in London eindigt. Fijne huizen en kleren vormen haar grote luxe en in 2007 stelt ze verbijsterd vast: ‘Verdorie, ik ben er niet klaar voor 70 en absoluut failliet te zijn.’

Drie soms hilarische versies van haar memoires publiceert ze – eentje ingeleid door Salman Rushdie. In 2021 komt haar 26e en laatste plaat uit met gedichten van Shelley, Byron en Keats. Want moeilijker werk – ook van een Kurt Weill of Bertolt Brecht – ontwijkt ze liever niet. Die lp, She Walks in Beauty, blijft ei zo na onafgewerkt.

Faithfull belandt weken op intensive care na een coronabesmetting en leest later in haar medische verslagen: ‘Alleen nog palliatief behandelen’. Maar zij overleefde wel meer: tbc, miskramen en abortussen, depressies, gebroken rug en heup, borstkanker, hepatitis C, longontstekingen en -emfyseem.

In 1999 zet het magazine Rolling Stone haar op plek 173 van de beste zangers ooit, een plaatsje hoger dan Buddy Holly. En wat Frankrijk enigszins draaglijk maakt, is dat ze daar buitenbeentjes en schuinsmarcheerders graag ridderen. Zo is Marianne Faithfull voor eeuwig Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres.